komunikaciis ZiriTadi funqciebi

komunikaciis ZiriTadi funqciebi:

1. informaciuli _ WeSmariti a cru monacemebis gadacema;

2. interaqtiuli _ adamianebs Soris urTierTqmedebis organizacia: qmedebebis SeTanxmeba, funqciebis ganawileba, Tanamosaubris ganwyobaze, Sexedulebebze, qcevaze gavlenis moxdena zemoqmedebis Semdegi formebis gamoyenebiT: STagoneba, brZaneba, Txovna, darwmuneba;

3. perceptuli funqcia _ urTierTobis monawileTaA mier erTmaneTis aRqma da amis safuZvelze urTierTgagebis damyareba;

4. eqspresiuli _ aRgzneba an emocionaluri gancdebis xasiaTis Secvla.

informaciis gadacema xdeba Semdegi mimarTulebebiT:

· zemodan qvemoT:

_ amocanebis dasaxva (ra, rodis gakeTdes),

_ instruqtaJi (rogor, ranairad, vin);

· qvemodan zemoT:

_ informireba Sesrulebis Sesaxeb,

_ informireba Semowmebebis Sesaxeb,

_ informireba TanamSromlis piradi azris Sesaxeb;

· horizontaluri mimarTulebiT:

_ azrTa gaziareba,

_ qmedebebis koordinacia,

_ dagegmareba,

_ Setyobineba Sesrulebis Sesaxeb.

komunikaciis procesis ganxorcielebisaTvis aucilebelia oTxi ZiriTAdi elementi:

1. informaciis gamgzavni;

2. Setyobineba _ Tavad informacia;

3. arxi _ informaciis gadacemis saSualeba;

4. informaciis mimRebi.

komunikaciuri procesi dayofilia xuT etapad:

I etapi _ informaciis gacvlis dasawyisi, rodesac gadamcemma naTlad unda warmoidginos, “zusatad ra” (ra idea da ra formiT unda gamoxatos) da “ra mizniT” unda misi gadacema da sapasuxo reaqciis miReba surs.

II etapi _ ideis xorcSesxma sityvebSi, simboloebSi, SetyobinebaSi. SeirCeva da gamoiyeneba informaciis gadacemis sxvadasxva arxebi: metyveleba, Jestebi, mimika, werilobiTi masalebi, kavSiris eleqtronuli saSualebebi: kompiuteruli qselebi, el.fosta da sxva.

III etapi _ informaciis gadacema SerCeuli kavSiris arxebiT.

IV etapi _ informaciis mimRebs gadahyavs verbaluri da araverbaluri simboloebi TAvis azrebSi _ dekodireba.

V etapi _ ukukavSiri _ miRebul informaciaze mimRebis gamoxmaureba.

arsebobs komunikaciis Semdegi saxeebi:

_ formaluri (ganisazRvreba warmoebis organizaciuli struqturiT, marTvis doneTa da funqcionalur danayofTa urTierTkavSiriT). rac ufro metia marTvis doneebi, miT ufro metia informaciis damaxinjebis albaToba, vinaidan marTvis yovel dones SeuZlia moaxdinos Setyobinebis koreqtireba da filtracia;

_ araformaluri komunikacia (Worebis, moaruli xmebis gavrcelebis arxi);

_ vertikaluri (doneTaSorisi) komunikacia _ zemodan qvemoT da qvemodan zemoT;

_ horizontaluri komunikacia _ qmedebaTa SeTanxmebis mizniT informaciis gacvla ganyofilebebis Soris.

_ pirovnebaTaSorisi komunikacia _ adamianebis sityvieri urTierToeba zemoT CamoTvlili nebismieri saxis komunikaciaSi.

organizaciebSi, SetyobinebaTaAhorizontalur nakadebs ufro xSirad adgili aqvs, vidre vertikalurs. amis erTerTi mizezi mdgomareobs imaSi, rom adaminebi ufro Tavisuflad da Riad laparakoben TanasworebTan vidre ufrosobasTan. am SeTxvevaSi informaciis horizontalur gacvla naklebad maxinjdeba, vinaidan Tanabari donis TanamSromlebis Sexedulebebi ufro xSirad emTxveva erTmaneTs. ufro metic, horizontaluri Setyobinebis Sinaarsi ZiriTadad atarebs koordinaciul xasiaTs, maSin rodesac vertikalurSi igi atarebs brZanebiT xasiaTs. Setyobinebebi qvemodan zemoT Seicaven ukukavSiris informaciaas sawarmoo moRvaweobis Sesaxeb.

organizaciuli sruqturebi, rogorc wesi, ewinaaRmdegebian sxvadasxva qveganyofilebebis individebs Soris informaciis horizontaluri nakadebs. nagulismevia, rom Setyobinebebi moZraoben ierarqiul safexurebze saerTo xelmZRvanelamde, xolo Semdeg miemarTebian qvemoT. bunebrivia, rom es anelebs horizontaluri Setyobinebebis siCqares.

anri faiols ekuTvnis idea organizaciaSi specialurad gaTvaliswinebuli mkveTi komunikaciebis meqanizmebis Sesaxeb. mas miaCnda, rom arsebobs moRvaweobis uamravi saxe, romelTaA warmateba damokidebuli aris maT swraf Sesrulebaze. Sesabamisad aucilebelia moZiebuli iyos saSualebebi ierarqiuli arxebisadmi saTanado mokrZalebisa da swrafi moqmedebis moTxovnilebis dakmayofilebis TanafardobisaTvis. horizontaluri komunikaciis msgavs gansakuTrebul arxs uwodeben “faiolis xids”.

anri faioli, iseve rogorc menejmentis sxva Teoretikosebi, gamoyofs komunikaciuri qselebis modelebis or gansxvavebul tips, romlebSic xdeba informaciis ZiriTadi nakadebis dena.

centralizebuli qselebi xels uwyoben SedarebiT ubralo amocanebis ukeT gadawyvetas, magram xels uSlian rTuli problemebis gadwyvetas da amcireben jgufis wevrebis kmayofilebis grZnobas Sesasrulebeli saqmianobiT.

am dros gamoyofen oTx komunikatiur rols:

1. “daraji” _ akontrolebs informaciis denadobas sxva adamianisaken imave komunikaciur qselSi (dispeCerebi, mdivnebi);

2. “azris lideri” _ gaaCnia unari zemoqmedeba moaxdinos zogierTi axva adamianis dadgenilebebsa da qcevaze (araformaluri gavlena);

3. “mekavSire” _ dajgufebebis damakavSirebeli rgoli komunikaciur qselSi;

4. “mesazRvre” _ adamiani komunikaciur qselSi, romelsac gaaCnia maRAli xarisxis kavSirebi saorganizacio garemocvaSi.

cudi komunikaciis mizezebi SeiZleba iyos:

· stereotipebi _ gamartivebuli Sexedulebebi calkeul pirebze an situaciebze, ris Sedegadac ar xdeba obieqturi analizi da adamianebis, situaciisa da problemebis gageba;

· “agdebuli Sexedulebebi” _ swrafva yvelafris uarsayofad, yovelivesi rac ewinaaRmdegeba maT sakuTar Sexedulebebs, rac axalia, uCveuloa (“Cven gvjera imis, risi dajerebac gvinda”). adamianebi iSviaTad acnobiereben, rom sxva adamianebis mier movlenebis interpretacia iseTive kanonieria, rogorc maTi sakuTaris;

· adamianebs Soris cudi urTierTobebi, vinaidan mtruli ganwyobis SemTxvevaSi Znelia daarwmuno adamiani Tqveni Sexedulebis samarTlianobaSi;

· Tanamosaubris uyuradReboba da uinteresoba _ interesi maSin warmoiqmneba, rodesac adamiani acnobierebs informaciis mniSvnelobas: am informaciis meoxebiT SeiZleba miiRos sasurveli an moaxdinos movlenebis arasasurveli ganviTarebis prevencia;

· faqtebis ugulvelyofa, anu daskvnebisa da reziumirebis gakeTebis Cveva arasakmarisi raodenobis faqtebis arqonis dros;

· Secdomebi saTqmelis CamoyalibebaSi _ sityvebis araswori SerCeva, Setyobinebis sirTule, susti argumentacia, aralogikuroba da sxva;

· urTierTobis strategiisa da taqtikis araswori arCevani.

urTierTobis strategiebia:

a) Ria _ daxuruli;

b) monologi _ dialogi;

g) roluri (socialuri rolidan gamomdinare) _pirovnuli (“kacuri” urTierToba).

Ria urTierToba _ survili da unari srulad gamoxato sakuTari Sexeduleba da mzadyofna gaiTvaliswino sxvebis poziciebi.

daxuruli urTierToba _ survilis arqona an uunaroba gasagebad gamoxato sakuTari Sexeduleba, sakuTari damokidebuleba. daxuruli komunikaciebis gamoyeneba gamarTlebulia im SemTxvevaSi: a) rodesac arsebobs mniSvnelovani gansxvaveba sagnobrivi kompetenciis xarisxSi da uazrobaa daxarjo dro da Zalisxmeva “dabali kompetenciis mxaris” xarisxis amaRlebaSi; b) arasasurvelia konfliqtur situaciebSi sakuTari grZnobebisa da gegmebis gaxsna oponentisaTvis.

naxevrad daxuruli komunikacia _ calmxrivi gamokiTxva, rodesac adamiani cdilobs sxva adamianis poziciis gagebas, xolo TviTon ar xsnis sakuTar “karts”.

“problemis isteriuli wardgena” _ adamiani Riad gamoxatavs sakuTar grZnobebs, problemebs, mdgomareobas da amavdoulad saerTod ar ainteresebs aqvs Tu ara sxva adamians survili moisminos misi problemebis Sesaxeb.

urTierTobis taqtika _ urTierTobis wesebis codnisa da teqnikis gamoyenebis safuZvelze komunikatiuri strategiis realizacia konkretul situaciaSi.

urTierTobis teqnika _ laparakisa da mosmenis konkretuli komunikatiuri Cvevebis erToblioba.

urTierTobaSi gamoyofen Semdeg poziciebs:

1. Tanamosaubris miRebis keTilganwyobili pozicia;

2. neitraluri pozicia;

3. Tanamosaubris armiRebis arakeTilganwyobili pozicia;

4. dominirebuli, anu “urTierToba zemodan”;

5. Tanasworuflebiani urTierToba;

6. damorCileba, anu pozicia “qvemodan”;

urTierTobis mTavari Sinaarsi _ aris partniorze zemoqmedeba.

urTierTobis procesSi adamanebis erTi meorze zemoqmedeba ganixileba transaqturi analizis meoxebiT.

sayovelTao aRiarebiT sargeblobs e.bernis mier SemuSavebuli sqema, romelSic ZriTad cnebebs warmoadgenen me-sa da transaqciebi-s (anu urTierTobis erTeulebis) mdgomareobebi.

transaqcia _ urTierTobaSi partniorTa urTierTqmedebis erTeuli, romelic Tan axlavs TiToeulis mocemul pozicias.

am mdgomareobebis repertuari e. bernma dayo Semdeg kategoriebad:

1. me-s mdgomareobebi, mSoblebis xatebis Tanmxvedri;

2. me-s mdgomareobebi, realobis obieqturad Sefasebisken mimarTuli;

3. me-s mdgomareobebi, adreul bavSvobaSi dafiqsirebuli da jer kidev moqmedi, romlebic warmoadgenen arqaul gadmonaSTebs.

am mdgomareobebis araformalurma gamovlinebebma miiRes mSoblis, zrdasrulis da bavSvis saxelebi.

me-s mdgomareobebi aris normaluri fsiqologiuri fenomenebi. mdgomareobebis yoveli tipi Taviseburad sasicocxlod mniSvnelovania adamianisaTvis.

urTierTobis transaqturi analizi gamoyofs sam ZiriTad mdgomareoba-pozicias: mSobeli, zrdasruli da bavSvi, romlebsac SeuZliaT erTmaneTi araerTxel Secvalon dRis ganmavlobaSi, an romelime maTgani prevalirebdes adamianis qcevaSi.

bavSvis poziciidan adamiani sxvas uyurebs TiTqosda qvemodan zemoT, damorCilebis mzadyofniT, ganicdis sixaruls imis gamo, rom is uyvarT, da amavdroulad aqvs gaubedaobisa da daucvelobis SegrZneba. es aris bavSvobis ZiriTadi pozicia, magram xSirad gvxvdeba zrdasrulebSic. [moiyvaneT magaliTebi]. bavSvis poziciidan “TamaSoben” axalgazrda specialistis, aspirant-maZieblis, publikis sayvareli varskvlavis rols.

mSobelis poziciidan “TamaSoben” moxuci mamis, ufrosi dedmamiSvilis, yuradRebiani meuRlis, pedagogis, eqimis, ufrosis, an gamyidvelis [“gamoiareT xval”] rols.

zrdasrulis poziciidan “TamaSoben Tavisi fasis mcodne mezoblis, SemTxveviTi Tanamgzavris, TanamSromlis da sxva rolebs.

mSobelis “poziciaSi” SeiZleba iyos ori nairsaxeoba:

1. “damsjeli mSobeli” _ miuTiTebs, ubrZanebs, akritikebs, sjis Secdomebisa da daumorCileblobisaTvis;

2. “mzrunveli mSobeli” _ urCevs rbil formaSi, icavs, mfarvelobs, exmareba, mxars uWers, uTanaugrZnobs, ecodeba, zrunavs, patiobs Secdomebsa da wyenas

bavSvis poziciaSi gamoyofen “gamgone bavSvsa” da “meamboxe bavSvs”(axasiaTebs: “ar minda”, “ar gavakeTeb” da sxva).

yvelaze warmatebul da efeqturs warmoadgens TanamosaubreTa urTierToba zrdasrulTa poziciidan. aseve warmatebulia “bavSvebis” urTierTobac, isinic ugeben erTmaneTs.

ganvixiloT urTierTobebis zogierTi situaciebi, romlebSic Tanamosaubreebi urTierTmoqmedeben sxvadasxva poziciebidan.

transaqcia “demagogi”

erTi TanamSromeli eubneba meores: “es ufrosoba kargad moewyo: imis Sesrulebas moiTxoven Cvengan, rasac TviTon ar asruleben”. meore pasuxobs: “aba, is rac nebadarTulia iupiterisaTvis, akrZalulia xarisaTvis”. pirvel Tanamosaubres ukavia “mSoblis” pozicia, vinaidan igi kicxavs. Tanamosaubrisadmi igi axorcielebs gverdiT miSenebas (TanasworTa saubari, anu adgili aqvs m _› m transaqcias). mas pirobiTad uwodeben “demagogs”.

transaqcia “kolega”

xelmZRvaneli ekiTxeba moadgiles: “Tqveni azriT, ra unda movimoqmedoT, raTa SevwyvitoT samsaxurSi dagvianebebi?”. moadgile pasuxobs: “me maqvs raRac-raRaceebi mofiqrebuli amasTan dakavSirebiT”. (adgili aqvs z _› z transaqcias).

transaqcia “anci”

erTi TamanSromeli eubneba meores: “xom ar “movtydeT” da vuyuruT “dona barbaras”, vidre ufrosoba ar aris?”. (adgili aqvs b _› b transaqcias).

transaqcia “profesori da parlamentiori”

ufrosi _ xelqveiTs: “dagvianebiT Tqven Zirs uTxriT Tqven avtoritets”. xelqveiTi: “me mesmis da gavakeTeb aucilebel daskvnebs”.

ufrosi kicxavs xelqveiTs, anu ukavia “mSoblis” pozicia. amavdroulad igi axorcielebs midgomas zemodan, apelirebs ra xelqveiTis gonisadmi. anu adgili aqvs m _› z transaqcias. mas ewodeba “profesori”.

xelqveiTi, rogorc gonieri adamiani, aRiarebs Tavis Secdomas (pozicia “zrdasruli”) da sadavod ar miaCnia xelmZRvanelis ufleba misces mas SeniSvnebi (pozicia “xelmZRvanelis” qvemodan midgoma). am transaqcias m ‹_ z ewodeba “parlamentiori”

transaqcia “bosi da boTe”

xelmZRvaneli_xelqveiTs:“ rogor ar grcxveniaT dagvianebisaTvis?!” ikavebs ra gakicxvis pozicias (“xelmZRvaneli”) da mimarTavs ra sircxvilis grZnobas (“bavSvi”), igi axorcielebs midgomas zemodan m _› b. am transaqcias ewodeba “bosi”.

Tu tanamosaubre pasuxobs: “mapatieT, mets aRar vizam”, amiT igi iRebs poziciebis mocemul ganawilebas, anu anxorcielebs m ‹_ b tarnsaqcias. am transaqcias ewodeba “boTe”.

transaqcia “aRmzrdeli” da “raorao”

mewarme aRSfoTebiT mimarTavs sagadasaxado inpeqtors: “ra uflebis ZaliT dagvakisreT jarima?”. inspeqtori: “modiT gavaverkveT”. iRebs dokumentebs da uxsnis sanqciebis dadebis mizezebs. saubris iniciatori avlens wyenas, anu iqceva rogorc “bavSvi”. igi informaciisaTvis mimarTavs Tanamosaubres, aniWebs mas “zrdasrulis” pozicias, anu axorcielebs midgomas qvemodan b _› z. mas ewodeba “raorao”. Tanamosaubre iRebs poziciebis am ganawilebas da axorcielebs midgomas b ‹_ z, romelsac ewodeba “aRmzrdeli”.

iniciatoris mier mocemuli poziciebis ganawileba Tu ar awyobs partniors, aman SeiZleba gamoiwvios konfliqti, anu aris konfliqtogenuri.

transaqcia “parlamentiori” “bosis” winaaRmdeg

erTi TanamSromeli eubneba meores: “es ufrosoba kargad moewyo: imis Sesrulebas moiTxoven Cvengan, rasac TviTon ar asruleben”. meore pasuxobs: “gaaCnia vin, magaliTad Cems Sefze, me amis Tqma ar SemiZlia”. aSkara braldebis sawinaaRmdegod man daikava gonieri pozicia, anu “zrdasrulis” pozicia “parlamentioris” tipis transkrifciiT.

poziciebis aRniSnulma uTanxmoebam SeiZleba gamoiwvios kamaTi da Cxubi.

transaqcia “bosi” “ancis” winaaRmdeg

erTi TamanSromeli eubneba meores: “xom ar “movtydeT” da vuyuroT “dona barbaras”, vidre ufrosoba ar aris?”. meorem mkacrad upasuxa: “ara grcxvenia amas rom mTavazob? maS vinRa imuSvebs?”. es aris aSkarad “mSoblis” pozicia. situaciis konfliqtogenoba aSkaraa.

transaqcia “bosi” “kolegis” winaaRmdeg

gaerTianebuli ganyofilebis ufrosi: “minda mogeTaTbiroT, ra movimoqmedo, rom samsaxurebma ar Caagdon angariSebis mowodebis vadebi”. xelmZRvaneli: “aq gansaxilvelic ki araferi ar aris. 100% depremireba da uceb gaixseneben disciplinas!”.

transaqciaze “kolega” Tanamosaubre pasuxobs zemodan midgomiT, ikavebs “mSobelis” pozicias (gakicxva), aniWebs pirvel Tanamosaubres “bavSvis” pozicias (ususuroba), anu pasuxobs “bosis” transaqciiT.

transaqcia “bosi” “bosis” winaaRmdeg

molaparakebebis dros erTi mxare mimarTavs meores: “Tqven CaagdeT mowodeba, ris gamoc Cven ganvicadeT sagrZnobi zarali”, pasuxi: “ara, es Tqven xarT damnaSaveebi, radgan daagvianeT winaswargadaxda”.

es aris “mSoblis” pozicia, orive SemTxvevaSi mimarTuli “bavSvisadmi”: aranairi argumentebi, fsoni mxolod damorCilebaze. anu “bosis” transaqcia. magram pasuxebic modian “mSoblis” poziciidan (moiTxoven mis qmedebebSi ar Carevas) aseve mimarTulia “bavSvis” poziciisadmi.

transaqturi analizi saSualebas iZleva aRiweros ara marto is rasac laparakoben partniorebi, aramed qveteqstebic, gamoxatuli intonaciiT an ubralod nagulisxmevi, rasac didi mniSvneloba aqvs manipulirebis teqnikis gagebisaTvis.

swored rom qveteqstebi, specialurad modgmuli faruli transaqciebi saSualebas aZleven manipulators marTon Tanamosaubre misi nebis sawinaaRmdegod.

poziciebis ganawileba, mocemuli urTierTobis iniciatoris mier, Semdegnairia:

1. Tu is awyobs partniors, warmoiqmneba komfortuli, ukonfliqto urTierToba;

2. Tu is ar awyobs partniors, warmoiqmneba konfliqti. amasTan: a) Tu poziciebis ganawilebas uweven winaaRmdegobas, aman SeiZleba gamoiwvios konfliqti; b) Tu ar uweven winaaRmdegobas, maSin adgili aqvs manipulirebas.

poziciebis ganawileba urTierTobaSi.

manipulacia “maimuni kiserze”-s transaqcia.

xelqveiTi mimarTavs ufross: “Tqven me damavaleT ... Sovna. es aris aq da aq, magram Cemi avtoritetiT iq verafers gaval. ai Tqven, rom uTxraT _ me SemiZlia maTi ufrosis telefonis akrefa”. moTafluli ufrosi Tanxmdeba: “kargi, vetyvi”. magram, rogorc wesi, erTi darekviT saqme ar keTdeba. an saWiro adamiani ar aris adgilze, an Semxvedri moTxovnebia wamoyenebuli. ufrosi ambobs: “kargi, wadi, me gadavwyvet am saqmes”.

meore dRes xelqveiTi ufrosis kabinetSi iWyiteba da morCili, xvewniTi toniT kiTxulobs: “ver gawyviteT?” mimdinare saqmeebiT dakavebuli ufrosi xels auqnevs: “wadi, imuSave, gadavwyvet”. ramodenime xnis Semdeg, xelqveiTi isev dainteresda, gawyda Tu ara sakiTxi. rogorc vxedavT rolebi Seicvala: Semsrulebeli gaxda xelmZRvaneli, makontrolebeli _ xelqveiTi. Tu rogor moxda es pasuxs iZleva transaqturi analizi.

xelqveiTis mxridan aSkara transaqcia _ mowiwebiTi urTierToba z _› m (“parlamentiori”) ivseba faruliT _ umweoba, mimarTavs mfarvelobisaTvis (b ‹_ m ) (“boTe”).

“gaugora” ra ufrosis Tavmoyvareobas, xelqveiTma moaxdina misi provocireba mfarvelobiT poziciaze b ‹- - - m, romelic mocemul SemTxvevaSi niSnavs xelqveiTis magivrad misi samuSaos Sesrulebas. Jargonze, Semsrulebelze Camokidebul davalebas uwodeben “maimuni kiserze”. mocemul SemTxvevaSi maimuni gadaxta ufrosis kiserze.

manipulacia “yvelas vWirdebi”.

TanamSromeli siamovnebiT iRebs Tavis Tavze uamrav davalebebs, maT Soris sazogadoebrivs, magram rodesac cdiloben misgan miiRon raime konkretuli Sedegi _ igi imizezebs gadatvirTvas, CamoTvlis yvela davalebas, romlebic mas “Tavs moaxvies”. saintereso is aris, rom zogierTebi bolomde amdagvarad iqcevian, alalad sjeraT, rom maTTvis saqmea yvelaferi.

manipulacia “RvTis glaxa”.

manipulators xelmZRvanelobisagan Tavi Sors uWiravs, raTaAmoimizezos is, rom mas ar xelmZRvanelobdnen, aravin ar exmareba mas, aravis ar unda misi mosmena da sxva.

manipulacia “bavSvi samsaxurSi”.

am manipulacias atrialeben zogierTi TanamSromlebi, romlebic Tavs “iabdleben”. maTze amboben, rom umjobesia TviTon gavakeToT, radgan ufro swrafad gamova vidre amas avuxsna da mere mainc gasasworebeli iqneba misi gakeTebuli saqme. am tipis manipulatorebis tipiuri gamonaTqvamebia: “me ra profesori var”, “me susti qali var”.

manipulacia “bavSvi saxlSi”.

am manipulacias ojaxebSi Tavis sasargeblod xSirad atrialeben meuRleebi. igi miiRweva umweo “bavSvis” rolis TamaSiT. rasac ar daavaleben, igi akeTebs ise, rom mere misi gakeTebuli saqme xelaxlaa gasakeTebeli. Sedegad MmTeli samuSao saxlSi ekisreba meores.

manipulaciebis analizi gviCvenebs, rom yvela Tavisi sxvaobis miuxedavad, maT gaaCniaT bevri saerTo, rac iZleva saSualebas saimedod davicvaT maTgan Tavi

nu aCvenebT Tqvens sust wertilebs. manipulacias safuZvlad yovelTvis udevs Tanamosaubris susti wertilebis gamoyeneba.

adamianebis ZiriTad susti wertilebs miekuTvneba: sixarbe, cnobismoyvareoba, mwvave gancdebis SegrZneba, mariaJoba.

gaacnobiereT, rom TqveniT manipulireben, geTamaSebian da zemoqmedebas axdenen Tqvens pirovnul Tavisufal nebaze. TqviT “ara manipulirebas!!!” es Tqvenze civi wyaliviT imoqmedebs.

pasiuri dacvis gamoyeneba maSin aris rekomendirebuli, rodesac ar iciT ra TqvaT, ra gaakeToT, ra upasuxoT manipulators. wauyrueT, viTom ver gaigoneT, ver gaigeT, an sulac SeekiTxeT sul sxva rameze.

praqtika gviCvenebs, rom xSir SemTxvevaSi manipulatori ukan ixevs pirvelsave pasiur Tavdacvis dros. rameTu manipulaciaSi yvelaze saxifaTo aris misi siswrafe, moulodneloba, rodesac dro ar grCebaT imis mosafiqreblad, Tu rogor gamoxvideT am mdgomareobidan. xolo Txovnis gameoreba, Tqven gaZlevT dros mosafiqreblad, gamoavlens manipulatoris WeSmarit zraxvebs da aRreva Seaqvs rolebis miseul ganawilebaSi.

raRaTqma unda yvelaze kargia aqtiuri davdacva. aq mTavaria fsiqologiuri ganwyoba: ar mogeridoT imis Tqma, rasac fiqrobT. dasviT wertili i-ze, TqviT ra gawuxebT partnioris winadadebaSi.

kontrmanipulaciis azri _ viTom ar gesmiT, rom TqveniT apireben manipulirebas, daiwyoT Semxvedri TamaSi da daasruloT is moulodneli kiTxviT, romelic daanaxebs manipulators Tqven fsiqologiur upiratesobas.

zog SemTxvevaSi, rodesac grZnobT, rom TqveniT manipulireben “daeTanxmeT” manpulators. is mizanSewonilia im dros, rodesac ziani manipulirebisagan ufro naklebis, vidre masTan urTierTobis gauaresebisagan. an im SemTxvevaSi, rodesac grZnobT, rom SegiZliaT misi kompensireba moaxdinoT sxva qmedebebiT.

Jestebi, informaciis Ddros, arian didi informaciis matareblebi. Jestebis anbani SeiZleba daiyos xuT jgufad:

1. Jestebi _ ilustratoebi _ Setyobinebis Jestebi: maCveneblebi (“saCvenebeli TiTi”), piktografebi, anu gamosaxulebis warmosaxviTi suraTebi (“ai aseTi zomis da konfiguraciis”); kinetografebi _ sxeulis moZraobebi; Jesti _ “bita” (Jesti _ “moSoreba”); ideogrsfebi, anu xelebis Taviseburi moZraobebi, romlebis aerTianeben warmosaxviT sagnebs.

2. Jestebi _ regulatorebi _ Jestebi, romlebic gamoxataven molaparakes raimesadmi

damokidebulebas. maT miekuTvnebian ERimili, Tavis daqneva, mzeris mimarTuleba, mizanmimarTuli moZraobebi xeliT.

3. Jestebi _ emblemebi _ urTierTobaSi sityvebisa da frazebis Taviseburi Semcvlelebi. magaliTad mkerdis doneze xelebis gadaWdoba, xelis CamorTmevis msgavsad, xSirad niSnavs “gamarjoba”-s, Tavs zemoT aweuli _ “naxvamdis”.

4. Jestebi _ adaptorebi _ xelebis moZraobasTan dakavSirebuli adamianis specifikuri Cvevebi. es SeiZleba iyos: a) sxeulis calkeuli nawilebis mofxanva, SeTamaSeba; b) partniorTan Sexeba, xelis TaTuni; g)xelT arsebuli calkeuli sagnebis gadawyoba, xelis gadasma, triali (fanqari, Rilebi) da sxva.

5. Jestebi _ afeqtorebi _ Jestebi, romlebic saxis kunTebisa da sxeulis moZraobiT gamoxataven garkveul grZnobebs.

arseboben agreTve mikroJestebi: Tvalebis moZraoba, loyebis gawiTleba, wuTis gamavlobaSi wamwamebis xamxamis raodenobis gazrda, tuCebis pranWva da sxva.

praqtika gviCvenebs, rom rodesac adamianebs undaT gamoxaton TavianTi grZnobebi, isini mimarTaven Jestebs. swored amitom, Tqven unda SeiZinoT Cvevebi cru, winaaRmdegobrivi Jestebis amosacnobad. am Jestebis Tavisebureba mdgomareobs SemdegSi: isini azviadeben sust aRelvebas (xelebiTa korpusiT moZraobebis gaZlierebis demonstracia); Zlieri aRelvebis daTrgunva (am moZraobebis SezRudvis meoxebiT); es cru moZraobebi, rogorc wesi, iwyeba kidurebidan da mTavrdeba saxeze.

urTierTobis dros xSirad warmoiqmnebian Semdegi saxis Jestebi:

· Sefasebis Jestebi _ nikapis mosresva/mofxana, saCvenebeli TiTis gaSvera loyis gaswvriv, fexze adgoba da bolTas cema da sxva (adamiani afasebs informacias);

· darwmunebulobis Jestebi _ piramidis gumbaTis msgavsad TiTebis SeerTeba, skamze qanaoba;

· nervozulobisa da daurwmunebulobis Jestebi _ gadafskvnili TiTebi, xelisgulebi Cqmeta, magidaze TiTebis kakuni, skamis sazurgesTan sexeba, masze dajdomis win da sxva;

· TviTkontrolis Jestebi _ xelebi zurgs ukan, am dros erT xels uWiravs meore; skamis sazurgeze xelebiT Cafrenili adamianis poza da sxva;

· lodinis Jestebi _ xelisgulebis sresva, gaoflili xelisgulebis neli SemSraleba qsoviliT;

· uaryofis Jestebi _ mkerdze dakrefili xelebi, ukan gadaweuli korpusi, cxviris wverTan Sexeba, gadajvaredinebuli xelebi da sxva;

· keTilganwyobis Jestebi _ mkerdze xelis dadeba, TanamosaubresTan impulsuri Sexeba da sxva;

· dominanturi Jestebi _ Jestebi dakavSirebuli didi TiTebis gabzekil demonstrirebasTan, xelebis mkveTri moZraoba zemodan qvemoT da sxva;

· aragulwrfeli Jestebi _ “pirze xelis dafareba”, “cxvirTan Sexeba”, Tanamosaubresagan korpusiT Semotrialeba, “Tvalebis ceceba” da sxva.

arasodes ar daiviwyoT kongurentoba, anu Jestebisa da metyvelebis Tanxvedra. maT Soris SeuTanxmebliba aris sicruis signali.

saqmiani saubari

saqmiani saubris meoxebiT xdeba erTi adamianis an adamianTa jgufis moqmedebisaken swrafvis ralizacia, romelic Secvils raime situaciis Tundac erT mxares an daamyarebs axal urTierTobebs saubris monawileebs Soris.

biznesSi saqmiani saubrebi warmoadgenen sityvier kintaqts Tanamosaubreebs Soris, romlebsac gaaCniaT TavianTi organizaciebidan an qveynebidan Sesabamisi uflebamosileba maT Casatareblad da konkretuli problemebis gadasawyvetad.

saqmiani saubrebiT xdeba Semdegi funqciebis realizacia:

· axali mimarTulebebis Zieba da perspeqtiuli RonisZiebebis dawyeba;

· informaciis gacvla;

· dawyebuli RonisZiebebis kontroli;

· erTi saqmiani sferos TamanSromlebis urTierToba;

· samuSao ideebisa da Canafiqrebis moZieba da operatiuli damuSaveba;

· sawarmoebis, firmebis, dargebis, qveynebis doneze saqmiani kontaqtebis SenarCuneba.

saqmiani saubris struqtura:

1. saqmiani saubrisaTvis momzadeba.

2. Sexvedris adgilisa da drois dadgena.

3. saubris dasawyisi: kontaqtSi Sesvla.

4. problemis dasma da informaciis gadacema.

5. argumentireba.

6. Tanamosaubris mosazrebebis uaryofa.

7. alternativebis analizi, optimaluri an kompromisuli variantis

Zieba an monawileTA konfrontacia.

8. gadawyvetilebis miReba.

9. SeTanxmebis fiqsacia.

10. kontaqtidan gamosvla.

11. Sexvedris Sedegebis, urTierTobis sakuTari taqtikis analizi.

I. saqmiani saubrisaTvis momzadeba.

saqmiani saubrisaTvis (konfliqtis gadawyvewta, savaWro molaparakebebi, ekonomikuri SeTanxmeba, garigeba da sxva) momzadeba warmoadgens rTul da sapasuxismgeblo saqmes da moicavs saubris gegmis Sedgenas saubris ZiriTadi amocanebis dadgenis safuZvelze, am amocanebis dasawyvetad Sesaferisi gzebis moZiebas, saubris gegmis ganxorcielebis Sida da gare SesaZleblobebis analizs, saubris SesaZlo Sedegis prognozs, momaval Tanamosaubreze aucilebeli informaciis Segrovebas, yvelaze wonadi argumentebis SerCevas sakuTari poziciis dasacavad, urTierTobis yvelaze Sesaferisi srategiisa da taqtikis arCevas, agreTve zewolas, manipulacias, daxmarebisa da TanamSromlobis Txovnebs.

II. Sexvedris adgilisa da dros dadgena saqmiani saubrisaTvis SeiZleba ganxorcieldes sxvadasxvanairad _ monawileTaA poziebidan gamomdinare. pozicia “zemodan” _ “gelodebiT Cems kabinetSi 15.00-ze”, (magram misi ganxorcieleba “sxvis terotoriaze” rTulia). pozicia “qvemodan” _ “me mesaWiroeba TqvenTan moTaTbireba, sad da rodis movide?’(xorcieldeba, rogorc Txovna). pozicia “Tanasworuflebiani” _ “saWiroa dalaparakeba. modiT SevaTanxmoT Cveni Sexvedris dro da adgili”.

Sexvedris win sasurvelia SeamowmoT Tqveni mzadyofna da dausvaT Tqven Tavs Semdegi kiTxvebi:

1. ra aris Cemi mTavari mizani am SexvedraSi?”

2. gaukvirda Tu ara rodesac vTxove Sexvedra? gamoavlina ukmayofileba?

3. SemiZlia Tu ara gvrdi avuaro am saubars?

4. Tu aris mzad Cemi Tanamosaubre msjelobisaTvis savaraudo Temaze?

5. darwmunebuli Tu var saubris sasurvel dasasrulSi? ra obiqtur da subieqtur winaaRmdegobebs unda velodo?

6. saqmis rogori dasasruli mawyobs an ar mawyobs me, mas, orives? saubari Tu CixSi Sevida, Rirs Tu ara kompromisze wasvla?

7. Tanamosaubreze zemoqmedebis ra xerxebs gamoviyeneb saubarSi: miniSneba avtoritetul Sexedulebaze, sxva dawesebulebebis gamocdilebaze, gadasawyveti sakiTxis did mniSvnelobaze da sxva?

8. me ra kiTxvebi unda davusva? ra kiTxvebi SeiZleba me damisvas Tanamosaubrem?

9. rogor unda moviqce, Tu Cemi Tanamosaubre: a) yvelaferze dameTanxmeba; b) mtkiced SemewinaaRmdegeba, gadava xmamaRal tonze; g) ar gaukeTebs reagirebas Cems dasabuTebas; d) gamoxatavs undoblobas Cemi sityvebisadmi, azrisadmi; e) Seecdeba damalos Tavisi ukmayofileba?”

saqmiani saubris warmatebiT dasasrulis Sansebi gaizrdeba, Semdegi rekomendaciebis gaTvaliswinebiT:

· Tqveni pirveli kiTxva ise CamoayalibeT, rom iyos mokle, saintereso, arasadiskusio (Tu saWiroa Tanxmobis miReba ramodenime winadadebaze, daiwyeT yvelaze SesrulebadiT).

· SeecadeT miaRwioT maqsimalur lakonurobas azrebis gadmocemaSi, im SemTxvevaSic ki rodesac saWiroa Soridan dawyeba.

· daasabuTeT Tqveni azrebi. rac ufro sarwmuno iqneba dasabuTeba, miT ufro srafad daTanxmdeba oponenti. ar gamoiyenoT orazrovani sityvebi da frazebi, raTA ar moxdes maTi araswori interpretacia.

III. saubris dasawyisi Seicavs Sexvedras da kontaqtSi Sesvlas. kontaqtis tipi (“zemodan”, “qvemodan”, “Tanasworuflebiani”, megobruli, neitraluri, agresiuli) dgindeba pirvel sityvebamde, imisda mixedviT, Tu rogor Semovida adamiani, rogoria misi poza, gamoxedva, pirveli frazebis intonacia, urTierTganlageba sivrceSi. daxvedrac, Sesabamisad, sxvadasxvanairia: Segebeba, nikapis odnav aweva, Tavis daqneva, Semosulis sruli ignorireba da qaRaldebSi Tavis “Cargva”. misalmeba _ Rimili, Taqvis daqneva, xelis CamorTmeva, gverdiT mosma, xazgasmuli ukmayofilo saxe. kontaqtSi Sesvlis es araverbali niuansebi mravalwilad prognozirebads xdian Tanamosaubreebis Semdgom uerTierTobas.

pirovnebaTaSorisi poziciebis SeuTanxmeblobis dros (mag.: “mSobeli _zrdasruli”) kontaqtis damyareba ufro rTulia, TanamosaubreTagan erT-erTma unda Secvalos kontaqtis tipi an “zrdasruli” iZulebuli gaxdeba gadavides “qvemodan”, mTxovnelis, “bavSvis” poziciaSi. im SemTxvevaSi, rodesac Tanamosaubreebi nacnobebi arian da warmoiqmneba raime “zrdilobiani” frazebis aucilebloba, SeiZleba gamoyenebuli iyos standartuli frazebi: “rogor midis saqmeebi? xom kargad xar?”, an Sesabamisad pasuxi: “yvelaferi rigzea”, SeiZleba pirdapir gadasvla saubris formulirebaze. magram, Tu pasuxi iqneba: “ise ra”, saWiro xdeba mdgomareobis simwvavis moxsna, raTaAadamians mieces saSualeba “gadmoanTxios” dagrovebuli: “ra moxda?’ _ “esa da es ...”, amasTan ar aris saWiro dawvrilebiTi Cakirkiteba, sakmarisia emocionaluri mxaedaWera: “aba, aba!”.

dauSvebelia “saubris sueciduri dasawyisi”, iseTis rogoricaa: 1) daurwmunebloba, bodiSebis simravle (“ukacravad, xeli rom SegiSaleT...”, “Tu SeiZleba, dro Tu gaqvT, rom momisminoT...”); 2) partniorisadmi upativcemuloba, agdebuli damokidebuleba (“modiT uceb ganvixiloT...”, “aqve viyavi da Semovirbine...”); 3) “Tavdasxmis” frazebi (“es ra umsgavsoeba xdeba?”), romlebic aiZuleben partniors daikavos TavdacviTi an agresiuli pozicia (anu Tavidanve iqmneba barieri Tanamosaubreebs Soris). xSirad pirveli ramodenime fraza gadamwyvet zemoqmedaebas axdenen Tanamosaubris survilze an survilis arqonaze gaagrZelos saubari da mousminos partniors.

saubris dawyeba TiTqmis yovelTvis xdeba oTxi ZiriTadi xerxiT:

1. daZabulobis moxsnis meTodi, romlis mizania _ mWidro kontaqtis damyareba, Seicavs piradi xasiaTis ramodenime sasiamovno frazas, dasaSvebia msubuqi xumrobac;

2. wamogebis meTodi _ es SeiZleba iyos uCveulo kiTxva, Sedareba, piradi STabeWdileba, anegdoturi SemTxveva, problemis mokled warmoCineba;

3. warmosaxvis stimulirebis meTodi _ rigi SekiTxvebis dayeneba, roblebic ganxiluli unda iyos saubrisas, mizani _ saubrisadmi interesis gaRviZeba;

4. pirdapiri midgomis meTodi _ pirdapir saqmeze gadasvla, yovelgvari Sesavalis gareSe. margam es meTodi gamodgeba mxolod mokle, umniSvnelo saqmiani kontaqtebisaTvs.

naTeli, lakonuri da Sinaarsiani frazebi, Tanamosaubrisadmi zrdilobiani mimarTva, misi pirovnebisadmi pativiscemis gamoxatva, misi interesebisadmi yuradReba, mimarTva rCevisadmi Sexamebuli sakuTar Rirseul gargnobasTan (mniSvnelovania tanisamosi, varcxniloba, poza, saxis gamometyveleba, xmis intonacia) mniSvnelovanwilad ganapirobeben saubrisaTvis xelsayreli atmosferos Sesaqmnelad.

daxvewili komunikatiuri CvevebiT aRWurvili adamianebi Sexvedris pirvelsave wuTidan iwyeben Tanamosaubrisadmi “mierTebas” _ misi sunTqvis ritms, temps, xmis simaRles, Tanamosaubris reprezentatiul sistemas Sesabamisi (vizualuri, audialuri an kinestikuri) sistemis sityvebis gamoyenebiT.

IV. problemis dasma da informaciis gadacema _ saubris mniSvnelovani etapia. saubris miznis dayeneba SeiZleba iyos sxvadasxva saxis.

1. mizani SeiZleba dayenebuli iyos, rogorc problema (problemis ganxilva, misi gadawyvetilebis SesamuSaveblad miwveva), am SeTxvevaSi pasuxismgebloba problemis gadawyvetaze nawildeba orive Tanamosaubreze.

2. mizani SeiZleba dayenebuli iyos, rogorc amocana (mocemulia mza gadawyvetileba arsebuli situaciis Sesabamisi aRwerilobiT). am midgomis gamoyeneba SeuZlia rogorc ufross aseve xelqveiTsac. magaliTad ganyofilebis ufrosi midis direqtorTan da eubneba: “wesrigis dasamyareblad Tqven unda gamosceT brZaneba yalTabandebis dasjis Sesaxeb”. Tu Sexvedris mizani dayenebulia rogorc amocana, maSin adamiani pasuxismgebelia mxolod amocanis Sesrulebaze, xolo amiT gadawydeba Tu ara problema _ es mas ar unda aRelvebdes.

3. zogjer (Segnebulad an uneblieT) saubris dros xdeba TanamosaubriT manipulireba. magaliTad, saubris mizani dasaxulia, garegnulad, rogorc problema, magram TviT problemuri situacia aRwerilia ise, rom ubiZgebs sxva adamians erTaderT garkveul gadawyvetilebamde, anu TiTqosda pasuxismgeblobas problemis gadawyvetaze inawilebs orive, Tumca gadawyvetis saSualeba mocemulia mxolod erTi adamianis mier.

4. gvxvdeba agreTve “problemis isteriuli demonstracia” (“rac gaakeTe, oRond Civili aRar gavigono!”), anu dasaxulia mizani axva adamians gadaabaron problemis problemis gadawyveta da masze pasuxismgebloba.

saubris dros TanamosaubrisaTvis informaciis gadacemis problemebTan dakavSirebiT arsebobs Semdegi rekomendaciebi:

· Tanamosaubris “enis” gamoyeneba _ misTvis informaciis gadacemis dros, raTaA minimumamde iyos dayvanili danakargebi, romlebic warmoiqmneba sityvieri urTierTobis procesSi.

· informaciis gadacemis faza daiwyos “Tqven-midgomiT”, anu saubris wamyvanma unda SesZlos Tavisi Tavi warmoidginos Tanamosaubris adgilze, raTA ukeT gaugos mas, gaiTvaliswinos misi interesebi, miznebi. aq mniSvnelovania yuradReba frazebis formulirebisadmi: “me mindoda...”-s nacvlad unda iTqvas “Tqven gindaT...”, “me mivedi daskvnamde...’ _ “TqvenTvis saintereso iqneba gaigoT, rom..”, “marTalia es Tqven ar gainteresebT...” _ “rogorc Tqven, albaT, ukve gaigeT, rom..”.

· SesabamisobaSi iyos moyvanili informaciis gadacemis xerxi, Tanamosaubris motivebi da informirebulobis done misi profesionaluri kompetenturobis donesTan. mudmivad unda gaxsovdeT metyvelebis SezRudulobis, arasrulyofilebis, gaugebrobis da uzustobis Sesaxeb da agreTve is, rom Tqvens mier axsnils veravin ver aRiqvams ise, rogorc es Tqven gesmiT.

· monologidan dialogze gadasvlis mcdeloba, saSualeba mivceT Tanamosaubres aCvenos, rom man icis, SekiTxvebis saxeebis kombinireba (daxuruli, Ria, ritorikuli, SekTxvebi fiqrisaTvis, gardamtexi SekiTxvebi). Tvalyuri adevneT, raTa Tqveni kiTxvebi Seicavdes sityvebs “ratom, risTvis, rodis, rogor?”. es gamoricxavs calsaxa pasuxebs _ “diax”, “ara”.

· Tanamosaubris reaqciebze Tvalyuri, gansakuTrebiT araverbaluri reaciebisadmi (Jestebi, mimika) da Sesabamisad, moqnilad cvaloT sakuTAri qceva (informaciis gadacemis siCqare, sirTule da sxva).

magaliTad, Tu SeamCnieT Tanamosaubris uneblie Jesti “Sublis mosresva”, warbebis SeWmuxvna”, umjobesia metyvelebis tempis Seneleba da sakvanZo informaciis kidev erTxel gameoreba (Tanamosaubres uWirs Warbi an rTuli informaciis aRqma); Tu Tanamosaubre exeba cxviris wvers, manWavs tuCebs, iwyebs gverdze yurebas, maSin SesaZloa, Tqvenma informaciam igi daaeWva an gaaRiziana; Tu Tanamosaubrem daiwyo nikapis sresva, es aris uneblie signali imis, rom igi mzad aris raRac dagawyvetilebis misaRebad. Tu Tqven SiSobT, rom es gadawyvetileba ar Seesabameba Tqven gegmebs, ukeTesi iqneba araverbalurd gadaavadoT mis mier gadawyvetilebis miReba (miawodeT mas raime dokumenti xelSi, raTaA SewyvitoT mis mir “nikapis mosresva”).

informaciis warmatebiT gadasacemad da Tanamosaubris saWiro azris formirebisaTvis, mniSvnelovania, rom Tqveni gamosvlis Sinaarsi pasuxobdes Semdeg moTxovnebs:

1) profesionaluri codna iZleva gadmocemis maRal obieqturobas, sandoobas da siRrmes;

2) naTlad gadmocema saSualebas iZleva erTmaneTs mivabaT faqtebi da detalebi, Tavi avaridoT orazrovnebas da bolomde arTqmas;

3) mniSvnelovania TvalsaCinoeba: damxmare masalebis, sqemebis, sayovelTaod cnobili asociaciebis da paralelebis gamoyeneba amcirebs gadmocemis abstraqtulobas;

4) ZiriTadi edebulebebisa da azrebis gameoreba xels uwyobs informaciis ukeT aRqmasa da gagebas;

5) moulodnelobis elementi warmoadgens TanamosaubrisaTvis informaciisa da faqtebis mofiqrebul, magram uecar da uCveulo mibmas; 6) informaciis gonieri moculoba saSualebas iZleva Tavi aaridoT Tavmobezrebulobas, rac iwvevs Tanamosaubris daRlas, mowyenas, gaRizianebas;

7) ironiis garkveuli doza, zogjer ironiac ki, misaRebia, rodesac unda gamoTqvaT TanamosaubrisaTvis arc Tu ise sasiamovno Sexeduleba an unda moigerioT misi “Cxvleta”;

8) mudmivi mizanmimarTuleba saubris ZiriTadi amocanebis sarealizaciod xels uwyobs gadmocemis logikurobasa da mizanswrafvas;

9) saubrisa da gadmocemis ritmi unda iyos moqnili, iTvaliswinebdes Tavisebur “aRmafrenasa” da “Cavardnas”, romlebic gamoiyenebian sulis mosaTqmelad da informaciis gasaazreblad. saubris dasasrulisaken sasrgebloa gazardoT misi intensiuroba.

V. argumentireba. es faza gadaxlarTulia informaciis gadacemis fazasTan. aq yalibdeba winaswari azri, ganisazRvreba garkveuli pozicia mocemuli problemisadmi, rogorc Tqveni mxridan, aseve Tanamosaubris mxridan, magram kidev SesaZlebelia Seicvalos Camosayalibebeli azri (pozicia).

argumentaciis misaRwevad mniSvnelovania:

1. naTeli, zusti da damajerebeli cnebebiT operireba, rameTu damajerebloba Tavisuflad SeiZleba “CaiZiros” sityvebisa da argumentebis morevSi, miT ufro Tu isini arazusti da gaurkvevelia. TanamosaubrisaTvis argumentebi unda iyos sando.

2. argumentaciis xerxi da tempi unda Seesabamebodes Tanamosaubris temperamentis Taviseburebebs: mxolod xolerikebsa da sangvinikebs SeuZliaT aRiqvan argumentebis maRali tempi da moculoba, magram maTTvisac mosazrebebi da dasabuTeba, axsnili cal-calke, ufro efeqturad aRweven mizans, vidre maTi erTad da uceb miwodeba (xolo melanqolikebisaTvis da flegmatikebisaTvis eseTi midgoma aucilebelia). nu dagaviwydebaT, rom “zedmeti darwmunebuloba” iwvevs Tanamosaubris winaaRmdegobas, miT umetes, Tu mas aqvs “agresiuli natura” (bumerangis efeqti).

3. faqtebis ubralo CamoTvlisagan Tavis arideba, amis magivrad gadaeciT am faqtebidan gamomdinare upiratesobebi an Sedegebi, romlebic ainteresebs Tqvens Tanamosaubres.

VI. neitralizaciis faza. Tanamosaubris SeniSvnebis uaryofa zogjer TamaSobs gadamwyvet rols saubarSi.

Tu Tqvens dasabuTebas mohyva oponentis Sedaveba, maSin:

· moismineT erTbaSad ramodenime Sepasuxebas, Tanamosaubre Riziandeba, rodesac mas awyvetineben, da Tanac mTavar sakiTxze;

· nu aCqardebiT upasuxoT, vidre ar gaigebT Sedavebis arss;

· gaarkvieT, SekamaTeba gamowveulia azrTaA sxvadasxvaobiT, Tu, SesaZloa Tqven arasworad CamoayalibeT sakiTxis arsi;

· kiTxvebi dasviT ise, rom Tanamosaubre aRmoCndes pasuxis ori variantis arCevis uacileblobis winaSe. konkretuli kiTxvebi aiZuleben Tanamosaubres Tqvas is, rac unda Tqvas, miuxedavad sakuTari Sexedulebisa (magaliTad, “erTi sityviT, batono SoTa, iZleviT Tanxmobas Cven winadadebaze Tu ara?”, “ara”-s SemTxvevaSi sTxoveT daazustos, ratom.

ra iwvevs SekamaTebas? es SeiZleba iyos dcviTi reaqcia, sportuli pozicia, rolis TamaSi, uTanxmoeba saqmiani kriteriumebis gamo, sxva midgoma, taqtikuri fiqri.

Sepasuxebis ra saxeebi arsebobs? es SeiZleba iyos gamouTqmeli SeniSvna, ironiulo SeniSvana, subieqturi SeniSvna, Tavis gamoCenis survili, pirovnebaTaSorisi urTierTobebi, damatebiTi informaciis miRebis survili, crurwmenebi.

mniSvnelovania, rom operatiulad ganaxorcieloT SeniSvnebisa da maTi namdvili mizezebis analizi, SearCioT SeniSvnebis “neitralizaciis” Sesaferisi xerxi (es SeiZleba iyos avtoritetebisadmi mimarTva, citatebi, preformulireba, pirobiTi Tanxmoba, Tanxmoba, Sedarebebi, sokrates meTodi, “elastiuri Tavdacva”, gadavadeba). Sepasuxebis uazrobis damtkiceba an partniorebis emocionaluri reaqcia, rogorc wesi, iwvevs ara Sepasuxebis neitralizacias, aramed konfrontaciis zrdas.

saubris sasurveli dasasrulis Sansebi yvelaze maRali aris im SemTxvevaSi, rodesac partniorebi floben mosmenis Cvevebs da cdiloben ganaxorcielon sxvadasxvagvari Sexedulebebis, alternativebis analizi “zrdasruli _ zrdasruli”-s poziciidan, Tanasworuflebianad, “mSoblis ambiciurobis”, “Seurigeblobis” da “bavSvuri wyenis” gareSe. sasargebloa gaTvaliswinebuli iyos ara marto sagnobrivi poziciebi, aramed misi pirovnebaTaSorisi pozicia da Sesabamisad SeirCes sadavo sakiTxebis neitralizaciis xerxebi. ase magaliTad, “mSobels” da “bavSvs” ar esmiT gonebisa da logikis sabuTebi. “bavSvi” midrekilia STagonebasa da grZnobebisadmi mimarTavze (“sainteresoa”, “perspeqtiulia”), xolo “mSobeli”-saTvis ufro damarwmunebelia aRiarebuli avtoritetebis azri. “zrdasrulebi” naklebad arian ganwyobili emocionaluri argumentaciisadmi, samagierod iReben logikis, faqtebis, pasuxismgeblobis dasabuTebebs. “zrdasruli”-s pozicia aqtivizirdeba pozicia “Tanabrobis” araverbali demonstraciiT, xazgasmuli seriozulobiT, situaciis Sinaarsis verbaluri Sefaseba Semdegi sityvebiT: ”gonivrulia, racionaluria, logikuria, realuria, efeqturia da sxva”. Tu Tanamosaubreebi axdenen xisti, Seurigebeli poziciis demonstrirebas “mSoblis kategoriulobis”, an “Sealaxuli Tavmoyvareobis dapirispirebis” poziciidan, maSin konfrontacia xuravs problemis gadawyvetis pozitiur gzebs da xdeba Semdgomi fazebs “alternativebis analizi, optimaluri an kompromisuli variantis Zieba”, “gadawyvetilebis miReba”, “SeTanxmebis fiqsacia” gauqmeba.

VII_VIII. alternativebis analizi, optimaluri an kompromisuli variantis Zieba da gadawyvetilebis miReba _ xorcieldeba an TanamSromlobis, Tanasworuflebianobisa da urTierTpasuxismgeblobis stilSi, an erT-erTi partnioris mier gadawyvetilebis avtoritarulad miRebis da meoris mier nebayoflobiTi an iZulebiTi Tanxmobis, meore Tanamosaubris damorCilebis formiT. nu gamoavleT orWofobas gadawyvetilebis miRebis fazaSi. Tu Tqven yoymanobT gadawyvetilebis miRebis momentSi, ar gagikvirdeT, rom Tqveni partnioric Seyoymandeba. SeinarCuneT simSvide da analizis unari Tqveni poziciebidan gamomdinare.

yovelTvis SemoinaxeT Tqveni Tezisis damamtkicebeli erTi Zlieri argumenti im SemTxvevisaTvis, Tu Tanamosaubre gadawyvetilebis miRebis momentSi daiwyebs yoymans. isargebleT sando argumentebiT, rameTu umjobesia, rom Tanamosaubrem miiRos gadawyvetileba exla, vidre Semdeg. magram, Tu Tqvens winaSe aris flegmatiki, ar gaRiziandeT gadawyvetilebis miRebis sineliT an misi gadadebiT, axali Sexvedris daniSvniT (flegmatikze emocionaluri an logikuri “dawola”, gadawyvetilebis miRebis dasaCqareblad, Sedegs ar gamoiRebs). gaxsovdeT, naxevrad simarTliTa da “natifi manipulirebebiT” SeiZleba aiZulo Tanamosaubre raRac gadawyvetilebaze, magram ver SeqmniT koreqtul saqmian urTerTobebs. nu “danebdebiT” Tanamosaubres manmade, vidre ar gamoiyenebT forsirebis yvela SesaZlo meTodebs, an vidre Tanamosaubre garkveviT ar getyviT ramodenimejer “ara”-s.

IX_X. SeTanxmebis fiqsacia da kontaqtidan gamosvla. saubris damagvirgvinebeli “akordi”. unda moxdes saubris Sedegebis reziumireba, sasargebloa gakeTdes Canawerebi, partnioris TandaswrebiT, gadawyvetilebis arsze samuSao bloknotSi (an Seiqmnas gadawyvetilebis oficialuri protokoli). sasargebloa dadgindes konkretuli vadebi, erTmaneTis informireba dasaxuli RonisZiebebis Sedegebis Sesaxeb. madloba gadauxadeT Tanamosaubres, miuloceT mas miRweuli SeTanxmeba.

kontaqtidan gamosvla xorcieldeba Tavidan araverbalurad _ icvleba poza, adamiani Tvals garidebT, fexze wamodgeba _ da mTavrdeba sityvieri damSvidobebiT “naxvamdis”, “kargad brZandebodeT” da sxva.

XI. Sexvedris Sedegebis, urTierTobis sakuTari taqtikis analizi _ saSualebas iZleva gaacnobieroT daSvebuli Sedomebi, samomavlod daagrovoT sasargeblo gamocdileba, dasaxoT urTierTobis Semdgomi taqtika, amave dros sasrgebloa pasuxi gasceT Semdeg kiTxvebs:

· Tanamimdevrulad migyavdaT Tu ara saubris ZiriTadi xazi? SesZeliT Tu ara gageTvalaT oponentis kontrargumentebi?

· Tavs xom ar moaxvieT Tanamosaubres Tqveni argumentebi gadawyvetilebis SemuSavebisas? Tu xo, Tqven CaunergeT Tanamosaubres daukmayofileblobis Tesli da Semdgom SexvedrebSi isini aucileblad aRmocendebian.

· safuZvliani iyo Tu ara Tqveni SeniSvnebi da Sepasuxebebi? xom ar iyvnen isini subieqturebi, xom ar aisaxa maTSi Tqveni ganwyobileba?

· daicaviT Tu ara taqti mTeli saubris msvlelobaSi?

· miaRwieT Tu ara saqmisaTvis saWiro maqsimalur sargeblianobas? miaRwieT Tu ara dasaxul miznebs, an Tunac saTadarigo, alternatiul mizans? Tu ara, ratom moxda es?

· rogor unda avagoT mocemul partniorTan Semdgomi urTierTobebi?

iniciativa saqmian urTierTobaSi ganisazRvreba imiT, Tu vin wamoayena kontaqtis tipi, gansazRvra amocanis dayenebis forma, wamoayena miRebuli gadawyvetilebis idea, is vinc Seajama gansja, ufro meti pasuxismgeblobis matarebelia problemis gadawyvetaze. arsebobs wesi “droulad gadaeci iniciativa”, rac gansakuTrebiT aucilebelia ufrosisa da xelqveiTis saubrisas, anu mniSvnelovania saSualeba misce xelqveiTs gamoTqvas sakuTari azri, sasargebloa, rom sabolood TviTon Camoayalibos gadawyvetileba, im SemTxvevaSic ki Tu igi ufrosis mier aris SemoTavazebuli, rameTu es moxsnis problemisadmi xelqveiTis gaucxoebasa da formalur damokidebulebas.

saqmiani molaparakebebi

saqmiani molaparakebebi gulisxmobs monawile mxareebs Soris gansxvavebuli an dapirispirebuli interesebis arsebobas da moiTxovs misi monawileebisagan gonieri SeTanxmebis miRwevis unars. gonieri SeTanxmeba maqsimalurad pasuxobs orive mxaris kanonier interesebs, samarTlianad aregulirebs Sejaxebul interesebs, aris grZelvadiani, iTvaliswinebs sazogadoebis interesebs, ar afuWebs urTierTobas mxareebs Soris. gonieri gadawyvetilebis miRweva rTulia, unda ganxorcieldes mxareTa TanamSromloba, rodesac xdeba interesebis daaxloeba da urTierTsasargeblos Zieba sadavo sakiTxis orive mxarisaTvis misaRebi variantis safuZvelze.

molaparakebebis msvlelobaze SeiZleba zemoqmedeba moaxdinos monawileTaAganTavsebam magidasTan. mark knapi wignSi “araverbaluri komunikacia adamianTa Soris urTierTobebSi” analizs ukeTebs Semdegnair ganlagebebs: B SeiZleba daikavos 4 ZiriTadi pozicia A mimarTebaSi:

B1 – kuTxuri ganlageba

B2 – saqmiani urTierTqmedebis pozicia

B3 – konkurentul-TavdacviTi pozicia

B4 - damoukidebeli pozicia

B1 – kuTxuri ganlageba damaxasiaTebelia adamianebisaTvis, romlebic dakavebulni arian uSualo, megobruli saubriT (miRweulia Tvalebis mudmivi kontaqti, TvalnaTliv Cans erTmaneTis Jestebi, ara aqvs adgili magidis teritoriul dayofas). TanamosaubreTa kuTxuri ganlagebis dros izrdeba molaparakebebis warmatebis Sansi.A

B2 – saqmiani urTierTqmedebis pozicia _ saqmiani urTierTqmedeba, erToblivi muSaoba. TanamosaubreTaA am ganlagebis dros xorcieldeba saerTo gadawyvetilebebis SemuSaveba.

B3 – konkurentul-TavdacviTi pozicia _ iwvevs TavdacviT urTierTobebs da qiSpobis atmosferos, ris Sedegadac TiToeuli monawile jiutad icavs sakuTar azrs da amiT mcirdeba molaparakebis warmatebiT damTavrebis Sansi.

xelqveiTi B3 poziciaSi SeiZleba jiutad daupirispirdes Tavis xelmZRvanels A. rodesac adamianebi erTmaneTis pirispir sxedan, isini aracnobierad hyofen magidas or Tanabar nawilad, da ar moswonT, rodesac Tanamosaubre xelyofs maT teritorias. amitom, umjobesia, dasawyisSi dokumenti (sqema, nimuSi) daidos magidis SuagulSi. Tanamosaubris SesaZlo reagireba: 1) win gadmoixreba da daiwyebs dokumentis Tvalierebas; 2) gadaitans Tavis teritoriaze; 3) gadaadgilebs Tqvens teritoriaze. mxolod im SemTxvevaSi Tu Tanamosaubre gadaitans dokuments Tavis teritoriaze Tqven geZlevaT SesaZlebloba aiRoT nebarTva masTan misasvlelad da daikavoT kuTxis pozicia an saqmiani TanamSromlobis pozicia. yvela sxva SemTxvevaSi Tqveni mcdeloba dauaxlovdeT Tanamosaubres gamoiwvevs misi mxridan winaaRmdegobas.

B4 - damoukidebeli pozicia _ dainteresebulobis arqona, urTierTqmedebis survilis arqona. Tu saubris dros Tanamosaubre uneblieT gadaadgildeba poziciaSi B4, ese igi man dakarga Tqvendami interesi, an sulac gadavida mtrul poziciaSi. molaparakebis warmatebiT damTavrebis Sansi am SemTxvevaSi minimaluria.

arsebobs molaparakebebis warmoebis Semdegi taqtika:

• ukiduresi drois gansazRvra, romlis gasvlis Semdeg wydeba yovelgvari kavSiri;
• mesame mxaris mxardaWera, romelic daJinebiT moiTxovs Semotanili winadadebebis an pirobebis Sesrulebas;
• Suamavlis mozidva, romelic: midis mxolod SezRudul daTmobebze arasakmarisi uflebamosilebis gamo, _ jer kidev molaparakebebis dawyebamde icis daTmobebis zRvari _ unda gaarkvios, ramdenad mtkice pozicia ukavia opponents;
• profesionali negocianis (momlaparakeblis) mowveva, romelic srulyofilad flobs molaparakebis strategiasa da taqtikas;
• sajaro gancxadebebi;
• principebis an kursis mkacrad dacva;
• miTiTeba precedentze;
• mesame mxaris winaaRmdeg oponentTan Sekvra;
• sakuTari poziciis jiuti, mkacri, yovelgvari daTmobebis gareSe dacva, Tuki cnobilia oponentis damokidebuleba (Tqvenze, sxva raimeze ...);
• miTiTeba sxva, alternatiul SesaZleblobaze, sxva winadadebebis arsebobaze;
• drois gawelva: molaparakebebis gadadeba, miTiTeba TiTqosda arsebul gaurkvevlobaze, specialistTan winaswari konsultaciis aucilebloba, sxva Temaze gadasvla, “daboleba”;
• muqara an muqaris imitacia (blefi);
• mtkice garantiebis arqonis momizezeba: ar arsebobs kontrolis SesaZlebloba miRweuli SeTanxmebis Sesrulebaze, ar arsebobs SesaZlebloba gamoyenebuli iyos raime sanqciebi xelSekrulebis darRvevis SemTxvevaSi, ar aris gamoricxuli motyuebis SesaZlebloba, ar aris SesaZlebloba sapasuxo zomebis misaRebad.

cxovrebiseul praqtikaSi xSirad adgili aqvs Semdegi naklebad efeqturi qcevis strategiebis gamoyenebas sadavo sakiTxebSi:

• erT-erTi mxaris xisti dominireba (xisti midgoma) da Sesabamisad meore mxaris iZulebiTi damorCileba, kapitulacia an mxareTa aSkara konfrontacia;
• “rbili daTmoba” (rbili midgoma) mimarTuli konfrontaciis Tavidan asacileblad da romelmac gamoiwvia kompromisuli gadawyvetileba (ormxrivi daTmobebis Sedegad), an “xisti” monawiles mogeba.

maqsimaluri efeqturobiT gamoirCevian principuli molaparakebebi (saqmis arsze), mizanmimarTulni TanamSromlobasa da gonieri principuli SeTanxmebis Ziebaze. principuli molaparakebebi gulixmoben Semdeg procedurebs:

• konfliqtis arsebobis aRiareba, konfliqtis, rogorc “Cveni problemis” aRqma;
• gamijneT erTmaneTisagan molaparakebis monawileebi da molaparakebis sagani: adamianebis Camocileba problemisagan, anu daikavoT adamianebTan mimarTebaSi rbili, megobruli, pativsacemi kursi, magram idgeT mtkice platformaze problemis gadawyvetis dros;
• yuradReba gaamaxvileT interesebze da ara poziciebze, rameTu molaparakebebis mizani unda iyos monawileTa qveinteresebis dakmayofilebaze. molaparakebaze miRebuli pozicia xSirad malavs imas, Tu ra unda sinamdvileSi am Tu im mxares, amitom mTavari yuradReba unda miaqcioT ara monawileTa poziciebs, aramed saerTo interesebis analizs.
• gaanalizeT, romeli interesebia ufro mniSvnelovani, raSi mdgomareobs obieqturi winaaRmdegobebi, ganacalkeveT isini monawileTa nebisa da survilebis winaaRmdegobis subieqtebisagan.
• SeecadeT SeimuSaoT urTierTxelsayreli variantebi, romlebic iTvaliswineben saerTo interesebs da Searigeben araTanmxvedr interesebs. SeimuSaveT arCevanis mravalferovani variantebi diskusiebisa da problemis gadawyvetis alternatiuli ideebis wamoyenebis msvlelobaSi, magram gadadeT gadawyvetilebis miReba.
• ganaxorcieleT obieqturad samarTliani da urTierTmisaRebi kriteriumis moiZieba, problemis gadawyvetis normebi, raTa SeTanxmebam asaxos raime samarTliani, obieqturi normebi, kriteriumebi (sabazro fasebi, saeqsperto azri, kanonebi, Cvevebi da sxva), da ar iyos damokidebuli romelime mxaris nebasa da kaprizze. mTavaria _ SeecadeT miaRwioT Sedegs im kriteriumebiT, romlebic ar arian dakavSirebuli nebis WidilTan, dauTmoT dasabuTebas da ara zewolas.
• miaRwieT SeTanxmebas da gegmas xorci SeasxiT.

[mocemuli wesebis dacvis SemTxvevaSi SesaZlebelia molaparakebebis ganxorcieleba “wagebis gareSe”].

saqmiani TaTbirebi

saqmian TaTbirebSi SeiZleba monawileobdes 7-9, maqsimum 12 adamiani, monawileTa didma raodenobam SeiZleba Seamciros muSaobis efeqtianoba. ganxilvis Tema winaswar unda iyos momzadebuli raTa monawileebs SeeZloT moemzadon profesionalurad, moifiqron TavianTi winadadebebi da moamzadon Sesabamisi moxsenebebi. urTierTqmedebis aqtivizaciisaTvis mniSvnelovania monawileebis sivrculi ganlageba “mrgvali magidis” formiT. TaTbiris wamyvanma dasawyisSi unda gamoTqvas imedi, rom TaTbirs eqneba saqmiani da konstruktiuli xasiaTi, TaTbiris msvlelobaSi Tvalyuri adevnos reglaments, gamomsvlelebs ar misces Temidan gadaxvevis saSualeba, aamoZraos pasiurebi da gaaCeros laparakis moyvarulebi, gansazRvros sityvis micemis rigiToba, dasvas aucilebeli kiTxvebi, moaxdinos Sualeduri Sedegebis Sejameba da perefrazireba, damagvirgvinebeli komentariT daasrulos TaTbiris msvleloba.

unda gvaxsovdes, rom TaTbiri gulisxmobs sagnobrivi poziciebis kritikis SesaZleblobas, da ara misi warmomdgenis pirovnuli Taviseburebebisas, amav droulad rekomendebulia Semdegi wesis dacva: dasawyisSi aRniSneT poziciebis Tanxvedra, xolo Semdeg ganixileT problemis gadawyvetis gansxvavebuli poziciebi da midgomebi, guldasmiT daasabuTeT TiToeuli alternativis Rirseba da nakli. im SeTxvevaSi, Tu Tqven aRmoCndiT kritikis qarcecxlSi, sasargebloa, rom Tqvenze ganxorcielebuli ieriSi gadaamisamarToT problemaze: “me moxaruli var, rom Tqvenc igive sakiTxi gaRelvebT da cdilobT moZebnoT saukeTeso gadawyvetileba...” gaxsovdeT _ mTavaria ara kamaTSi gamarjveba, aramed win waweva problemis gadawyvetaSi. aseve mniSvnelovania Tqveni damokidebuleba sakuTari poziciisadmi: ar unda uyurebdeT mas, rogorc erTaderT SesaZleblobasa da erTaderT swors, unda SesZloT gaigoT da, ufro meti, miiRoT kidec sxva azri, iyoT gaxsnili sxva azrisaTvis. monawileTaA pasiurobis aRmosafxvrelad SeiZleba gamoyenebuli iyos azris gamoTqma rigrigobiT “mrgvali magidis” principiT an “breinstormingis” meTodi.

azrTaA konfliqti SeiZleba iyos warmodgenili ori formiT: konkurentul-SejibrebiTi da korporatiul_TanamSromlobiTi. azrTa konkurenciis dros mtruli ganwyobis Sesustebis mizniT SeiZleba Seiqmnas SemTanxmeblobiTi komisiebi an jgufebi, romlebic dakompleqtebuli iqneba dapirispirebuli Sexedulebebis mqone pirebiT, romlebmac unda gansazRvron punqtebi, sadac maTi azrebi emTxveva, moZebnob sxvebis poziciaSi is punqtebi, romlebic maT moswonT an SeiZleba sasargeblo aRmoCndnen problemis optimaluri gadawyvetisaTvis.

saqmiani TaTbirebi xSirad atareben direqtiul xasiaTs, rodesac xelmZRvaneli “mSoblis” poziciidan miuTiTebs sakuTar Sexedulebaze, rogorc problemis gadawyvetis erTaderT saSualebaze, xolo danarCeni monawileebi “bavSvis” poziciidan iReben am gadawyvetilebas aRsasruleblad. saqmiani TaTbirebis yvelaze efeqtiani saxea kolegialuri Tanasworuflebiani urTierTqmedeba “zrdasruli _ zrdasrulis” poziciidan. Tumca, zogjer adgili aqvs manipulirebas, rodesac garegnulad urTierTqmedeba xorcieldeba rogorc “zrdasruli _ zrdasruli”, sinamdvileSi ki adgili aqvs “zrdasruli _ bavSvis” pozicias, rodesac ufrosi TiTqosda yvelas sTxovs azris gamoTqmas, TviT “munjebsac” ki, xolo rodesac yvela gamoTqvams azrs, ufrosi gamomsvlelTa perefrazis Semdeg akeTebs saWiro aqcentebs da sabolood gahyavs sakuTari Sexeduleba, avaldebulebs monawileebs aRasrulon es gadawyvetileba faqtiurad “bavSvis” poziciidan.

saqmiani TaTbirebis monawileebis qcevis formebia:

a) konstruqtiuli roli:

_ iniciativis gaCena,

_ problemis (xelmeore) gadmocema,

_ winadadebebis Semotana,

_ informaciis, azrebis, ideebis Setyobineba,

_ arsebul monacemebs Soris kavSirebis gamovlena,

_ problemis Sefaseba;

b) TaTbiris msvlelobisaTvis xelSewyoba:

_ gamomsvlelTa stimulireba, mxardaWera,

_ jgufSi dawesebuli wesebis dacvis formulireba da kontroli,

_ jgufuri procesis organizacia da sazogadoebrivi cnobierebis formireba,

_ Suamavloba, kompromisebis Zieba,

_ daZabulobis moxsna;

g) uaryofiTi roli:

_ agresiuli qceva,

_ gadawyvetilebis miRebis blokireba,

_ “narcisizmi”,

_ paeqroba,

_ TanagrZnobis Zebna.

saqmiani TaTbiris msvlelobis sami etapi:

1) sakiTxis dayeneba:

_ saqmis kursSi Seyvana,

_ sakiTxis formulireba,

_ sawyisi poziciebis formulireba,

_ sakiTxis dayeneba.

2) sakiTxis gadawyvetis gzebis Sesaxeb azris formireba:

_ monacemebis Sekreba,

_ sakiTxis yovelmxrivi Seswavla,

_ ZiriTadi problemis axali formulireba,

_ alternatiuli gadawyvetilebebis moZieba,

_ winadadebebis warmodgena,

_ ganxilvis winaswari Sedegebis Sejameba,

_ ZiriTadi mimarTulebebis SemuSaveba,

_ sakiTxis gadawyvetis Sedegebis gansxvavebuli SesaZleblobebis ganxilva.

3) gadawyvetilebis miReba:

_ meore etapis daskvnebi,

_ SeTanxmebebi,

_ gadawyvetilebebi.

xelmZRvanelis mier xelqveiTTan saubris dros misi saqmiani Tvisebebis xmamaRla Sefasebis taqtika:

• xelqveiTs jer esaubreT mis saqmianobaze da mxolod Semdeg TviT masze.
• vidre gaagebinebT TanamSromels Tqvens Sefasebas, jer SekiTxvebiT miiyvaneT is sakuTari Tavis TviTSefasebamde. da Tu adamianis TviTSefaseba ufro maRalia Tqveneul mis Sefasebaze, gamoarkvieT sxvaobis mizezi.
• xelqveiTis muSaobaSi arsebul naklze saubrisas, gaiTvaliswineT Tu rogoria is mTlianobaSi. nu miscemT xelqveiTis moRvaweobasa da misi pirovnebas saerTo uaryofiT Sefasebas (rogorc wesi msgavsi Sefaseba usamarTloa da Seurawyofelia adamianisaTvis). Tqven ufro mets miaRwevT, Tuki dasawyisSi jer aRniSnavT mis Rirsebebs (xelqveiTis kompetenturobas, gamocdilebas, keTilsindisierebas), xolo Semdeg miuTiTebT konkretul Secdomebsa da naklze. TanamSromels, romlis saqmianobac Tqven ar gakmayofilebT, gasagebad uTxariT, rogoria misi Sromis Tqveneuli Sefaseba. xazi gausviT, rom gjeraT misi da amitomac ar anTavisuflebT samsaxuridan.
• karg TanamSromels agrZnobineT, rom afasebT mis Rvawls. gaxsovdeT, rom ufro mniSvnelovania Rirsebebis ganviTareba, vidre TanamSromlebis Secdomebis gamosworeba. nu daiSurebT samadlobel da pativsacem sityvebs, saqme kargad Tu aris gakeTebuli, aRniSneT, rom kmayofili xarT Sesrulebuli samuSaoTi.
• Tu muSaobaSi, Tqvens gamo warmoiSva raime nakli, aRiareT es.
• nu ilaparakebT sxva TanamSromlebze Semfaseblurad.
• xelqveiTis gakicxvisa da dasjis Semdeg, male nu CaatarebT xelmeore saubars.

saqmiani diskusiebi

diskusia _ monawileTa sagnobrivi poziciebis (monawileTa azri gadasawyveti problemis arsis Sesaxeb) dapirispirebis, Sejaxebis, asimilaciis, urTierTgamdidrebis gziT problemis winwawevisa da gadawyvetis procesi.

saqmiani diskusiis etapebia:

• kontaqtSi Sesvla;
• problemis dayeneba (ra ganixileba, ratom, ra doneze unda gadawydes problema, diskusiis mizani);
• monawileTa urTierTobis sagnisa da sagnobrivi poziciebis (Sexedulebebis) dazusteba;
• alternatiuli variantebis wamoyeneba;
• monawileTa konfrontacia;
• alternativebis gansja da Sefaseba, msgavsebis elementebis Zieba;
• Tanxmobis damyareba yvelaze misaRebi da optimaluri gadawyvetilebis arCevis gziT.

arsebobs kontaqtSi Sesvlis ramodenime xerxi: “midgoma zemodan” _ “midgoma qvemodan” _ “Tanasworuflebiani midgoma”.

“midgoma zemodan” anu “dominanturi zemodan” _ “sargadaylapuli”, dedamiwis paraleluri nikapi, xisti xamxamis gareSe gamoxedva an mzeriTi kontaqtis uqonloba, pauzebiT gajerebuli gawelili metyveleba.

“midgoma qvemodan” _ damcirebuli poza, Tvalebis mudmivi moZraoba zeviT-qveviT, metyvelebis swrafi tempi.

“Tanasworuflebiani midgoma” _ SeuboWavoba, moduneba, metyvelebis tempis sinqronizacia da Tanabari tonaloba.

· diskusiaSi didi mniSvneloba eniWeba wamyvans. man unda SeZlos: Camoayalibos diskusiis mizani da Tema (ra ganixileba, risTvis aris saWiro diskusia, ra doneze unda gadawydes problema). diskusiis mizani SeiZleba iyos: a) ganxilvadi problebis Sesaxeb informaciis Segroveba da mowesrigeba; b) problemis gadawyvetis alternatiuli midgomebis Zieba, maTi dasabuTeba; g) optimaluri alternativis arCeva;

· diskusiis xangrZlivobis dadgena (ar umetes 20-30-40 wuTisa);

· diskusiis monawileebis daintereseba (problemis warmoCena raRacnairi winaaRmdegobis saxiT);

· yvela monawilis mier problemis erTmniSvnelovani gagebis miRweva da misi Semowmeba sakontrolo kiTxvebiT an TxovniT mimarTva monawileebisadmi dasvan kiTxvebi;

· azrTa gaziarebis organizeba (msurvelebis an wriulad);

· pasiurebis aqtivizacia (“munjisadmi” kiTxviT mimarTva an Txovna daxmarebisaTvis);

· ganxilvadi problemis gadawyvetasTan dakavSirebiT winadadebebis maqsimumis Segroveba (sakuTari mosazrebebi gamoTqvas sxvebis mosmenis Semdeg);

· ar dauSvas Temidan gadaxra (taqtiT SeaCeros, Seaxsenos diskusiis miznebi);

· daazustos arazusti debulebebi, aRkveTos msjeloba monawileTa pirovnul Sefasebebze;

· daexmaros jgufs miaRwios SeTanxmebul azrs;

· dasasruls _ Sedegebis naTlad Sejameba, daskvnebisa da gadawyvetilebaTa speqtris formulireba, diskusiis miznebisa da miRebuli Sedegebis Sejereba, saerTo SedegSi yvelas wvlilis xazgasma, monawileTa Seqeba da madlobis gadaxda.

sajaro gamosvlis dros warmoqmnili tipiuri dabrkolebebi:

1. aralogikuroba (araTanamimdevruloba arsis gadmocemisas, wardgenadi masalis uferuli argumentacia, sizustisa da sicxadis ararseboba dasaxuli miznebis misaRwevad);
2. TviTgamoxatvis problema (arasakmarisi emocionaluroba, SeboWiloba, gamosvlis monotonuroba, Sinagani mdgomareobisa da garegagnuli niSnebis Seusabamoba);
3. egocentrizmi (azrTa pluralizmis ar gaTvaliswineba, sxvisi azris gagebis uunaroba);
4. arakompetenturoba (informaciis arasakmarisoba, konkretul sakiTxebSi arakompetenturoba);
5. kontaqtis problemebi (auditoriasTan kontaqtis sirTuleebi, SeuZlebelia msmenelebis ganwyobis mopoveba da sxva);
6. TviTkontrolis problema (aRelvebis gadalaxvis sirTule, TAvis daWeris arcodna da sxva);
7. kontaqtidan gamosvlis problema (gamosvlis uferuli da dausrulebeli xasiaTi, cudi dasasruli da saubridan uxerxuli gasvla);

rCeva _ adamianma, romelmac sajarod unda daicvas sakuTari azri, piradad im SemTxvevaSi unda warmarTos diskusia, Tu winaswar moifiqrebs oponentebis SesaZlo SekiTxvebs da Seecdeba gaTvalos is rTuli situaciebi, romlebic SeiZleba warmoiSvas da gamoiwvios misi Secbuneba.

rTuli situaciebi warmoiqmneba, rodesac momxsenebels usvamen:

• miamiti kiTxvebi da avtoritetuli adamianebis kritika, romlebic ar wamoadgenen gansaxilveli problemis specialistebs (sirTule imaSi mdgomareobs, rom kritikis anbanuri WeSmaritebiT uaryofiT, Tqven uxerxul mdgomareobaSi ayenebT saxelovan oponentebs, romlebic mwvaved reagireben msgavs rameebze);
• ironiuli SekiTxvebi (“qveteqstebiT”), romlebsac ZiriTadad svamen sicocxliTsavse axalgazrdebi auditoriis gasamxiaruleblad (pasuxad unda iyos an msubuqi iumori, an seriozuli toniT gakeTebuli SeniSvna, rom yovlad miuRebelia gansaxilveli sakiTxis mniSvnelobis daufasebloba);
• rTuli kiTxvebi, romlebic exebian momxseneblisaTvis naklebad cnobil momijnave sferos da dasmuli arian raTa zondaJi gaukeTon mis erudiciasa da moxerxebulobas (yvelaze kargi pasuxia: “qriste RmerTi ki ara var, samWkuaSvili var!!!”);
• kiTxvebi, romlebzec momxsenebelma ukve upasuxa, maTi kritikuli SeniSvnebi, romlebic yuradRebiT ar ismendnen da ver gaiges saqmis arsi (aq mTavaria ar ahyveT oponentebs da gaafTrebulma ar daiwyoT: “es xom ukve agixseniT...”, wynarad da mokled gaimeoreT pasuxi, Semdegi frazis gamoyenebiT: “rogorc ukve aRiniSna ...”);
• kiTxva-SeniSvnebi, momxseneblis daskvnebisa da vinme avtoritetis daskvnebs Soris Seusabamobis Sesaxeb, romlis saxelic zogjer aravis arafers ar eubneba (yvelaze optimaluri pasuxi iqneba: “droni mefoben da ara mefeni”);
• kiTxvebi, romlebic aknineben problemis mniSvnelobas an miRebul Sedegebs (am dros exebian gamomsvlelis Tavmoyvareobas da mTavaria emocionaluri afeTqebis daZleva, kiTxvis provokaciulobis donis Sefaseba da wynari pasuxi winaswar mofiqrebuli fraziT).

gamosvlis dros epizodurad SeafaseT sakuTari Tavi “garedan”, sakuTari toni, poza, Jestebi, “sityva-parazitebis” arseboba, ganmuxteT “kunTuri xundebi”. uxerxulobis Tavidan asacileblad mkafiod ganmarteT gamoyenebuli terminebis mniSvneloba, nu ggoniaT, rom yvela egreve gagigebT, gaiTvaliswineT auditoriis momzadebis done gansaxilvel sakiTxTan mimarTebaSi. informaciis TvalsaCinod da lamazad misawodeblad gamoiyeneT cxovrebiseuli magaliTebi, konkretuli faqtebi, sayovelTaod cnobili andazebi, arakebi.

diskusiis wayvanis konstruktiuli xerxebi

konstruktiuli mimarTuleba _ emocionaluri aRgznebis eskalaciis aRkveTa, Temidan arakonstruktiuli gadaxvevebis Sewyvetinebis kaskaduri teqnologiis gamoyenebiT, romlis arsic mdgomareobs diskusiis saqmian kalapotSi dabruneba da mxareebis daintereseba mis SedegianobaSi.

doqtori karsten bredemaieri menejmentis aRiarebuli treneri da konsultanti

eskalaciis Casaqrobad karsten bredemaieri [Бредемайер К. Искусство словесной атаки: Практическое руководство / Пер. с нем. М.: Альпина Бизнес Букс, 2006.] gvTavazobs sam strategiul xerxs:

I. sagnobriv doneze raqcia _ sami T-s wesi.

II. emocionalur doneze raqcia _ emocionaluri yviTeli baraTi.

III. metadoneze raqcia _ ukureaqcia bredemaieris mixedviT.

sagnobriv doneze raqcia _ sami T-s wesi.

dawyebuli konfrontaciis pirvelive niSnebze, romelic eWvis qves ayenebs Tqvens reputacias, imijs an kompetencias, upriani iqneba gamoiyenoT konfrontaciis Sewyvetis strategia sagnobriv doneze. es niSnavs, rom Tqven swrafad, umtkivneulod da dabejiTebiT ubrundebiT ZiriTAdi Temis ganxilvas.

situacia: mimdinareobs saqmiani saubari. uecrad da TiTqmis SeumCnevlad igi gadaiqca ganyenebul Temebze gansjad, da amgvarad gadaixara Sexvedris mTavari miznisagan. Tqven unda SeecadoT daubrundeT mTavari Temis gansjas. yvelaze Sesaferisi reaqcia #1 aris sami T-s wesis gamoyeneba (Touch —Turn —Talk).

· Touch _ Sefaseba: SeafaseT saubari diskusiis miznis TvalsazrisiT.

· Turn _ dabruneba: daubrundiT mTavar Temas.

· Talk _ CaRrmaveba: CauRrmavdiT mTavar Temas, raTa igi isev gaxdes gansjis ZiriTadi sagani.

magaliTi:

Touch _ Sefaseba: Tu SeiZleba nu gadadixarT ganyenebul Temebze. modiT davubrundeT Cveni diskusiis mTavar Temis gansjas da nuRar gadavuxvevT.

Turn _ dabruneba: Cveni dRevandeli Tema aris _ Tqvens sawarmoSi ABC produqtis logistika.

Talk _ CaRrmaveba: swored exla mindoda Tqveni yuradRebis gamaxvileba Cvens sawarmoo ciklebze negatiuri gavlenis arsebobaze. amgvarad, rogor SevZlebT Cven, misaReb vadebSi, uzado logistikis uzrunvelyofas? erT-erTi xerxi mdgomareobs imaSi, rom...

karsten bredemaieri gvirCevs TaTbiris an diskusiis dros sami T-s wesis (Touch -Turn -Talk) gamoyenebas mzeriT kontaqtTan erTad.

mzeriTi kontaqti niSnavs: aba, romelimes, raime sawinaaRmdego aqvs?

sami T-s wesis (Touch -Turn -Talk) aSkara upiratesobebi:

• Tqven Tanmimdevrulad gikaviaT lideris pozicia saubarSi;
• TqvenTvis miuRebelia saubris Temidan gadaxra;
• Tqven aqtiurad ganTesavT saubridan ganyenebul Temebs da ar wvrilmandebiT monawileTaA ganwyobaze msjelobiT;
• Tqven uryevi xarT sakuTar poziciaze da mtkiced mihyvebiT Temas;
• Tqven aRkveTavT ayalmayals da enamaxvilobas damswreTa kompetenturobis Sesaxeb;
• Tqveni yvela manera ar scildeba zrdilobisa da keTilgonierebis CarCoebs;
• Tqven swrafad da mtkiceT aRkveTT damswreTa utaqto saqciels;
• Tqven ara marto kiTxvebze pasuxobT, aramed amaxvilebT auditoriis yuradRebas naTel formulirebebze;
• Tqven pasuxobT mxolod im kiTxvebze, romlebic diskusiis gagrZelebas emsaxurebian, da Sesabamisad afasebT maT Rirsebas.

unda gaacnobieroT, rom yoveli pasuxi amarTlebs dasmul kiTxvas. Tqveni profesionalizmisa da TviTkmarobis dasadastureblad pasuxebi gaeciT SerCeviT.

karsten bredemaieri gvirCevs Semdegi principebis dacvas:

• pozitiuri gamonaTqvamebis formulireba;
• naTqvamis xazgasma calsaxa SefasebiT;
• Tavidanve aRkveTeT ganyenebul Temebze gadasvla da daubrundiT ganxilvis mTavar Temas;
• sakuTari gamonaTqvamebis mokled da naTlad formulireba;
• Tavi aarideT nebismier Sedarebebs, SezRudvebs, sakuTari komunikatiurobis arakompetenturobis niSnebis gamovlenas;
• diskusiaSi ara kiTxvebis gamoyenebas, aramed mimarTvas uSualod auditoriisadmi;
• uaris Tqma gameorebebze da negatiur gamonaTqvamebze, vinaidan isini aZliereben SecdomiT warmodgenas da safuZvels uyrian sayvedurebs Tqveni misamarTiT.

emocionalur doneze reaqcia _ emocionaluri yviTeli baraTi.

situacia: Tqveni yvela mcdelobis miuxedavad dagebrunebinaT saubari saqmian kalapotSi, mwifdeba konfliqti. Tqveni Tanamosaubre ganagrZobs kamaTs, iyenebs momakvdinebel frazebs, diskusiaSi CarTo emocionaluri faqtori, akeTebs piradi xasiaTis SeniSvnebs, arTulebs situacias iseTi problemebis gansjiT, romlebsac ara aqvT kavSiri mTavar TemasTan.

rogor unda gaTavisufldeT zewolisagan kamaTSi, rogor unda moaxdinoT swori reagireba sicruesa da sayvedurebze emocionaluri daZabulobis axal doneze? karsten bredemaieri gvirCevs principulad vTqvaT uari sakuTar TavTan mimarTebaSi sayvedurebisa da gamonaTqvamebis miRebaze da gamoviyenoT reaqcia #2 emocionaluri yviTeli baraTi.

standartuli reaqcia (verbaluri da araverbaluri)

• savarZlis sazurgeze gadaweqiT;
• gauRimeT Tanamosaubres;
• SeekiTxeT: ras niSnavs es?

gaZliereba: ras niSnavs es? morCiT kamaTs, es polemika Tqven savsebiT ar gWirdebaT.

ufro Zlierad: es ras niSnavs? Tqven es ar gWirdebaT. qveynis dasacini xdebiT. me, Tqvens adgilze, sircxviliT daviwvebodi.

pasuxad, rogorc wesi, aris Tavis marTleba an axsna, xolo SemTxvevaTa 90% Tanamosaubre brundeba saqmiani saubris kalapotSi.

saubaria ara kiTxvebis eleganturad parirebaze, aramed imaze, rom partniors aCvenebTYyviTel baraTs: qajiviT nu iqcevi.

metadoneze raqcia _ ukureaqcia bredemaieris mixedviT.

situacia ukiduresad daiZaba, kamaTma miaRwia apogeas. am SemTxvevaSi unda aRkveToT konfrontacia, da aucileblad Tqvens pirobebze, an samomavlod saubars azri aRar eqneba.

am SemTxvevas Seesabameba situacia #3, anu saubris makontrolebel metadoneze. saubari ukiduresad daiZaba, kamaTma miaRwia feTqebad zRvars. diskusiis am doneze Tqven gamodixarT sagnobrivi da emocionaluri doneebidan. axla saubris mTavari Tema xdeba Tqveni Tanamosaubre da misi saqcieli. Tanmimdevrulad daayeneT Tanamosaubris qcevasTan da pirovnebasTan Tqveni ukukavSiri, gaiazreT saubris msvleloba.

ukukavSiris tradiciuli sqema Sedgeba Semdegi momentebisagan:

• me ras vxedav da ra mesmis?
• es Cemze rogor moqmedebs?
• ra minda me?

rogorc xedavT es sqema agebulia sakuTari Tavisadmi dasmul kiTxvebze. magram Tanamosaubrem, romelic ganwyobilia kritikisa da konfrontaciisaTvis, SeiZleba aRkveTos es (“es Tqveni problemaa”). garda amisa igi xazs usvams negatiur momentebs, amitomac es strategia araproduqtiulia.

bredemaieris sqema orientirebulia Tanamosaubreze da saxeze aqvs konfliqtis yvela niSani. yvelasaTvis naTelia, rom arc Tu ise iolia pirdapir konfrontaciaze wasvla, magram garkveul pirobebSi es aucilebelia:

• sakuTari Tavisadmi mimarTvis nacvlad, Tqven mimarTavT Tanamosaubres;
• is, rasac laparakobs Tqveni Tanamosaubre da rogor iqceva, Tqven ar gawyobT. adeqiT da uTxariT mas amis Sesaxeb.

konfliqtis agorebis SeCerebis yvela mcdelobis miuxedavad, Tqveni Tanamosaubre Tavs ar anebebs qcevis destruqciul da provokaciul maneras, is jer kidev ar aris koncentrirebuli mTavar Temaze. maSin drouli aris mkveTri zRvaris dadgena.

magaliTad: samwuxarod, Cven CavefaliT urTierT braldebebsa da sayvedurebSi. amiT Cven verasodes mivaRwevT saubris mizans.MmodiT Temidan nu gadavuxvevT.

mocemul SemTxvevaSi Tqven gaqvT konfrontaciis aRkveTis Sansi, Tu oponenti dainteresebulia saubris produqtiulobiT.

P.S. yovelTvis unda gaxsovdeT, rom ar arsebobs komunikaciis oqros wesi, romelic miesadageba nebismier situacis.

Tanamosaubris darwmunebis wesebi

wesi pirveli (homerosis wesi)

moyvanili argumentebis rigiToba gavlenas axdens maT damajereblobaze. yvelaze damajerebelia argumentebis Semdegi rigiToba: Zlieri _ saSualo _ erTi yvelaze Zlieri (arasodes isargebloT susti argumentebiT). argumentebis Zala (sisuste) unda ganisazRvros ara gamomsvlelis TavlTaxedviT, aramed gadawyvetilebis mimRebi piris TavlTaxedviT.

adamianis tvinsa da grZnobebze zemoqmedebis mixedviT aris Semdegi saxis argumentebi: 1) Zlieri, 2)susti, 3) ususuri.. igive gradacia gaaCnia kontrargumentebsac.

Zlieri argumentebi.

isini ar iwveven kritikas, maTi uaryofa an gauTvaliswinebloba SeuZlebelia. es upirveles yovlisa aris:

_ zustad dadgenili da urTierTganpirobebuli faqtebi da maTgan gamomdinare gansja;

_ kanonebi, wesdebebi, saxelmZRvanelo dokumentebi, Tuki isini aRsruldebian da Seesabamebianrealur cxovrebas;

_ eqsperimentalurad dasabuTebuli daskvnebi;

_ eqspertTa daskvnebi;

_ citatebi sajaro gamosvlebidan, mocemuli sferos aRiarebuli avtorebis wignebidan moyvanili amonaridebi;

_ movlenaTA TviTmxilvelebisa da mowmeebis Cvenebebi;

_ statistikuri informacia, Tu isini Segrovebuli, damuSavebuli da ganzogadebulia profesionali statistikosebis mier.

susti argumentebi.

susti argumentebi iwveven oponentebis, klientebis, TanamSroblebis daeWvebas.AmaT ricxvs miekuTvnebian:

_ or an ramodenime calkeul faqtze dafuZnebuli mosazreba, romelTa Soris kavSiri mesames gareSe gaugebaria;

_ alogizmebze (alogizmi _ azrovnebis logikis damangreveli xerxi, romelsac xSirad iyeneben iumorSi) agebuli fandebi da gansja;

_ msmenelebisaTvis ucnob an naklebad cnobil avtoritetebze miTiTebebi (citatebi);

_ analogiebi da arasaCvenebeli magaliTebi;

_ mdgomareobiT an survilebiT nakarnaxebi piradi xasiaTis mosazrebebi;

_ tendenciurad SerCeuli aforizmebi, gamonaTqvamebi;

_ mosazrebebi, versiebi an ganzogadebebi gakeTebuli mixvedrebis, nagulisxmevia, SegrZnebebis safuZvelze;

_ arasruli statistikuri monacemebidan gakeTebuli daskvnebi.

ususuri argumentebi.

isini saSualebas iZlevian saaSkaraoze gamoiyvanoT, diskreditireba gaukeToT metoqes. esenia:

_ Cawyobil faqtebze agebuli msjeloba;

_ Seumowmebel, saeWvo wyaroebze miTiTeba;

_ Zaladakarguli gadawyvetilebebi;

_ crurwmenaze, sibriyveze gaTvlili dasabuTeba;

_ fiqtiuri dokumentebiT gakeTebuli daskvnebi;

_ cru gancxadebebi da Cvenebebi;

_ saubris Temis falsificireba.

rekomendaciebi, ufro meti damajereblobisaTvis:

1. argumentaciis dros gamoiyeneT mxolod is dasabuTebebi, romlebic Tqven da oponents gesmiT erTnairad.

2. Tu Tqveni dasabuTeba ar iqna miRebuli, ipoveT amis mizezi da Semdgom saubarSi masze nuRar gaamaxvilebT yuradRebas.

3. nu daamcirebT mowinaaRmdegis Zlieri argumentebis mniSvnelobas, piriqiT, umjobesia, xazi gausvaT maT mniSvnelobas da Tqvens mier maT marTebul gagebas.

4. Tqveni argumentebi, romlebic ar arian dakavSirebuli imasTan razec laparakobda Tanamosaubre, moiyvaneT mas Semdeg, rodesac pasuxs gascemT mis dasabuTebaze.

5. zustad SeusabameT argumentaciis tempi partnioris temperamentis Taviseburebebs.

6. zedmeti damajerebloba iwvevs yovelTvis iwvevs winaaRmdegobas, rameTu partnioris upiratesoba kamaTSi yovelTvis sawyenia.

7. moiyvaneT erT-oeri Zlieri argumenti da, Tu miRweuli iqneba sasurveli efeqti, miT SemoifargleT.

argumentaciisa da darwmunebis kanonebi

1. Canergvis kanoni. argumentebi unda CanergoT partnioris gansjis logikaSi, da ara maTi CaWedeba (msxvreva), ar gadmosceT isini paralelurad.
2. azrovnebis enis erTobis kanoni. Tu gindaT, rom Tqveni esmodeT, ilaparakeT partnioris ZiriTadi sainformacio da reprezentaciuli sistemebis enaze.
3. argumentebis minimalizaciis kanoni. gaxsovdeT adamianuri aRqmis SezRudulobis Sesaxeb (5 _ 7 argumenti), amotom SeamcireT argumentebis raodenoba. saukeTeso variantia 3 _ 4 argumenti.
4. obieqturobisa da mtkicebulebis kanoni. argumentebis saxiT gamoiyeneT mxolod isini, romlebsac iRebs Tqveni oponenti. ar aurioT erTmaneTSi faqtebi da mosazrebebi.
5. dialeqtikurobis kanoni (urTierTdapirispirebulTa erTianoba). ilaparakeT Tqveni mtkicebulebebisa da warmodgenebis ara marto pliusebze, aramed minusebzec. amiT Tqven, Tqvens argumentebs aniWebT did wonas, rameTu ormxrivi ganxilva (pliusebi da minusebi) ganaiaraRebs oponents.
6. Tanasworobisa da pativiscemis demonstarciis kanoni. argumentebis miwodebisas moaxdineT oponentisa da misi poziciisadmi pativiscemis demonstrireba. gaxsovdeT “megobris” darwmuneba ufro advilia, vidre “mtris”.
7. avtoritetis kanoni. miTiTeba avtoritetze, romelic cnobilia Tqveni oponentisaTvis da romelsac igi aRiqvams, aseve rogorc avtoritets, aZlierebs Tqveni argumentebis zemoqmedebas. eZebeT Tqveni argumentebis avtoritetuli mxardaWera.
8. refreimingis kanoni. nu uaryofT partnioris dasabuTebas, piriqiT, scaniT isini samarTalmarTebulad da zedmetad SeafaseT maTi Zala da mniSvneloba. misi miRebis SemTxvevaSi gaaZliereT danakargebis mniSvneloba da SeamcireT sargeblis mniSvneloba, rasac moelis partniori.
9. TandaTanobiTis kanoni. nu cdilobT ucbaT gadaarwmunoT oponenti, umjobesia TandaTan, magram Tanmimdevrulad imoZraoT.
10. ukukavSiris kanoni. ukukavSiris Cawodeba ganaxorcieleT oponentis mdgomareobis Sefasebis saxiT, sakuTari emocionaluri mdgomareobis saxiT. Tqven Tavze aiReT personaluri pasuxismgebloba gaugebrobis gamo.
11. eTikurobis kanoni. argumentaciis procesSi ar dauSvaT araeTikuri qceva (agresia, motyueba, qedmaRloba, manipulireba da sxva), nu SeexebiT oponentis “mtkivneul adgilebs”.

diagnozebi da receptebi

diagnozi 1. oponenti abuqebs problemas, gahyavs is diskusiis (saubris, kamaTis) farglebidan, da CanasaxSive spobs axals.

recepti: SeaxseneT diskusiis CarCoebi, misi mizani. sTxoveT erTxel kidev daazustos sauTari antiTezisi da daabruneT saubari Zvel kalapotSi.

diagnozi 2. igi ganixilavs wvrilmanebs (meorexarisxovan faqtebs), ar exeba ZiriTad Teziss.

recepti: SeekiTxeT, xom ar daaviwyda saubris mizani, sakuTari mizani. SemoabruneT igi sadao problematikisaken.

diagnozi 3. oponenti cdilobs inicativis xelSi Cagdebas saubris Temis SerCevisas:

a) principul sakiTxebs anacvlebs wvrilmanebiT,

b) win wamowevs problemis araarsebiT Tezisebs,

g) gTavazobT kontrproblemas, ignorirebas ukeTebs Tqven argumentebs.

recepti: winaswar gaTvaleT metoqis uaris arsi, SeiawavleT misi motivebi, poziciebi imisaTvis raTa: a) miuTiToTAnamosaubres sadavo sakiTxisagan daSorebaze, b) SeekiTxeT mas, ras amtkicebda, g) sTxoveT gamoTqvas azri Tqven argumentaciasTAn dakavSirebiT.A

diagnozi 4. metoqe akeTebs Tqvens makompromiterebel miniSnebebs. amiT is eWvis qveS ayenebs ayenbs Tqven mosazrebebsa da winadadebebs. misi miznebia: gadaitanos kritika Tqvenze, Tqvens pirovnebaze, b) mogaweroT Tqven aSkarad uazro gamoTqmebi.

recepti: nu gamoricxavT komplimentebs metoqis misamarTiT, moigeT keTilmosurneobiT, moaxdineT Tqveni obieqturobis demonstrireba. amisaTvis: a) uTxariT, rom Wkvianuri azri sibneleSic ki brwyinavs, 2) nu SeecdebiT Tavis marTlebas, g) nu gamoavlenT mkveTr emociebs, d) ar wamoegoT provokacias.

diagnozi 5. mas Segnebulad mihyavxarT cru daskvnebamde, “awyobs” faqtebs, raTa SemdgomSi gamxiloT uwignurobasa da delitanobaSi.

recepti: SewyviteT azrTa gacvla, SeaqeT Tanamosaubre siRrmiseuli analizisaTvis da sTxoveT mas gaakeTos zogadi daskvna.

diagnozi 6. oponenti malavs Tqvendami an Tqveni poziciisadmi aSkara negatiur damokidebulebas keTilmosurneobis niRbis qveS.

recepti: maxvilgonivrulad CamoxseniT niRabi, gaaxseneT msgavsi ”keTilmosurneobis” adreuli faqti da misi Sedegi, gamoaaSkaraveT misi zraxvebi sxvebis TandaswrebiT.

diagnozi 7. igi gamxelT Tqven arakompententurobaSi, TamaSobs Tqven Secdomebze, ignorirebas ukeTebs faqtebs, tendenciurad ukeTebs interprirebas Tqven sityvebs.

recepti: nu gamoavlenT zedmet delikaturobas. hkiTxeT, razea konkretulad saubari, risi gulisTvis. sTxoveT gamoTqvas Tavisi mosazreba, mZime mdgomareobidan gamosvlis Sesaxeb.

diagnozi 8. metoqe mudmivad cvlis pozicias, gareSemo trialebs, cdilobs moZebnos raRac mesame.

recepti: dabejiTebiT nu moiTxovT Tqveni winadadebis aRiarebas, Taxmobasa da mxardaWeras. SewyviteT saubari, romelic sul erTia arafers ar moitans.

diagnozi 9. Tqven uxeSad gawyvetineben saubris dros (Tqvens gamosvlas, Tqvens gansjas).

recepti: moTokeT Tqveni grZnobebi. es aris Tqveni wonasworobidan gamoyvanis mcdeloba. SeZlebisdagvarad iyaviT masTan mimarTebaSi statikuri, ironiuli, sarkazuli, gaiTamaSeT parodia.

wesi meore (sokrates wesi)

TqvenTvis mniSvnelovan sakiTxze dadebiTi gadawyvetilebis misaRebad, daayeneT igi mesame adgilze, xolo mis win wamoayeneT ori mokle, TanamosaubrisaTvis ubralo kiTxva, romlebzec is uproblemod gipasuxebT “diax”-iT. es wesi or aTaswlulze metia rac arsebobs da aprobirebuli aris praqtikaSi [rodesac adamiani ambobs sityvas “diax”, mis sisxls miewodeba endofrinebi (“siamovnebis hormonebi”), da ori porcia “siamovnebis hormonebi”-s miRebis Semdeg, Tanamosaubris ganwyoba xdeba keTilmosurne da misTvis fsiqologiurad ufro advilia “diax”-is Tqma, vidre “ara”-si].

maievtika (berZ., Μαιευτική – meanoba), ganixileboda sokrates mier, rogorc bebiaqalobis xelovnebis saxe, romelic exmareboda adamianebs sibrZnis SobaSi.

sokrateseuli dialogis warmarTvis forma _ ironiaa. sokrates ironia, im adamianebis iyo faruli dacinvaa, romlebsac TavianTi Tavi yovlismcodneebad miaCndaT. sokrate Tavs “iabdlebda” da Tavisi mudmivi SekiTxvebiT Tanamosaubreebs CixSi ayenebda, amxelda maT xepreobas.

sokrates ironiis mizani iyo ara marto viRacis saaSkaraoze gamoyvana da ganadgureba, aramed daxmareboda adamianebs Seecno Tavisi Tavi, gamxdariyo Tavisufali, gamoevlina sakuTari SemoqmedebiTi SesaZleblobebi. sukrates kiTxvebi gaTvlili iyo ara marto imisaTvis, rom SeSfoTeba Seetana adamianis sulSi, aramed aeZulebina igi dafiqrebuliyo Tavis cxovrebaze, mis arsze.

sokrateseuli dialogebisa da saubrebis saboloo mizani iyo _ WeSmaritebis dadgena. man dialogis Catarebis Tavis meTods, moxerxebulad dasmul kiTxvebsa da pasuxebs, daarqva maievtika, vinaidan miaCnda, rom saubris msgavsi forma aadvilebs weSmaritebis dabadebas, mihyavs adamiani WeSmarit codnamde. sokrates komunikatiur kredos, mis Sexedulebas Semecnebaze warmoadgens misi sayovelTaod cnobili fraza “me vici mxolod is, rom araferi ar vici “.

kamaTSi, rogorc wesi, sokrate sjabnida oponentebs, ris gamoc mas xSirad lanZRavdnen, aTrevdnen TmebiT, scemdnen. igi yvelafers stoikosiviT itanda. erTxel, erTma briyvma, mas sajarod panRuri amohkra, sokratem, rogorc yovelTvis xma ar amoiRo, misi saqcieliT gakvirvebul TviTmxilvels, man upasuxa: “virs rom tlinki amoertya, sasamarTloSi xom ar vuCivlebdi?”.

ugunurma aTenelebma, ver aitanes sokrates WeSmariti sidiade da miuxedavad udidesi popularobisa miusajes sikvdiliT dasja. rodesac sokratem aiRo SxamiT (cikuta _ laT., Cicuta virosa, Tumca dResdReobiT miacniaT, rom igi mokluli iqna Conium maculatum-iT da ara cikutiT) saves fiala, erTma mowafem hkiTxa: “moZRvaro, ratom kvdebi udanaSaulo?” (sokrates hqonda saSualeba gaqceuliyo da Tavi aeridebina dasjisaTvis), razec sokratem misTvis Cveuli maneriT upasuxa: “briyvo, Sen ra ginda, rom me damnaSave movkvde?”.

სოკრატესეული მეთოდი

სოკრატესეული მეთოდი - სხვაგვარად სოკრატული მეთოდი, მეთოდი სწავლებისას, რომელიც გულისხმობს მოსწავლეების აქტიურად ჩართვას კითხვების პასუხის გზით საკუთარი ცოდნის აგებაში. მეთოდის სახელწოდება მომდინარეობს ბერძენი ფილოსოფოს სოკრატესგან, რომელიც საკუთარ მოსწავლეებს სწორედ ამ გზით ასწავლიდა ფილოსოფიას.

სწავლების დროს სოკრატული მეთოდის გამოყენების დროს მასწავლებელი სვამს მხოლოდ პრობლემურ (და არა ინფორმაციულ) კითხვებს (მაგ., რას ფიქრობთ ამაზე? რა განმარტებები გვჭირდება ამისთვის?), არ აწოდებს არანაირ ინფორმაციას მოსწავლეებს. ამ დროს მასწავლებელი განიხილავს გამონაკლისებს და მარტივ იდეას ეჭვქვეშ აყენებს. იგი არ აძლევს მოსწავლეებს ინფორმაციას, არამედ მათ სთხოვს აზროვნებას, რათა ისინი დამოუკიდებლად მივიდნენ პრობლემის გადაწყვეტამდე. სოკრატული მეთოდის გამოყენება შესაძლებელია დისკუსიით, დებატებით, პრობლემური კითხვების დასმით და სხვა. ზოგჯერ მასწავლებელს მოჰყავს ფაქტები მოსწავლეთა მიერ გამოთქმული მოსაზრებების საწინააღმდეგოდ, მაგრამ არ აფიქსირებს საკუთარ პოზიციას, ხელს უწყობს იმ პასუხების ეჭვქვეშ დაყენებას, რომელთაც გვაძლევენ სხვადასხვა ავტორიტეტები და სხვა. მოსწავლეები თავისუფლად გამოთქვამენ საკუთარ მოსაზრებებს დასმულ პრობლემასთან დაკავშირებით, თამამად თხზავენ ჰიპოთეზებს და ვერსიებს, აანალიზებენ ერთმანეთის არგუმენტებს.

ამ მეთოდის გამოყენების მაგალითები:

1. მასწავლებელი სვამს პრობლემურ შეკითხვებს, რათა წაახალისოს მოსწავლეთა აზროვნება მოცემულ საკითხებზე;

2. მასწავლებელს მოჰყავს დამხმარე და საწინააღმდეგო მაგალითები მოცემული მოვლენის საილუსტრაციოდ;

3. მასწავლებელი კრიტიკულად განიხილავს მოსწავლის არგუმენტებს;

4. მასწავლებელი ხელს უწყობს კლასის დისკუსიაში ჩაბმას;

5. მასწავლებელი ახალისებს საკუთარი და სხვების აზრების კრიტიკული შეფასების უნარის განვითარებას;

6. მასწავლებელი მოსწავლეს სთხოვს, ფაქტებისა და ცნებების ანალიზს, მასალაში მოცემული ფარული არსის გაგებას და ა. შ.

7. მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეს, რომ დააკავშიროს სხვადასხვა წყაროდან მიღებული ცოდნა, სხვადასხვა ელემენტისაგან შექმნას ახალი სტრუქტურა;

8. მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეს, რომ გამოიტანოს დასკვნა (გააკეთოს შეფასება) საკუთარ არგუმენტაციაზე დაყრდნობით.

მოძიებულია "http://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%98"-დან

wesi mesame (paskalis wesi)

nu moaqcevT Tanamosaubres CixSi. mieciT saSualeba “SeinarCunos saxe”, Rirseba. gaxsovdeT: “araferi ise ar ganaiaraRebs, rogorc sapatio kapitulaciis pirobebi”. (aCveneT, rom Tqvens mier SeTavazebuli akmayofilebs mis raRac moTxovnilebas).

“თუ გსურთ ტყუილად არ იდავოთ და დაუმტკიცოთ თქვენს თანამოსაუბრეს, რომ ცდება, უწინარეს ყოვლისა: უნდა გაარკვიოთ, რა მხრივ განიხილავს ის დავის საგანს, რადგან ამ მხრივ ის ჩვეულებრივ სწორად ხედავს. აღიარეთ მისი სიმართლე, მაგრამ იმწამსვე დაუმტკიცეთ, რომ თუ სხვა მხრივ შევხედავთ საგანს, მისი თვასაზრისით მცდარი აღმოჩნდება. თანამოსაუბრე უყოყმანოდ დაგეთანხმებათ: მთავარია დაიჯეროს რომ არ შემცდარა, არამედ მხოლოდ რაღაც გამორჩა ხედვის არიდან. რადგან ადამიანებს მაშინ კი არ მოსდით გული, როცა ყველაფერს ვერ ხედავენ, არამედ მაშინ, როცა ცდებიან.”

[აზრები – ბლეზ პასკალი, გამომცემლობა „საბჭოთა საქართველო“, თბილისი 1981 წელი.]"http://ka.wikiquote.org”

. wesi meoTxe

argumentebis damajerebloba mniSvnelovanwilad damokidebuli aris mtkiceblis imijsa da statusze. maRali Tanamdebobrivi an socialuri statusi, kompetenturoba, avtoritetuloba, organizaciis mxardaWera maRla swevs adamianis statussa da misi argumentebis damajereblobas.

wesi mexuTe

nu moaqcevT CixSi Tqven Tavs, nu daswevT dabla Tqven statuss gaubedavobis niSnebis gamovleniT, zedmeti bodiSebiT.

wesi meeqvse

nu daamcirebT Tanamosaubris statuss, vinaidan upativcemulobis, ugulvelbeyofis nebismieri gamovlineba iwvevs negatiur reaqcias.

wesi meSvide

CvenTvis sasiamovno Tanamosaubris argumentebisadmi varT keTilganwyobilni, xolo usiamovno admianis argumentebisadmi _ winaswarSegonebulni. moaxdineT sasiamovno STabeWdileba: mokrZalebuli urTierTobebiT, mosmenis unariT, gamarTuli metyvelebiT, sasiamovno manerebiT, garegnobiT da sxva.

wesi merve

Tu gindaT gadaarwmunoT, daiwyeT imiT raSic eTanxmebiT oponents da ara piriqiT.

wesi mecxre

gamoavlineT empaTia, SeecadeT gaigoT sxva adamianis emocionaluri mdgomareoba, warmoidginoT misi azrebis msvleloba, daayenoT Tqveni Tavi mis adgilze, uTanagZneT mas.

wesi meaTe

iyaviT kargi msmeneli, raTaAgaigoT Tanamosaubris azrTa msvleloba.

wesi meTerTmete

SeamowmeT sworad gesmiT Tu ara Tanamosaubris.

wesi meTormete

erideT sityvebsa da qmedebebes, romlebmac SeiZleba gamoiwvios konfliqti.

wesi mecamete

Tvalyuri adevneT Tqveni da Tanamosaubris mimikas, Jestebsa da pozebs.

uerTierTqmedebisa da TanamosaubreTa gagebis efeqturobis amaRlebisaTvis mniSvnelovania droulad dainaxoT da gaiTvaliswinoT tipiuri situaciebisa da molaparakebebisaTvis damaxasiaTebeli sxeulis ena:

· CarTuloba, interesi.

ZiriTadi wesi: rac ufro “ixsneba” partnioris sxeuli da misi Tavi da korpusi Tqvensken ixreba, miT ufro CarTulia is, da piriqiT.

partniorisadmi yuradRebis gaZliereba da sulieri aqtiuroba am mimarTulebiT: Tavisa da sxeulis zeda nawilis win moZraoba, anu partniorisaken daxra; bolomde aweuli Tavi; pirdapiri gamoxedva; moZraobis tempis gazrda; ase vTqvaT skamis kideze “aqtiuri” jdoma; uecari SeCereba xelebis, fexebis an terfebis raime ritmuli TamaSiT; xelebis an majebis aSkara Jestikulacia; metyvelebis aCqareba.

metnaklebi arakritikuli damokidebuleba, sruli Tanxmoba, sandooba, sxvisi aRiareba: Tavis moSvebuli mdgomareoba, xSirad ukan gadaweuli, Tavis gverdze gadaxra (jdomis poza _ fexifexze); Tavisufali poza; wynari, mtkice, Ria da pirdapiri mzera partnioris TvalebSi; Ria, Tavisufali Rimili, wamiT daxuWuli Tvalebi da odnav aRniSnuli Tavis daqneva.

aqtiuri moqmedebisaTvis mzadyofna: Tavis mkveTri aweva, adre SedarebiT moSvebuli sxeuli iRebs daZabulobis aSkara niSnebs, magaliTad xseulis zeda nawili moxerxebuli savarZlis zurgze miyrdnobili poziciidan gadadis Tavisufal, pirdapir mjdomare pozaSi.

· yuradRebis gafantva interesis dakargvis gamo.

ZiriTadi wesi: partniori rac ufro metad “malavs” an “faravs” Tavisi sxeulis nawilebs, ukan ufro ixreba an Setrialdeba, miT ufro Zlieria yuradRebis gafantva.

uazro, pasiuri mdgomareoba: ukan moZraoba, sxeulis zeda nawilisa da Tavis gadaxra, xelebisa da majebis “daxuruli” poza, moZraobis Senelebuli tempi, saubarSi aqtiuri monawilebis Secvla xelebis, fexebis an terfebis raime ritmiuli TamaSiT, igive xdeba, rodesac partniori, demonstraciulad mconare pozaSi akakunebs TiTebs magidaze, Tavi an sxeuli gadaxrilia gverdze, metyvelebisa da Jestikulaciis Senelebuli siCqare.

· Sinagani mousvenroba, meryeoba, eWvi, undobloba

Sinagani mousvenroba, warmoSobili nervozuloba, nervuli daZabuloba: TiTebis, fexebis, xelebis an terfebis ritmuli moZraobis gagrZeleba, xSirad Zalian mcire amplitudebiT (maSin mousvenrobisa da daZabulobis ufro negatiuri saxe), moZraobis ritmiuli darRvevebi, ganmeorebadi xasiaTis (TiTebis araTanabari kakuni, skamis sajdomze wriali, sigaretis kolofis triali, Tvalebis moWutva da sxva).

· Cafiqreba, azrovneba, safuZvliani dafiqreba

SoreTSi mipyobili mzera erTgvari modunebiT, xelebi dawyobilia zurgs ukan, Sublis neli mosresva wamSleli moZraobebiT, gaxsnili TiTebi exebian pirs, xolo mzera mimarTulia gaurkveveli mimarTulebiT, ramodenime wamiT daxuWuli Tvalebi, enis tuCebis kideebze moZraoba, naklebad moZravi, magram SedarebiT mdidari mimika.

· zizRi, aqtiuri an pasiuri saxis dacva

saerTo: partniorisagan saxis Semobruneba, tanis ukan gadaxra, amstan xelebi win wamoweva, xelisgulebiT zeviT.

urTierToba, rogorc komunikacia

adamianebTan urTierTobis unari _ fulze yidvadi iseTive saqonelia, rogorc yava an Saqari. da me mzad var gadavixado am unarSi ufro meti, vidre nebismieri saxis sxva saqonelSi am samyaroSi”

jon d. rokfeleri

komunikaciis ZiriTadi elementebi

adamianis, rogorc pirovnebisa da sazogadoebis wevris, normaluri ganviTarebis aucilebel pirobas warmoadgens urTierToba. igi wrmoadgens adamianebs Soris kontaqtebis damyarebisa da ganviTarebis rTul mravalmxriv process, warmoSobils erToblivi moRvaweobis moTxovnilebebiT, romelic Tavis TavSi Seicavs informaciis gacvlas, urTierTobis erTiani strategiis SemuSavebas, sxva adamianis aRqmasa da gagebas.

saqmiani urTierToba _ es aris komunikacia, anu informaciis gacvla, romelic faseulia urTierTobis monawileebisaTvis. komunikacia unda iyos efeqturi, xela uwyobdes urTierTobis monawileebis miznebis miRwevas, rac gulisxmobs Semdegi sakiTxebis gagebas: rogoria komunikaciis saSualebebi da rogor unda gamoviyenoT isini marTebulad komunikaciis procesSi; rogor unda gadailaxos gaugebrobis komukikaciuri barierebi da komunikacia gaxdes warmatebuli. komunikaciis ZiriTadi amocanebia _ urTierTobis monawileebis miznebis miRweva da komunikaciuri barierebis gadalaxva, romlebic gamowveulia urTierTobis monawileebs Soris gaugebrobiT an sxva rame mizeziT.

saqmiani urTierTobebis ZiriTadi Semadgenlebia:

· urTierTobebis komunikatiuri mxare (adamianebs Soris informaciis gacvla);

· interaqtiuri mxare (individebs Soris urTierTqmedebis organizaca);

· perceptiuli mxare (urTierTobis partniorebis mier erTmaneTis aRqmis procesi da urTierTgagebis damyareba).

agvarad, urTierTobaze Cven SegviZlia visaubroT, rogorc erToblivi moRvawebis organizaciasa da masSi CarTuli adamianebis urTierTobebe.

termini “komunikacia” samecniero literaturaSi gamoCnda XX saukunis dasawyisSi da mas gaaCnia sami mniSvneloba:

• materialuri da sulieri samyaros nebismieri obieqtebis kavSiris saSualeba;
• urTierToba, adamianidan adamianze informaciis gadacema (pirovnebaTaSorisi komunikacia);
• sazodagoebaSi urTierToba da informaciis gacvla (socialuri komunikacia).

adamianuri komunikaciis nebismier procesSi Sedis sami ZiriTadi elementi:

• adamianebi;
• Setyobinebebi;
• am Setyobinebebis gadacemis saSualebebi.

komunikatiuri procesebi arsobrivad gansxvavdebian informaciis informaciuli gacvlisagan. es specifika vlindeba:

• ukukavSiris procesis xasiaTSi;
• komunikatiuri barierebis arsebobaSi;
• informaciis gadacemis sxvadasxva donis arsebobaSi.

marTvis efeqtianobis kuTxiT, xelmZRvanelisaTvis Zalian mniSvnelovania am Taviseburebebis gagaeba da maTi gamoyeneba yoveldRiur saqmianobaSi.

komunikaciis ZiriTadi elementebia:

• Setyobinebis wyaro (komunikatori) _ Setyobinebis Semqmneli, piri, romelic generirebas ukeTebs ideas.

organizaciis pirobebSi Setyobinebis wyaros rogorc wesi warmoadgens organizaciis wevri, romelsac gaaCnia ideebi, informacia, ganzraxva da aqvs survili daamyaros komunikacia. wyaro SeiZleba iyos organizacia, individi an adamianTa jgufi. Setyobinebis wyaro da komunikatori yovelTvis ar aris erTi da igive vinme;

• kodebi _ simboloebi da niSnebi, romlebic mimRebisaTvis gasageb enaze Targmnian Setyobinebas. kodebis saxiT gamoiyebena komunikaciis verbaluri da araverbaluri saSualebebi.

yvelaze mniSvnelovani faqtori, romelic arRvevs komunikaciis arss, warmoadgens gadacemadi informaciis mTlianobis darRveva, informaciis araswori kodireba da dekodireba. kodirebisa da dekodirebis procesebis sxvadasxvagvarobis dros SeiZleba dairRves gadacemadi informaciis mTeli bloki; vinaidan mudmiv cvalebadobas ganicds yoveli adamianis pirovnuli Tvisebebi da miznebi, sazogadoebis warmatebebi, garemocva, gamocdileba, enis sityvieri maragi, codnis moculoba, interesebi, uerTierTobebi, sexedulebebi faseulobebze. saubris dros mniSvnelovania Tanamosaubreze orientireba, Tavisi da misi urTierTobis donis TanafardobaSi moyvana; xelmZRvanelma yovelTvis unda daazustos sworad iqna Tu ara dekodirebuli mis mier gadacebuli informaciis bloki, swored iqna Tu ara aRqmuli Setyobineba msmenelis mier.

· Setyobineba _ informacia da kodirebuli idea, anu is, rasac wyaro gadascems mimRebs. informaciis interpretacia damokidebulia informaciis wyarosa da mis mimRebs Soris arsebul warmodgenebze, socialuri klasisadmi kuTvnilebaze, sazogadoebaSi dakavebul mdgomareobaze, komunikaciuri barierebis arsebobas an ar arsebobaze. rac ufro guldasmiT xdeba gadacemadi informaciis blokis dekodireba, miT ufro efeqturia komunikacia. informaciis bloki ise unda iyos Sedgenili, rom man mTlianad daainteresos mimRebi. mniSvnelovania agreTve komunikaciur procesSi ukukavSiris uzrunvelyofa. ukukavSiris jaWvi uzrunvelyofs mimRebis pasuxis (reaqciis) arxs (gadacemas), romelic saSualebas aZlevs wyaros gansazRvros miRebuli iqna Tu ara gadacemadi informaciis bloki da gamoiwvia Tu ara man saWiro reaqcia;

· arxi _ saSualeba, romlis meoxebiTac Setyobineba kominikatoridan gadaecema komunikants. es aris saSualeba, romliTac Setyobineba gadaecema molaparakesagan msmenels. organizaciis pirobebSi maT SeiZleba miiRon Semdegi formebi: pirispir saubari, werilobiTi Setyobineba, satelefono saubari, zepiri Setyobineba, araoficialuri komunikaciebi, saerTo kreba da sxva.

arxebi iyofa Semdeg saxeebad:

• teqnikuri (mis: presa, televizia, radio, el.saSualebebi);
• pirovnebaTaSorisi (wyarosa da mimRebs Soris informaciis uSualo gacvla).

komunikaciis arxebi ganlagebulia Semdegi ierarqiiT (zemoqmedebis efeqtiurobis mixedviT):

· pirispir saubari. urTierToba erTi-erTze.

· diskusia mcire jgufis farglebSi.

· mcire auditoriis winaSe gamosvla.

· satelefono saubari.

· werili, piradi werilobiTi Setyobineba.

· kompiuterze an sabeWd manqanaze akrefili teqsti.

· Setyobineba mcire auditoriisaTvis.

· masala (satatia) gagzavnili pirdapiri safosto gzavniliT.

· statia kompaniis sainformacio werilis saxiT.

· axali ambebi mis-Si.

· reklama mis-Si.

· gare reklama. banerebi.

nebismieri organizaciis xelmZRvaneli kargad unda erkveodes komunikaciis yvela elementebSi, Tanabrad kargad unda flobdes urTierTobebis, rogorc verbalur, aseve araverbalur saSualebebs da SeeZlos miRebuli informaciis swori dekodireba. es saWiroa TanamSromlebTan urTierTgagebisa da efeqturi komunikaciis misaRwevad.

komunikaciis modelebi

1984 wels jeims grunungma (merilendis universiteti) da tod hantma (niu-jersis saxelmwefo universiteti) SeimuSaves da daasabuTes komunikaciis oTxi modeli:

· presasTan kavSiris saagento / pablisiti

mTavari mizani _ firmis miRwevebis propaganda informaciis calsaxa nakadiT: komunikatori _ komunikanti. mTavaria informaciis auditoriamde mitana da ara ukukavSiri. msgavsi modeli gvxvdeba sportSi, TeatrSi, bazarze nawarmis win wawevis dros. negatiur momnts warmoadgens informaciis damaxinjebis SesaZlebloba, naxevrad simarTle da tyuili.

· sazogadoebrivad mniSvnelovani informacia

esec calmxrivi procesia, aq nagulisxmevia, rom mis miiReben da gaavrceleben mxolod marTebul informacias, rac xels Seuwyobs dadebiTi pablisitis Seqmnas. informaciis gadacemis procesi ar xorcieldeba viRacis darwmunebis mizniT. auditoriaze zemoqmedebis xarisxi izomeba komunikaciis sistemaSi moqceuli auditoriis raodenobiT. es modeli farTod gamoiyebena biznesis sferosa da arakomerciuli samTavrobo organizaciebis mier.

ormxrivi asimetria

mocemul SemTxvevaSi sazogadoebasTan urTierTobebis specialistebi iTxoven informacias miznobrivi jgufebisagan da iyeneben mas efeqturi informaciuli strategiis Camosayalibeblad. igi dafuZnebulia ormxrivi komunikaciuri procesis ideaze darwmunebis mecnieruli meTodebis gamoyenebiT. mTavari mizania _ ukukavSiris uzrunvelyofa. Zalisxmeva ZiriTadad mimarTulia dagegmarebasa da miznobrivi auditoriis SerCevaze. praqtikaSi xorcieldeba PR-is sferoSi gamoiyeneba konkurenti firmebis mier samomxmareblo bazrisaTvis brZolaSi.

ormxrivi simetria

XX saukunis yvelaze popularuli komunikaciuri modeli. mizani _ ormxrivi urTierTgagebis miRweva. mimarTulia auditoriis mier iamTuim organizaciis qmedebebis aRqmis Seswavlaze komunikaciuri aqtis zemoqmedebisa da Sedegebis gansazRvis mizniT. zemoqmedebis xarisxisa da audiroriasTan ukukavSiris donis gamokvleva saSualebas iZleva ganisazRvros PR-is specialistebis moRvaweobia efeqturoba.

urTierTobis saSualebebi

saqmiani urTierToba _ aris komunikacia, anu urTierTobis monawileTaTvis mnSvnelovani informaciis gacvla.

yvelaze efeqturi komenikaciis misaRwevad aucilebelia Semdegi sakiTxebis garkveva:

· rogoris komunikaciis saSualebebi da rogor unda gamoviyenoT isini marTebulad urTierTobis procesSi;

· rogor unda gadavlaxoT gaugebrobis barierebi da gavxadoT komunikacia warmatebuli.

urTierTobis yvela saSualebebi iyofa or jgufad: verbalurad (sityvier} da araverbalurad. urTierTobis verbalur da araverbalur saSualebebs Soris arsebobs funqciebis Taviseburi danawileba: sityvieri arxiT gadaecema sufTa informacia, xolo araverbaluriT _ urTierTobis partniorisadmi damokidebuleba.

verbaluri komunikaciis Taviseburebani

verbaluri urTierTobis saSualebebs miakuTvneben _ werilobiT da zepir metyvelebas, mosmenasa da kiTxvas. zepiri da werilobiTi metyveleba monawileoben teqstis SeqmnaSi (informaciis gadacemis procesi), xolo mosmena da kiTxva _ teqstisa da masSi Cadebuli informaciis aRqmaSi.

komunikaciis procesSi metyvelebis ZiriTad funqciebs miakuTvneben:

· komunikatiuri (informaciis gacvlis funqcia);

· konstruqciuli (azrebis formulireba);

· apelaciuri (adresatze zemoqmedeba);

· emociuri (situaciaze uSualo emociaomaluri reaqcia);

· faqtiuri (ritualuri (etiketis) formulebis gacvla);

· metaenobrivi (interpretaciis funqcia, romelic gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac saWiroa Semowmdes, iyeneben Tu ara Tanamosaubreebi erTi da igive kods).

funqcias, romelsac asrulebs ena (metyveleba) komunikaciis procesSi, gansazRvravs gamonaTqvamis saxesa da sityvebis SerCevas. imida mixedvi, Tu ra miznebi amoZravebT komunikaciis monawileebs, gamoyofen gamoTqmis Semdeg tipebs:

· Setyobineba,

· azri,

· rekomendacia,

· kritikuli SeniSvna,

· winadadeba,

· reziume,

· komplimenti,

· gansja,

· rCeva,

· daskvna,

· SekiTxva.

dialogi adamianma SeiZleba awarmoos rogorc TanamosaubresTan, aseve Tavis TavTan. Sesabamisad, xdeba metyvelebis dayofa garemetyvelebad da Sidametyvelebad. Sidametyveleba ar aTvleba komunikaciaad, rameTu am dros ar mimdinareobs dialogi.

garemetyveleba Tavis TavSi Seicavs dialogs, monologs, zepir metyvelebas da weriT metyvelebas. dialogi iyofa informatiul (informaciis gadacemis procesi) da manipuliatorul (Tanamosaubris faruli marTva) dialoged. urTierTobis ZiriTAdi amocana _ marTebuli da zusti informaciis gadacema verbaluri, anu sityvieri formiT. am dros SeiZleba moxdes informaciis nawilobrivi damaxinjeba an misi dakargva. danakargis odenoba ganisazRvreba sityvieri maragis SezRudulobiT, Tanamosaubrisadmi ndobiT an undoblobiT, piraduli miznebiTa da swrafviT, aseve gareSe faqtorebis gamo, romlebic negatiurad aisaxebian informaciis sizusteze,

komunikaciis procesSi SeiZleba moxdes avariebi, xmauriT gamowveuli xarvezebi, anu is faqtorebi, romlebic dabla sweven gadacemis xarisxs. organizaciis farglebSi es SeiZleba moxdes mravalricxovani faqtorebis zegavleniT:

· xmauriT gamowveuli xarvezebi;

· Setyobinebis mimRebi da/an gadamcemi adamianis mier araswori interpretacia;

· sxvadasxva mniSvneloba, romelsac aniWeben sityvebs sxvadasxva adamianebi (semantikuri problema);

· drois zegavlena.

xelmZRvanelebisa xelqveiTebis mier TavianTi Tanamdebobrivi mdgomareobis gansxvavebuli gageba aucileblad aRrmavebs xelmZRvanelebsa xelqveiTebs Soris komunikaciis ararsebobas.

gTavazobT sqemas romelic asaxavs informaciis gadacemis ZiriTad etapebs. safuZvlad aRebulia sawyisi azri _ 100% informacia. misi gamoTqmis dros ikargeba informaciis 20%; msmenelebi iReben mxolod 70% sityvieri maragis enobrivi barieris gamo; warmosaxviTi filtraciisa da yuradRebis nawilobrivi dakargvis gamo miiReba 60%; mexsierebaSi rCeba sawyisi informaciis mxolod 24%.

komunikaciis procesSi SeiZleba warmoiSvas Semdegi komunikatiuri barierebi:

· logikuri barieri _ uCndebaT araerTgvarovani azrovnebis partniorebs. imisda mixedviT, Tu ra saxisa da formis azrovneba prevalirebs TiToeuli partnioris inteleqtSi, maTi urTierToba igeba gagebis an argagebis doneze;

· stilistikuri barieri _ Seusabamoba informaciis wardgenis formasa dam is Sinaars Soris. warmoiqmneba Setyobinebis araswori organizaciis dros. Setyobineba agebuli unda iyos: yuradRebidan interesze; interesidan ZiriTAd debulebebze; ZiriTadi debulebebidan SewinaaRmdegebasa da kiTxvebze, pasuxebze, daskvnebze, reziumirebaze;

· semantikuri (azrobrivi) barieri _ warmoiqmneba lingvisturi sityvis maragisa da azrobrivi informaciis Seusabamobis dros, agrTve sxvadasxva kulturis warmomadgenlebis sityvieri qcevis gansxvavebebis gamo;

· fonetikuri berieri – winaaRmdegobebi, romlebsac qmnis molaparakis metyvelebis Taviseburebebi (diqcia, intonacia, maxvilis logikuri gakeTeba da ase Semdeg). unda ilaparakoT mkveTrad, gasagebad, sakmaod xmamaRla;

saqmiani urTierTobebis ori ZiriTadi Semadgenelia: laparakisa da mosmenis unari.

1. laparakis unari, anu oratoruli xelovneba (ritorika), warmoiSva antikur epoqaSi. Tqven rom gagigon marto kargi diqcia ar aris sakmarisi. Tqven unda gaacnobieroT, Tu ra sityvebiT apirebT raimes Tqmas, raTa Tqveni azri sworad iyos gagebuli. didi auditoriis winase gamosvlis win adamiani TavisTvis ayalibebs gamosvlis Tezisebs. yoveldRiur cxovrebaSi ki sityvieri komunikacia moiTxovs spontanurobas, ramac SeiZleba gamoiwvios adamianis SeSfoTeba, gaubedavoba, SiSi. zepirmetyvelebaze muSaoba unda daiwyoT sityvebis maragis gafarTovebiT. Tu Tqven gesmiT, risi Tqma gsurT da Tqveni sityvebis maragi sakmaod didia, Tven aucileblad SesZlebT zustad gamoxatoT Tqveni azri da Tavidan aiciloT gaugebroba. winaaRmdeg SemTxvevaSi, rodesac sruli domxalia azrebsa da sityvebSi, aucileblad aRmoCndebiT arasaxarbielo situaciaSi. aris kidev erTi yuradsaRebi momenti: xSirad adamianebs sxveniaT gamoiyenon sakuTari mdidari sityvobrivi maragi, eridebaT Tavi moiwonon ganaTlebiT, raTa es ar CauTvalon qedmaRlobaSi.

metyvelebis kultura ganisazRvreba enis flobis xarisxiT da gaaCnia ramodenime Semadgeneli:

• literaturuli ena da literaturuli normebi;
• xalxuri metyveleba;
• profesionaluri leqsika;
• aranormatiuli leqsika.

tipiuri Secdomebi, sakuTar TavTan dakavSirebuli, romlebic ar iZlevian Tanamosaubramde azris dayvanis saSualebas:

· azrebisa da argumentebis (maT gamoTqvamde) aramkveTri organizacia;

· gamosaxatavi azris daudevaroba, gaubedavoba da rogorc Sedegi _ naTqvamis orazrovneba;

· gamonaTqvamis uTavboloba, xangrZlivoba _ mivyavarT adre naTqvamis azris dakargvamde;

· msmenelisadmi uyuradReboba.

Tanamosaubreze araorientireba, anu sityvis monolgad gadaqcevas mivyavarT mimRebis mier informaciis maniSvnelovan nawilis dakargvamde. amitomac urTierTobis yvelaze efeqtur formad miCneulia dialogi. aq ki mniSvnelovania kiTxvebis dasmis unari.

kiTxvebi SeiZleba daiyos or ZiriTAd jgufad: daxurul da Ria kiTxvebad.

Ria (informaciuli) kiTxvebi agebulia ise, rom daainteresos da TAvis gareSemo daajgufos sxadasxvanairi Sexedulebebi.

daxuruli kiTxvebi gulisxmoben “diax” an “ara”-s.

kiTxvebis kidev erTi tipia estafeturi kiTxvebi. isini dialogs xdian dinamiurs, uswreben molaparakis gamonaTqvamebs, magram ki ar awyvetinebn mas, aramed exmarebian mas zustad Camoayalibon semdgomi azrebi.

2. mosmenis unari. urTierTobis warmateba ara marto laparakis unarze, aramed mosmenis unarzec. mosmenis unarSi Cadebulia ukukavSiris miReba.

ukukavSiri (komunikaciis efeqti) _ Setyobinebis miRebis Sedegad momxdari cvlilebebi komunikantis qcevaSi.

komunikators imedi aqvs, rom mis mier gadacemuli informaciis bloks gaaCnia “sizustis” maRali xarisxi. magram vinaidan gadacemadi informaciis blokis sizuste (utyuaroba) iSviaTad aris realuri, sasurvelia komunikaciur procesSi ukukavSiris uzrunvelyofa. ukukavSiris jaWvi uzrunvelyofs arxs (gadacemas) mimRebis pasuxisaTvis (reaqcia), romelic saSualebas aZlevs komunikators gansazRvros miRebuli iyo Tu ara informaciis bloki da gamoiwvia Tu ara man sasurveli reaqcia.

gamoyofen Tanamosaubris mosmenis or tips:

· ararefleqsiuri mosmena _ yuradRebiTi siCumis unari, Tanamosaubris gamosvlaSi, sakuTari SeniSvnebiT, Caurevloba. msgavsi mosmena upriania, rodesac molaparake emociurad aRgznebulia, unda rom gamoxatos sakuTari Sexeduleba, unda rom imsjelos mtkivneul saiTxebze;

· refleqsiuri mosmena _ Setyobinebis azris gaSifrvis procesi. naTqvamis realuri mniSvnelobis garkvevas emsaxureba refleqsiuri pasuxebi: garkveva, perefrazireba, grZnobebis asaxva da reziumireba.

garkveva _ molaparakesadmi mimarTva, dasazusteblad, Semdegi sakvanZo frazebis meoxebiT: “me ver gavige…...”, “ras gusixmobT?” da sxva;

perefrazireba _ molaparakes Setyobinebis sakuTari formulireba misi sizustis Sesamowmeblad Semdegi tipis frazebis meoxebiT: “rogorc me magigeT…...”, “Tqven fiqrobT, rom...” da sxva;

grZnobebis asaxva _ msmenelis mier molaparakis emociuri mdgomareobis asaxva Semdegi frazebis meoxebiT: “albaT Tqven grZnobT...”, “Tqven raRacnairad aRelvebuli CanxarT...” da sxva.…

reziumireba _ molaparakis ZiriTadi ideebisa da grZnobebis Sejameba Semdegi frazebis gamoyenebiT: “rogorc me gavige, Tqven ZiriTad ideebs warmoadgenen...”, “Tu SevajamebT Tqvens mier naTqvams, maSin...”.

mosmenis tipiuri Secdomebi

Setyobinebis dros Tanamosaubris SeCereba. es, Cveulebriv, xdeba aracnobierad. am droes unda SeecadoT aRadginoT Tanamosaubris azrTa wyoba.

naCqarebi daskvnebi. igi aiZulebs Tanamosaubres daikavos TavdacviTi pozicia, rac Tavis mxiv dauyovnebliv warmoqmnis winaaRmdegobas konstruqciuli urTierTobisaTvis.

naCqarebi winaaRmdegoba. warmoiqmneba Tanamosaubris uyuradRebod mosmenisa da mis gamonaTqvamebTan uTanxmoebis gamo. saboloo jamSi ki aRmoCndeba xolme, rom uarmyofeli adamiani cdilobs Tqvas igive, rasac cdilobda molaparake.

daukiTxavi rCevebi. maT, rogorc wesi iZlevian adamianebi, romlebsac ar SeuZliaT realuri daxmarebis gaweva. unda SegeZloT zustad daadginoT Tanamosaubris miznebi, ra surs mas, xolo Semdeg an erToblivad ifiqroT, an miiRoT konkretuli daxmareba.

asertuloba

asertuloba aris adamianis unari daicvas sakuTari uflebebi. aris triada, romlis arsic SemdegSi mdgomareobs: konfliqtur situaciaSi moxvedrisas iyaviT mtkice, patiosani da keTilganwyobili. Tqveni simtkice saSualebas ar miscems oponents moaxdinos Tqveni daSineba an manipulireba. Tqveni patiosneba saSualebas ar mogcemT CaTreuli aRmoCndeT amoralur situaciaSi, maSinac ki roca giweven provocirebas. Tqveni keTilganwyoba daanaxebs oponentebs, rom Tqven mzad xarT TanamSromlobisaTvis.

urTierTobaTa araverbaluri sSualebebi

araverbaluri sSualebebis meoxebiT adamianebs SeuZliaT urTierToba sityvis amouReblad. araverbaluri sSualebebs miakuTvneben: mimikas, Jestebs, intonacias, xmis tembrs, siarulis manera, taqtilnuri zemoqmedeba, anu pirovnebis faruli fsiqologiuri maxasiaTeblebis maCveneblebi. informaciis daaxlobiT 70% aRiqmeba vizuialuri arxiT. araverbaluri signalebi saSualebas gvaZleven gavigoT Tanamosaubris WeSmariti azrebi da grZnobebi.

urTierTobaTa araverbaluri sSualebebis kategoriebia: kinesika, prosodika da eqstralingvistika, takesika, proqsemika.

kinesika _ sxva adamianis moZraobis (siarulis manera, mimika, Jesti, poza, mzera) vizualuri aRqma. mimika gadascems ZiriTd informacias adamianis mdgomareobisa da oponentisadmi misi damokidebulebis Sesaxeb.

gamoyofen adamianis eqvs emocionalur mdgomareobas: mrisxaneba, sixaruli, tanjva, gakvirveba, zizRi. gamokvlevebma daadgines, rom adamianis mdgomareobaze yvelaze zust informacas warbebi dap iris gareSemo areali.

urTierTobis monawileTa erTmaneTisadmi damokidebulebis Sesaxeb utyuar informacis iZleva agreTve mzera (vizualuri kontaqti). mzera dakavSirebulia gamonaTqvamis formirebis procesTan. azris formirebis procesSi, agreTve rodesac saubaria rTul situaciaze _ mzera mimarTulia tanamosaubris miRma. Cven SegviZlia Segnebulad vakontroloT mzera, magram ver gavakontrolebT Tvalis gugebis gafarTovebisa da Seviwrovebas, vinaidan es xdeba aracnobierad. gafarToebuli gugebi gamoxataven: dainteresebas, amaRlebul ganwyobas, aRgznebas. daviwrovebuli gugebi gamoxataven: cud gunebas, sibrazes.

yvelaze informatiuls warmoadgens adamianis tani. rodesac adamians surs raimes damalva, misis saxe xdeba naklebad informatiuli da tiTqmis ar gamoxatavs emociebs. am SemTxvevaSi informaciis mTavari wyaro xdeba tani. ZiriTad azrobriv datvirTvas iZenen poza, Jesti, siarulis manera.

poza _ es aris mocemuli kulturisaTvis tipiuri adamianis sxeulis mdgomareoba, adamianis sivrculi qcevis elementaruli erTeuli.

poza TvalnaTliv axdens imis demonstrirebas, Tu rogor aRiqvams mocemuli adamiani sakuTar statuss TanamosaubresTan mimarTebaSi. SedarebiT maRali statusis adamianebi TavianT moZraobebSi naklebad arian SeboWili.

mkvlevarebi am sferoSi gamoyofen daxurul da Ria pozebs.

daxuruli pozebisaTvis damaxasiaTebelia adamianis swrafva dafaros sxeulis wina nawili. magaliTad gulze dakrefili xelebi, fexis fexze Semodeba da sxva.

Ria pozebisaTvis damaxasiaTebelia gaSlili xelebi xelisgulebiT zemoT, xelebisa da fexebis modunebuli mdgomareoba. adamiani gamoxatavs TAnxmobas, keTilganwyobas.

TviTgamoxatvis mniSvnelovan elementebs Seicavs Jestikulacia. rac ufro aRelvebuli da aRgznebulia adamiani, miT ufro intensiuria misi Jestikulacia.

arsebobs Jestebis garkveuli jgufi, romlebic kulturuli sxvaobis miuxedavad, gaaCnia erTnairi mniSvneloba:

_ komunikatiuri _ misalmebis Jestebi, yuradRebis miqcevis, akrzalvis, damadasturebeli, kiTxviTi, uaryofiTi da sxva;

_ modaluri _ Sefaseba da damokidebuleba (ndoba, undobloba da sxva);

_ aRweriTi _ aqvT azrobrivi datvirTva sityvieri gamoTqmis dros.

didi mniSvneloba aqvs kongurentulobas _ Jestebisa da sityvebis damTxvevas. rodesac adamiani cruobs misi sityvebi ar Seesabameba Jestebs. siarulis manerac metyvelebs adamianis emocionalur mdgomareobaze. mrisxanebisas siaruli mZimea, sixarulisas _ msubuqi, tanjvisas _ daTrgunuli, sisamayias _ farTe.

prosodika da eqstralingvistika

es saSualebebi dakavSirebulia xmasTan, rogorc maxasiaTeblebi, romlebic qmnian adamianis saxes. prosodika Seicavs iseT cnebebs, rogoricaa xmis tonis simaRle, siZliere, maxvilis siZliere. eqstralingvistika _ pauzebs, fsiqofiziologiuri gamovlenebi: tirili, Caxveleba, sicili, amosunTqva.

prosodikuri da eqstralingvisturi saSualebebi metyvelebas aZleven emocionalur da mkveTr Seferilobas. yovel emocionalur mdgomareobas Seesabameba metyvelebis sakuTari siCqare. sixaruli gadaicema maRali xmiT; mrisxaneba, SiSi gadaicema maRali xmiT, oRond tonalobis ufro maRali diapazoniT; daRliloba, mwuxareba gadaicema daxSuli xmiT da intonaciis TandaTanobiTi daqveiTebiT.

urTierToba rom ufro produqtiuli iyos, saWiroa Tanamosaubris ara marto mosmena, aramed gagebac. aseve mniSvnelovania gaxsovdeT, rom zogjer moZraoba ewinaaRmdegeba imas, rasac gvatyobinebs xma.

takesika

takesikas axasiaTebs dinamika _ xelis CamorTmeva, kocna da sxva taqtiluri Sexebebi. dinamiuri saSualebebis gamoyeneba ganisazRvreba urTierTobis monawileTAstatusiT, asakiT, nacnobobis xarisxiT.

xelis CamorTmeva iyofa sam tipad:

_ domimanturi (xeli zemodan, xelisguli zemodan qveviT);

_ morCili (xeli qvemodan, xelisguli qvemodan zeviT);

_ Tanasworfuflebiani.

unda gaxsovdeT, rom takesikuri saSualebebis arasworma da araadekvaturma gamoyenebam SeiZleba gamoiwvios konfliqti urTierTobebSi.

proqsemika.

termini “proqsemika” SemoiRo amerikelma anTropologma e. holma. proqsemikas miakuTvneben urTierTobis momentSi partniorebis sivrcul orientaciasa da maT Soris distancias. optimaluri didstanciis darRvevam SeiZleba gamoiwvios negatiuri reaqcia. aq didi mniSvneloba aqvs kulturul da erovnul Taviseburebebs.

pirovnebis araverbaluri qceva mravalfunqcionaluria, vinaidan igi:

• qmnis urTierTobis partnioris saxes;
• gamoxatavs urTierTobis monawileTA urTierTobebs, ayalibebs am urTierTobebs;
• warmoadgens pirovnebis aqtualuri fsiqiuri mdgomareobis indikatori;
• gamodis verbaluri Setyobinebis dazustebis, gagebis rolSi. aZlierebs naTqvamis emocionalur gamdidrebas;
• inarCunebs urTierTobaSi myofi adamianebis fsiqologiuri siaxlovis optimalur dones;
• gamodis sastatuso-rolebrivi urTierTobebis maCveneblis saxiT.

komunikaciis modelebi

Setyobinebis miznebidan gamomdinare samecniero literaturaSi gamoyofen komunikaciis xuT models: SemecnebiTi, darwmuniebiTi, eqspresiuli, sugestiuli, ritualuri. TiToeuli am modelisaTvis damaxasiaTebelia sakuTari miznebi da mosalodneli Sedegi, organizaciis pirobebi, komunikatiuri formebi da saSualebebi.

SemecnebiTi komunikacia

mizani: gaafarTovos partnioris informaciuli fondi, aucilebeli informaciis gadacema, inovaciuri monacemebis komentari.

komunikaciis organizaciis pirobebi: konkretuli saqmiani partniorebis SemecnebiTi SesaZleblobebis, axali informaciis miRebaze da maTi inteleqtualuri gadamuSavebis, gagebisa da aRqmis individualuri SesaZleblobebis gaTvaliswineba.

komunikatiuri formebi: leqciebi da seminarebi, moxsenebebi da Setyobinebebi, saubrebi da konsultaciebi, angarisebi, werilobiTi samuSaoebi (referatebi, sakontroloebi, sakursoebi, sadiplomoebi, proeqtebi) romlebic sasualebas iZlevian Sefasdes sakiTxis Teoriis gagebis xarisxi, saswavlo programebis naxva.

komunikatiuri saSualebebi da teqnologiebi: komentari, argumentacia da mtkiceba; mizezSedegobrivi kavSirebis daxasiaTeba, SedarebiTi analizi; axali leqsikis interpretacia, reziumireba, verbaluri da araverbaluri daSvebis gasaRebebis gamoyeneba audialur, vizualur da kinestikur arxebSi, metyvelebis kultura da oratoruli xelovneba.

mosalodneli Sedegi: axali informaciis aTviseba da praqtikul saqmianobaSi misi gamoyeneba, TviTganviTareba da inovaciebis danergva.

darwmuniebiTi komunikacia

mizani: gamoiwvio saqmian partniorSi garkveuli grZnobebi da Camoayalibo RirebulebiTi orientaciebi da dadgenilebebi; urTierTmoqmedebis strategiis samarTlianobaSi darwmuneba; Tanamzraxvelad gaxda.

komunikaciis organizaciis pirobebi: partnioris aRTqmadobaze, mis pirovnul motivaciaze da inteleqtualur-emocionalur kulturaze dayrdnoba.

komunikatiuri formebi: darwmunebiTi, moqmedebis gamosawvevi sityva, pres-konferencia, diskusia, kamaTi, molaparakebebi, komplimenti, damoZRvra, saubari, prezentacia, “mrgvali magidebi”.

komunikatiuri saSualebebi da teqnologiebi: argumentacia, demonstracia da mtkicebuleba; ganmarteba da SedarebiTi analizi; upiratesobis maCvenebeli faqtebi, cifrebi da magaliTebi; partnioris emocionalur ganwyobaze dayrdnoba da misi kinestikuri arxis CarTva verbaluri da araverbaluri daSvebis gasaRebebis saSualebiT; partnioris kontrargumentebis gaTvaliswineba; mierTebis fsiqologiuri xerxebi, atraqciis formireba, ndobis atmosferos Seqmna.

mosalodneli Sedegi: partnioris Sen poziciaze gadayvana, pirovnuli dadgenilebebis, Sexedulebebis, rwmenis Secvla, miznebis pereorientacia.

eqspresiuli komunikacia

mizani: Camouyalibos partniors fsiqoemocionaluri ganwyoba, gadasces grZnobebi, gancdebi da ubiZgos aucilebeli qmedebisaken.

komunikaciis organizaciis pirobebi: partnioris emocionalur sferoze dayrdnoba, partnioris yvela sensorul arxze mxatvrul-esTetikuri saSualebebis gamoyeneba.

komunikatiuri formebi: sityviT gamosvla specialuri mizezis gamo, prezentaciebi; saubrebi da krebebi; mitingebi; firmaze, situaciasa da adamianze Txroba; brifingebi; breinSturmi, sinektika, video da kinofragmentebis demonstrireba; SesaZlo Sedegebis analizi; lozungebi da mowodebebi.

komunikatiuri saSualebebi da teqnologiebi: audio, video da mxatvruli saSualebebi; metyvelebiTi konstruqciebis lakonuroba; emocionalurad Seferadebuli warmosaxviTi leqsika; samsaxiobo xelovneba: Rimili, xma, mzera: Jestikulirebisa da mimikis simkveTre; kongurentobis demonstrireba; msmenelTA aqtualur moTxovnebze dayrdnoba; demonstrirebadi grZnobebis gulwrfeloba.

mosalodneli Sedegi: partnioris ganwyobis Secvla, aucilebeli grZnobebis (TanagrZnoba, Tanagaziareba) provocireba, konkretul aqciebsa da qmedebebSi CarTva.

sugestiuri komunikacia

mizani: saqmian partniorze CagonebiTi zemoqmedebis moxdena motivaciis, RirebulebiTi orientaciisa da dadgenilebebis, qcevisa da urTierTobis Secvlis mizniT.

komunikaciis organizaciis pirobebi: partnioris Cagonebadoba, misi arasakmarisi informirebuloba, gonebis arasakmarisi kritikuloba, kontrsegustiis dabali done, sugestoris (STagonebis ganmxorcielebeli) maRali avroriteti, ndobis atmosferos Seqmna.

komunikatiuri saSualebebi da teqnologiebi: saubrebi, mitingebi, preskonferenciebi, brifingebi, debatebi, reklama, krebebi, konsultaciebi, treningi.

mosalodneli Sedegi: partnioris qcevis Secvla, dadgenilebebisa da RirebulebiTi orientaciis Secvla

ritualuri komunikacia

mizani: ganmtkicebuli da SenarCunebuli iyos konvencionaluri urTierTobebi saqmian sferoSi; firmis, sawarmos ritualuri tradiciebis SenarCuneba, axalis Seqmna.

komunikaciis organizaciis pirobebi: aqciebis ritualuri (ceremonialuri) xasiaTi, mxatvrulad gaformebuli sivrculi garemo; konvenciebis SenarCuneba; urTierTobis erovnul, profesionalur tradiciebsa da normebze dayrdnoba.

komunikatiuri formebi: sadResaswaulo, CarCo, samgloviaro, sityviT gamosvlebi, ritualuri aqtebi, ceremoniebi, wesebi; dResaswaulebi, miZRvnebi; prezentaciebi da sadResaswaulo krebebi.

komunikatiuri saSualebebi da teqnologiebi: monawileTaA audialur, vizualur da kinesTikur arxebSi verbaluri da araverbaluri daSvebis gasaRebebis gamoyeneba; monawileTA CarTva aqtiur masobriv saqmianobaSi; siuJetebis araordinaluroba tradiciebis SenarCunebisas.

mosalodneli Sedegi: patriotizmisa da erovnuli siamayis grZnobis formireba; tradiciebis SenarCuneba, axali ritualebis damkvidreba.

CamoTvlili komunikaciis saxeebi saSualebas iZlevian ganvsazRvroT specifika, wignierad gamoviyenoT Janri, komunikatiuri saSualebei da teqnologiebi, miviRoT dagegmili Sedegi, ufro efeqturad movemzadoT amaTuim komunikatiuri saqmianobisaTvis, SevimuSaoT saqmiani urTierTobis konkretul situaciaSi verbaluri da araverbaluri qcevis scenari da gaviTvaliswinoT saqmiani partnioris Taviseburebebi.

maikl meskonis (menejmentis amerikeli Teoretikosi) rCevebi saqmiani urTierTobebisaTvis:

1. SewyviteT laparaki. SeuZlebelia mosmena laparakis dros;
2. daexmareT molaparakes gaixsnas. SeuqmeniT adamians Tavisuflebis SegrZneba.
3. aCveneT molaparakes, rom Tqven mzad xarT mosasmenad. unda gamoiyurebodeT da moqmedebdeT dainteresebulad. nu kiTxulobT fostas, rodesac vinme laparakobs. mosmenis dros SeecadeT gaigoT da ar eZeboT mizezi SesawinaaRmdeblad.
4. mospeT gamaRizianebeli momentebi. nu daxatavT, nu akakunebT magidaze, nu daiwyebT furclebis dalageba gadalagebas.
5. uTanaugrZneT molaparakes. SeecadeT Tavi warmoidginoT molaparakis adgilze.
6. iyaviT momTmeni. nu dazogavT dros. nu gaawyvetinebT molaparakes. nu SeecdebiT gareT gasvlas, nu gaakeTebT karebisaken mimaval nabijebs.
7. SeikaveT Tqveni xasiaTi. gabrazebuli adamiani sityvebs aniWebs araswor mniSvnelobas.
8. ar dauSvaT kamaTi da kritika. es aiZulebs molaparakes daikavos TavdacviTi pozicia, igi SeiZleba gaCumdes an gabrazdes. nu ikamaTebT. kamaTSi gamarjvebiT, Tqven waagebT.
9. dausviT kiTxvebi. es Seagulianebs molaparakes da aCvenebs mas, rom Tqven usmenT. es iZleva winsvlis saSualebas.
10. mosmenisaTvis saWiroa orive yuri: erTi _ azris aRaqmelad, meore _ molaparakis grZnobebis dasaWerad.

verbaluri da araverbaluri urTierToba

saqmiani urTierTobia arsis gagebisaTvis aucilebelia erkveodeT pirovnebaTaSorisi verbaluri da araverbaluri urTierTobis bunebaSi.

sityvier (metyvelebiT) urTierTobaSi Sedis:

sityvebisa da frazebis mniSvneloba da azri. did rols TamaSobs sityvis gamoyenebis sizuste, misi gamoxatuleba da xelmisawvdomoba, frazebis agebis sizuste da gagebis siadvile, sityvebisa da bgerebis warmoTqmis sizuste, intonaciis azri da gamoxatuleba.

metyvelebis bgeriTi movlenebi.

metyvelebis tempi (swrafi, saSualo, senelebuli);

xmis simaRlis modulacia (narnari, mkveTri);

xmis tonaloba (maRali, dabali);

ritmi (Tanamimdevruli, wyvetili);

tembri (mrggvinavi, xrinwiani, wripina);

intonacia;

metyvelebis diqcia.

dakvirvebebma aCvena, rom urTierTobisaTvis yvelaze mimzidvelia narnari, wynari, mozomili metyvelebis manera.

xmis gamoxatviTi xarisxi. maT miakuTvneben specifikur xmebs, romlebic warmoiqmnebian urTierTobis dros: sicili, tirili, CurCuli, oxvra, pauzebi, xveleba da sxva.

metyveleba _ nebismieri adamianis pirovnebisaTvis damaxaasiaTebeli umniSvnelovanesi komponenti da saqmiani imijis mTAvari Semadgeneli.

magaliTad, menejeris metyveleba unda iyos wignieri, miznobrivi, advilad gasagebi, konkretuli, logikuri, damajerebeli. mas unda SeeZlos naTlad da mwyobrad gadmosces sakuTari azrebi, raTaA daarwmunos adamianebi sakuTari Sexedulebebisa da poziciis marTebulobaSi.

Tanamosaubreze zemoqmedebis ZiriTad meTodebad iTvleba darwmuneba, STagoneba da mibaZva.

darwmunebis xelovneba gulisxmobs adamianebis mier maTTvis gamiznuli informaciis Segnebuli aRqmasa da aTvisebas.

STagoneba da mibaZva gaTvlilia adamianebis mier am informaciis arakritikul aRqmaze molaparakis avtoritetisa da auris gamo.

araverbaluri urTierTobis saSualebebs mikuTvnebian saxis gamometyveleba, mimika, Jestikulacia, pozebi, vizualuri komunikacia (Tvalebisa da mzeris moZraoba). fsiqologebma daadgines, rom urTierTqmedebis procesSi adamianebis mier komunikaciis 70-80% gadaicema araverbaluri saSualebebiT da informaciis mxolod 20-30% gadaicema verbalurad.

kargi menejeri unda flobdes am “enas”. girCevT daamuSaoT alan pizis wigni “sxeulis moZraobis ena”.

saqmiani urTierTobebis administrireba

Tema I – saqmiani urTierTobebis socialur-fsiqologiuri aspeqtebi

- urTierTobebis arsi da roli;

- urTierTobebis funqcia da mizani;

- urTierToba rogorc pragmatiuli aucilebloba, TviTmizani;

adamianTa cxovrebaSi urTierTobas gansakuTrebuli roli ganekuTvneba. pirvelyofil sazogadoebaSi sityvieri komunikaciis gaCenam kardinalurad Secvala yvelaferi, adamianTa urTierTobam axali ganzomileba SeiZina da didi cvlilebebisa da gardaqmnis epoqa daiwyo. urTierToba yvela cocxali arsebisaTvisaa damaxasiaTebeli, magram gansakuTrebul simaRles man adamianTa Soris miaRwia. adamianTa doneze urTTierTobam SeiZina yvelaze metad daxvewili forma, iqca gaazrebulad da gansazRvrulad, e.i. sityvad. adamianis cxovrebaSi ar aris Tundac mcire periodi, rodesac igi ar aris SexebaSi sazogadoebis sxva obieqtebTan. adamianTa cxovrebis kominikatiuri aspeqtebis ganxilva, ara marto sainteresoa, aramed faseulicaa sazogadoebaSi individTa urTierTqmedebis gaumjobesebis TvalsazrisiT. yoveldRiur cxoverebasi adamianebi mravalferovan urTierTobaSi arian, saubroben, yiduloben da yidian, deben xelDekrulebebs, garigebebs, erTmaneTs uziareben informacias. saubris dros adamianebTan qcevis unari erTerTi mniSvnelovani faqtoria warmatebis mosapoveblad. Tundac teqnikur sferoSi adamianis warmatebis daaxloebiT erTi mesamedi Tu aris damokidebuli mis profesiul codnaze, ori mesamedi udaod imazea damokidebuli, Tu ramdenad flobs individi im adamianebTan urTierTobis unaars, visTan erTadac saqmianobs.

araferia imaze advili da amavdroulad rTuli, vidre adamianebis urTierTobis procesia. masSia daunjebuli warmatebebisa da warumateblobis umTavresi wyaro. ar arsebobs iseTi profesia, romelic ar moiTxovdes urTierTobas, saqmian urTierTobas. urTierTobis problema erTerTi urTulesi da mniSvnelovania fsiqologiaSi, igi mravali aspeqtiT ganixileba.

es aspeqtebia:

- adamiani komunikaciis samyaroSi, arsebobis sxvadasxva formas, miznis miRwevis sxvadasxva saSualebebisa sxvadasxva moTxovnilebebis dakmayofilebis procesSi;

- urTierTobis struqtura, saxeebi da funqciebi;

saqmiani urTierToba adamianis aucilebeli Semadgeneli, sxva adamianebTan urTierTobis mniSvnelovani saxea. am urTiertobebis mudmiv da umTavres reguliatorad gvevlineba eTikuri normebi, romelSiac gamoxatulia Cveni Sexedulebebi sikeTesa da borotebaze, samarTlianobasa da usamarTlobaze, adamianTa qcevis sisworesa da simrudeze. Tavis kolegebTan, qveSevdomebTan, xelmZRvanelobasTan urTierTobaSi TiToeuli ase Tu ise gaazrebulad an qveSecneulad eyrdnoba am warmodgenebs. imisada mixeviT Tu adamians ramdenad esmis moraluri normebi, ra Sinaars debs masSi, ra xarisxiT iTvaliswinebs maT sazogadoebaSi, mas SeuZlia gaiadvilos saqmiani urTierToba, ufro efeqtiuri gaados igi, gaimartivos dasauli miznis ganxorcieleba.

saqmiani urTierTobebis specifika imaSi mdgomareobs, rom igi warmoiSoba garkveuli saqmianobis dros, romelic dakavSirebulia raime produqtis SeqmnasTan an efeqtis miRebasTan. saqmiani urTierTobebis mxareebi gamodian oficialuri (saqmiani) statusiT, romlebic ganapirobeben adamianTa qcevis garkveul normebsa da standartebs ( maT Soris eTikurs).

rogorc urTierTobis nebismier saxes, saqmian urTierTobasac gaaCnia istoriuli xasiaTi, warmoiSoba socialuri sistemis sxvadasxva doneze da sxvadasxva saxiT. misi gamokveTili maxasiaTebeli isaa rom mas ar aqvs TviTmizani, igi miznis miRwevis saSualeba ufroa. sabazro ekonomikis pirobebSi es maqsimaluri mogebis miRebaa.

saqmiani urTierToba es procesia, romlis drosac xdeba saqmiani informaciis gacvla, gamocdilebis gaziareba. is gulisxmobs, aseve,garkveuli Sedegis miRebas erTobliv saqmianobaSi, konkretuli amocanis gadawyvetas, an dasaxuli miznis miRwevas. es agreTve, fsiqologiuri da fizikuri kontaqtebia, emociaTa gacvlac ki.

adamianebTan urTierTobis gamarTva, calkeul individTan gansazRvruli midgomis gamoZebna aucilebelia yvelasaTvis. xSirad mcdari iluzia gveufleba, gvgonia, rom urTierToba rTuli procesi ar aris, ramdenadac adreuli bavSvobidan adamianebi erTmaneTTan urTierTobaSi varT. magram, urTierToba moicavs uamrav saxes, mimarTulebasa da funqcias. urTierTobis ama Tu im mxares Seiswavlis fsiqologia, filosofia, sociologia da sxva mecnierebebi, romelsac wvlili SeqqvT cnebaSi - `urTierToba~.

urTierToba – xelovneba da mecnierebaa, sadac mniSvnelovania ara marto bunebiT moniWebuli SesaZleblobebi, aramed ganaTlebac. komunikativistikuri unarebis ganviTarebis doneze bevrad aris damokidebuli Sromis nayofiereba, efeqturoba da warmateba dasauli miznis miRwevis saqmeSi.

urTierToba – farTe, mravalwaxnagovani cnebaa. adamiani wignis kiTxvis dros urTierTobaSi Sedis mweralTan, mwerali ki mkiTxvelTan. adamiani uyurebs speqtakls, gamodis leqciiT, saubrobs telefoniT, esaubreba megobars, yovelive esec urTierTobaa. definiciis `urTierToba~ yvela nebismieri gansazRvris dros aucilebelia gamovyoT adamianTa Soris maTi fsiqologiuri saqmianobis Sedegebis urTierTgacvla, iqneba es mopovebuli da aTvisebuli informacia, azrebi, msjeloba, Sefasebebi, grZnobebi da sxva maT magvari. Cveulebrivad urTierToba CarTulia adamianebis praqtikul urTierTqmedebaSi: erToblivi Sroma, swavla, koleqtiuri TamaSi da a.S.

saqmianobis definiciis mravalferovani gansazRvreba ganpirobebulia am problemisadmi gansvavebuli midgomebiTa da SexedulebebiT.

saqmianoba – adamianTa Soris urTierTobis damyarebis rTuli, mravalwaxnagovani procesia, romelsac warmoSobs urTierTqmedebis aucilebloba.

saqmianoba – cocxal arsebaTa saxeobaTa Soris da saxeobis SigniT urTierTobebis procesia. adamianTa Soris urTierToba yvelaze daxvewili formebisaa, ramdenadac gaazrebulia da gamoxatulia sityvebiT. urTierTobaSi gamoyofen Semdeg aspeqtebs: Sinaarsi, mizani, saSualeba (verbaluri da niSnebis sistema, werilobiTi da teqnikuri).

ganvixiloT verbaluri saSualeba- es enobrivi urTierTobaa. am saSualebis modeli Seicavs 5 elements:

1. vin? (gadascems Setyobinebas) – komunikatori

2. ra? (gadaicema – Setyobineba) _ teqsti

3. rogor? (xorcieldeba gadacema) – arxi

4. vis – auditoria

5. ra efeqtiT – efeqtiuroba

ganvixiloT urTierTobis mizani da funqciebi. urTierTobis mizani pasuxobs SekiTxvaze: risTvis sedis arseba urTierTobia aqtSi.

cxovelebSi urTierToba, rogorc wesi ar gamodis maTi biologiuri moTxovnebis dakmayofilebis CarCoebidan. adamianisaTvis ki es miznebi SeiZleba iyos svadasxvagvari, rac dakavSirebulia maTi socialuri, kulturuli, SemoqmedebiTi, SemecnebiTi, esTeTikuri da sxva moTxovnilebebis dakmayofilebasTan.

urTierTobis funqciebi:

- kontaqtis funqciaa,romlis mizania kontaqtis damyareba da SenarCuneba, rogorc ormxrivi mzadyofnisa informaciis gacvlisa da urTierTkavSiris mxardaWerisaTvis.

- informaciuli funqcia – Setyobinebebis gacvla. (Tanamedrove mecnierebaSi informacia ganmartebulia, rogorc adamianTa Soris sxvadasxva saxis codnisa da cnobebis gacvla).

- gamomwvevi funqcia – romelic gaTvlilia partnioris stimulirebaze;

- pragmatuli funqcia – romelic ganapirobebs erToblivi saqmianobis orientirebas;

- eqspresiuli funqcia – romlis mizania partniorSi saWiro emociuri mdgomareobis aRZvra. aseve iseTi emociuri datvirTvis Camoyalibeba, rgoric Seesabameba urTierTgagebis atmosferos Seqmnas.

- urTierTobis damyareba – am funqciis mizania socialur kavSirebSi sakuTari adgilis gaazreba da mopoveba.

- socialuri funqcia ayalibebsa da anviTarebs adamianTa urTierTqmedebis kulturas.

- gavlenis moxdena – partnioris qcevisa da mdgomareobis Secvla.

- statusisganmsazRvreli funqcia.

- interpretaciuli fuqnqcia – partnioris mier mowodebuli Setyobinebis aRqmis unari, misi miznis gamocnoba.

komunikaciis funqcionaluri aspeqtebis Seswavlisas aucilebelia vicodeT rom yvela CamoTvlili funqcia erTmaneTTan mWidrod aris dakavSirebuli da organulad Serwymuli. isini ama Tu im SemadgenlobiT yovelTvis arseboben urTierTobis dros.

urTierTobis mizani erToblivi saqmianobis efeqtianobis miRwevaa, amdenad partniorebi fasdeba imis da mixedviT, Tu rogor arTmeven isini Tavs urTierTobis funqciebs.

urTierTobis saxeebi:

1. niRbebis kontaqti;

2. primitiuli urTierToba;

3. formalur-roluri urTierToba;

4. saqmiani urTierToba. [ urTierTkavSirisa da urTierTqmedebis procesi, romlis drosac xorcieldeba saqmianobis, informaciis, gamocdilebis gacvla. rac iTvaliswinebsgarkveuliS edegis miRwevas, konkretuli problemis gadaWras an miznis realizacias. es aris urTierToba, rodesac gaTvaliswinebulia pirovnebis Tavisebureba, xasiaTi, asaki, Tanamosaubris ganwyoba, magram saqmis interesi ufro metad fasobs, vidre SesaZlo pirovnuli gaugebroba (gansxvavebuloba.]

5. sulieri urTierToba;

6. manipulaciuri urTierToba;

7. maRalsazogadoebrivi urTierToba;

aq yuradrebas gavamaxvilebT urTierTobis or kodeqsze.

maRal sazogadoebaSi urTierTobis kodeqsi:

1. zrdiloba, mogrZaleba, taqti - `daicavi sxva adamianis interesebi~.

2. daTanxmeba, mowoneba - `ar gakilo sxva adamiani~, ~Tavi aaride winaaRmdegobas~

3. simpaTiebi - `iyavi keTilganwyobili, Tavaziani~

saqmiani urTierTobis kodeqsi:

1. kooperatiulobis principi - `Seni wvlili unda iyos iseTi, rogorsac moiTxovs saubris miRebuli mimarTuleba~

2. informaciis sakmarisobis principi - `ilaparake arc meti arc naklebi, vidre saWiroa mocemul momentSi~

3. informaciis xarisxis principi -`ar icruo~

4. mizanSewonilobis principi - `ar gadauxvio Temas, ecade moZebno gadawyvetileba~

5. `gamoxate azri naTlad da mosaubrisaTvis damajereblad~

6. `icode mosmena da saWiro azris gageba~

7. `icode saqmis interesebisaTvis Tanamosaubris individualuri Taviseburebebis gaTvaliswineba~.

urTierTobis taqtika – urTierTobis wesebis realiazacia konkretul komunikaciuri strategiaSi.

urTierTobis teqnika – konkretuli komunikaciuri Cvevebis erToblioba: isaubro da mousmino.

Sinaarsis, miznebisa da saSualebebis Sesabamisad urTierTobebi SesaZlebelia daiyos ramdenime saxeobad.

1. Sinaarsis mixedviT urTierToba SeiZleba iyos:

- materialuri ( saqmianobis produqtebisa da sagnebis gacvla)

- kognatiuri (codnis gacvla)

- kondiciuri ( fsiqologiuri da fiziologiuri mdgoma-reobis gacvla)

- motivaciuri ( miznebis, interesebis, midrekilebebis, motivebis, moTxovnilebebis gacvla)

- saqmiani (qmedebebis, operaciebis, unarebis, Tvisebebis gacvla).

2. miznis mixedviT urTierToba iyofa:

- biologiurad ( aucilebeli organizmis SenarCunebisa da ganviTarebisaTvis)

- socialurad ( miznad isaxavs pirovnebaTaSoris kontaqtebis gafarToebasa da gaZlierebas, interpersonaluri urTierTobebis damyarebasa da ganvitarebas, individumis pirovnul zrdas).

3. saSualebebis mixedviT urTierToba SeiZleba davyoT:

- uSualo urTierTobad ( xorcieldeba bunebrivi organoebiT, romelic cocal arsebas gaaCnia – xelebi, Tavi, tani, xmis iogebi da a.S.)

- arauSualod ( specialur saSualebebis gamoyenebaze dafuZnebuli)

- pirdapirad ( iTvaliswinebs pirad kontaqtebs, urTierTobis aqtisas monawileTa mier erTmanetis uSualod aRqmas)

- iribad ( xorcieldeba Suamavlebis saSualebiT, romlebadac gvevlinebian sxva adamianebi)

- ritualurad (rTuli simboluri qcevis Camoyalibebuli forma, moqmedebis mowesrigebuli sistema (maT Soris sityvieri), gamoxatavs garkveul socialur da kulturul urTierTdamokidebulebas, Rirebulebebs).

urTierTobis ZiriTadi formebia:

1. saubari, romelic Seicavs rigi xerxebis gamoyenebas ( daZa-bulobis moxsnis meTodi; `moCangvlis~ meTodi; pirdapiri midgomis meTodi).

2. SekiTxvebi Tanamosaubres ( iyofa daxurul SekiTxvebad; Ria SekiTxvebad: ritorikul SekiTxvebad; gadamwyvet SekiTxvebad; gasaazrebel SekiTvebad).

3. TanamosaubrisaTvis SeniSvnebis micema.

4. partniorze zemoqmedebis fsiqologiuri xerxebi: komplimentebi, argumentebi, mosazrebebi, pretenziebi da a.S.

urTierTobis dros saWiroa yuradReba mivaqcioT saTanado poziciebs. cnobili poziciebia:

- Tanamosaubris miRebis keTilganwyobili pozicia;

- neitraluri pozicia;

- Tanamosaubris miuReblobis, mtruli pozicia;

- dominireba anu `urTierToba zemodan~;

- `urTierToba Tanaswor doneze~;

- daqvemdebareba.

informaciis gacvlis TvalsazrisiT ganasxvaveben zepir da werilobiT saqmian urTierTobas.

Tavis mxriv zepiri saqmiani urTierToba iyofa monologur da dialogur urTierTobad.

monologuria:

- misasalmebeli sityva;

- savaWro sityva (reklama);

- sainformacio sityva;

- moxseneba ( sxdomaze, TaTbirze da a.S.)

dialoguri saeobebia:

- saqmiani laparaki – mokledroiani kontaqti, upiratesad erT Temaze;

- saqmiani saubari – cnobebis, mosazrebebis xangrZlivi urTierTgacvla, romelic xSirad gadawyvetilebis miRebiT mTavrdeba;

- molaparakebebi – ganxilva ama Tu im sakiTxze SeTanxmebis dadebis mizniT;

- interviu;

- diskusia;

- TaTbiri;

- pres-konferencia;

- kontaqturi saqmiani saubari;

- satelefono saubari;

saqmiani urTierTobebis werilobiTi saxeobebi es mravalferovani saqmiani dokumentaciaa: saqmiani werili, oqmi, aqti, angariSi, cnoba, moxsenebiTi baraTi, axsna-ganmartebiTi baraTi, wesdeba, debuleba, gankarguleba, brZaneba, mindobiloba da a.S.

saqmiani urTierTobebis administrireba

Tema I – saqmiani urTierTobebis socialur-fsiqologiuri aspeqtebi

- urTierTobebis arsi da roli;

- urTierTobebis funqcia da mizani;

- urTierToba rogorc pragmatiuli aucilebloba, TviTmizani;

urTierTobis ganviTareba SesaZlebelia warmovidginoT rogorc adamianis mier urTierTobis kulturis mudmivi dagrovebis procesi, ukukavSiri da TviTregulireba. Fsiqologiurad maRalganviTarebuli adamini gansxvavdeba naklebadganviTarebulisagan ara mxolod svadasxvagvar adamianebTan urTierTobis naTladgamoxatuli moTxovnilebebiT, aramed mdidari SinaarsiT, mravalferovani mizniT da urTierTobis xerxebis farTe arCevaniT. urTierTobis xelovneba, fsiqologiuri Taviseburebebis codna da fsiqologiuri meTodebis unarianad gamoyeneba ukiduresad aucilebelia im specialistebisatvis, romelTa saqmianoba gulisxmobs mudmiv kontaqts, rogoricaa kontaqtis saxe `adamiani-adamiani~. E specialistebia: politikosebi, biznesmenebi da sxva. adamianebTan urTierTobis awyoba, maTTan midgomis moZebna, maTi ganwyobis mopoveba yvelas esaWiroeba. es unarebi aris cxovrebiseuli da profesiuli warmatebis safuZveli. jmuxi, aramomxibleli adamianisaTvis yovelTvis rTuli iqneba kolegebTan urTierToba, mas gauWirdeba saqmian partniorebTan kontaqtebis damyareba, warmatebebis miRweva molaparekebebisas. gadasaWreli amocanis miuxedavad, saqmiani adamianis nebismieri wamowyebis warmatebis sawindaria saqmiani TanamSromlobis, ndobisa da pativiscemis atmosferos Seqmna.

saqmini urTierTobis unar-Cvevebis daufleba saWiroa menejerebisaTvis, ekonomistebisaTvis, marTvis nebismieri rgilis xelmZRvanelisaTvis da sxva. es advili rodia, magram gansakuTrebulad rTulic ar aris. am Cvevebma SesaZlebelia gadamwyveti roli iTamaSos kontraqtebisa da garigebebis dadebis dros. amitom, studentebisaTvis da specialistebisaTvis saSuri saqmea Seiswavlon urTierTobebis meTodologia, daeuflon saTanado unarCvevebs, raTa Tavisi profseiuli saqmianobis dros imoqmedon gabedulad, ar daibnen rTuli situaciebis dros.

adamianebis urTierToba, rogorc aRvniSneT es mecnierebacaa da xelovnebac. Mmas visac surs warmatebebs miaRwios sxva adamianebTan urTierTobaSi amis seswavla mouwevs. adamianebis urTierTobis fsiqologiaSi erTerTi sakvanZoa warmodgenis Camoyalibeba adamianze. adamianis pirovnebaze Sexedulebis Camoyalibeba. adamiani qameleoni ar aris, romelic situaciis da mixedviT Tavis Seferilobas icvlis, arc TuTiyuSia, sxvadasxva situaciaSi erTidaigive dazepirebuli sityvebi imeoros. magram konkretuli individuumis SesaZleblobebi erTgvarad SezRudulia sxva adamianebis moqmedebebiT, imaTiTac visTanac is garkveul urTierTobaSi Sedis da sxvebiTac, misi winamorbedebiTac, visi gamocdileba da Cvevebic aiTvisa axlandelma Taobam.

pirovneba cxovrobs da moqmedebs garkveul struqturaSi; misi qceva ganpirobebulia gansazRvruli konkretul-itoriuli sazogadoebriobis kulturiT (socialuri gamocdilebiT). adamianis umniSvnelovanesi analitikuri erTeuli, romelic saSualebas aZlevs mas gaakeTos tavisi arsebobis modelireba aris misi socialuri roli da piradi `me~. adamianze warmodgena damokidebulia misi TviTSegnebis ganviTarebis donesa da Tavisi `me~- warmodgenaze. ramdenadac savsea Cveni Sidasamyaro, imdenad sainteresod gveCvenebian Cven garSemomyofi adamianebi.

adamians Wirdeba sxva adamianTan urTierToba damadebis momentidanve. mecnierebma daadgines, rom 1,5-2 Tvis asakidan bavSvis ganviTareba mimdinareobs ufrosebTan urTierTobaSi. aseTi urTierTobis nakleboba SeiZleba gaxdes momavalSi, ganviTarebaSi araerTi gadaxris mizezi. sxva adamianebTan urTierToba nebismieri asakis adamianisaTvis mniSvnelovani aucileblobaa. urTierTobis ama Tu im mxaris Seswavlas awarmoebs filosofia, fsiqologia, sociologia, informatika da ara erTi sxva mecniereba. TiToeuli maTgani definiciaSi – urTierToba debs Tavis gagebas.

adamians asakis zrdasTan erTad ezrdeba urTierTobis miznebi. urTierTobaSi Sedis samyaroze obieqturi informaciis miReba da gadacema, aRzrda da swavleba, urTierTsaqmianobis dros adamianebis gaazrebuli urTierTqmedeba, piradi da saqmiani urTierTobebis garkveva da damyareba. urTierTobis saSualebiT adamiani iRebs codnas momcvel samyaroze, iTvisebs im kulturul, zneobriv Rirebulebebs, romlebic gamomuSavebulia kacobriobis mier. urTierTobebis saSualebiT adamianebi swavloben qcevisa da urTierTobebis Sefasebas, iTviseben qcevis wesebs, iyeneben maT praqtikaSi.

urTierTobisas adamianis mniSvnelovani Tvisebebi – principialuroba, yuradRebianoba, patiosneba, sikeTe, ara marto vlindeba, aramed formirdeba kidec. urTierTobis gareSe isini ganyenebuli cnebebia da meti araferi.

urTierToba xels uwyoba adamianis ganviTarebas, magram SesaZlebelia Seaferxos kidec. nebismieri adamiani Tavis Tavs afasebs TiTqos sxva adamianebis TvaliT. ramdenadac mravalferovania urTierTobebis wre, miT mravalferovania adamianis warmodgena sakuTar Tavze. cnobilia urTierTobebisa da qcevis `dawerili~ da `dauwereli~ normebi, oficialuri kontaqtebis dros.

samsaxurSi moqcevis wesi da formebi miRebulia iwodebodes saqmian etiketad. misi umTavresi funqciaa adamianebs Soris urTierTgagebis xelSemwyobi wesebis formireba. meore, mniSvnelobis mxriv funqcia aris moxerxebuloba, e.i. mizanSewonileba da praqtikuloba. Tanamedrove saqmiani etiketi saTaves iRebs adreuli xanidan da gajerebulia ucxouri gamocdilebiTa da ideebiT.

saqmiani etiketi moicavs qcevis wesebis or jgufs:

1. normebi, romelic moqmedebs erTi koleqtivis statusiT Tanasworuflebian wevrebs Soris. (horizontaluri).

2. darigebebi, romlebic gansazRvraven xelmZRvanelisa da qveSevdomis kontaqtebis xasiaTs (vertikaluri).

saerTo moTxovnad iTvleba Tavaziani da windaxeduli urTierToba yvela kolegasTan samsaxurSi, partniorebTan, piradi simpatiisa da antipatiis miuxedavad. saqmiani urTierTobebis reglamentireba gamoixateba, aseve, yuradRebaSi metyvelebis kulturis mimarT. aucilebelia metyvelebis etiketis dacva, romelic SemuSavebulia enobrivi normebis, mza tipiuri `formulebis~ Sesabamisad, rac saSualebas iZleva organizebul iqnes misalmebis, Txovnis, madlierebis da a.S. etiketuri situaciebi. ase magaliTad, gamarjobaT, geTayva, neba momeciT bodiSi mogixadoT, bednieri var Tqveni gacnobiT. es myari konstruqciebi SeirCeva socialuri, asakobrivi, fsiqologiuri maxasiaTeblebis Sesabamisad.

urTierToba, rogorc urTierTqmedeba gulisxmobs, rom adamianebi kontaqts amyareben erTmaneTTan, cvlian garkveul informacias, imisaTvis rom awarmoon erToblivi saqmianoba, iTanamSromlon.

imisaTvis rom urTierToba, rogorc urTierTqmedeba uproblemod warimarTos igi unda Sedgebodes Semdegi etapebisagan:

1. kontaqtis damyareba (gacnoba). iTvaliswinebs sva adamianis gagebas, Tavis wardgenas sxva adamianisaTvis.

2. urTierTobis situaciaSi orientireba, gaazreba mimdinare viTarebis, pauzis daWera.

3. sainteresi problemis ganxilva.

4. problemis gadawyveta.

5. kontaqtis dasruleba (kontaqtidan gamosvla).

samsaxureobrivi kontaqtebi unda xorcieldebodes partniorul sawyisebze, gamomdinareobdes urTierTmoTxovnidan da urTierTsaWiroebidan, saqmis interesebidan. udaoa aseTi TanamSromloba amaRlebs SromiT da SemoqmedebiT aqtivobas, warmoadgens sawarmoo procesis teqnologiis, biznesis mniSvnelovan faqtors.

ritualuri urTierToba, adamianis Soreul warsulSi iRebs saTaves, im droisaa, rodesac arapirovnuli urTierTqmedebas azri hqonda erTi tomis adamianebisaTvis da kontaqtis damyarebas sxva tomis adamianebTan. tomuri urTierTobebi TiTqmis gaqra, xolo ritualebi kulturas SemorCa da ganmtkicda kidec.

ritualebi warmoadgens Tanamedrove adamianis aRzrdilobis garkveul Semadgenels. etiketi es aRzrdili adamianis ritualebis krebulia. aRzrdilma adamianebma ician, rom saWiroa miesalmo nacnobs, ramdenjerac igi ar unda Segvxdes dReSi. Tundac Tavis dakvriT, RimiliT, rogorRac mniSvnelovani ritualuri informaciis – `me Sen gxedav, es Sen xar~ gadacemiT.

Mteli rigi saubrebi, Rrma, piraduli, iwyeba ritualiT. ritualebit iwyeba da mTavrdeba mecadineobebi, treiningebi. arsebobs ritualis rTuli gaSlili formebi: distanciis dacva, iubilarisaTvis milocva, sadRegrZeloebis Tanmimdevroba sazeimo sufraze. ritualuri urTierTobis arsi erTdroulad ubralocaa da Rrmac: adamiani iRebs jgufisadmi misi damokidebulebis, jgufis situaciaSi CarTulobis, referentuli adamianebis mxridan sabazo miRebulobis dasturs. asaTi tipis urTierToba mniSvnelovania adamianisaTvis, miuxedavad imisa rom mas arapirovnulobis elferi dahkravs.

SeiZleba iTqvas, rom es aZlevs Cvens `me~-s TviTrwmenis pirvel gancdas, ris fonzedac ufro uadvildeba urTierTobis yvela saxes ganviTareba da kavSiri samyarostan da sakuTar TavTan.

rituali, rTuli simboliuri qcevis damkvidrebuli formaa, qmedebis mowesrigebuli sistema (maT Soris metyvelebis); igi gamoxatavs adamianTa garkveul socialur da kulturul urTierTobebs, maT faseulobebs. UuZveles religiebSi sakulto urTierTobaTa MmTavar gamoxatvad gamoiyeneboda. ritualuri urTierTobebi udides rosl TamaSobs sazogadoebis istoriaSi, rogorc socialuri aRzrdis dradiciulad gamomuSavebuli meTodi. Tanamedrove sazogadoebaSi umTavresad Semonaxulia oficialuri qcevis ceremonialur formebSi, aseve yofiT urTierTobebSic ( samoqalaqo wesebi, etiketi, diplomatiuri protokoli da sxva).

roluri komunikaciis SemTxvevaSi maTi monawileni gamodian, rogorc garkveuli rolis matareblebi (myidveli-gamyidveli, maswavlebeli-moswavle, ufrosi-qveSevdomi). Rolur urTierTobaSi adamians erTmeva garkveuli spontanuroba Tavis qcevaSi, ramdenadac esa Tu is nabijebi, moqmedebi nakarnaxevia Sesasrulebeli roliT. aseTi urTierTobis procesSi adamiani Tavis Tavs avlens ara rogorc individuumi, aramed rogorc garkveuli socialuri erTeuli, gansazRvruli funqciis Semsrulebeli. ritualuri urTierToba sazogadoebis cxovrebis bevr sferoSi vlindeba, maT Soris skolaSi, igi muSaobs garemos usafrTxoebis SegrZnebasa da erTobliobis grZnobis formirebaze.

ase magaliTad, ritualuri misalmebebi da damSvidobeba klasSi mecadineobis damTavrebisas yovel maswavlebelTan, direqtoris gamosvla saskolo sazogadoebis winaSe, mSoblebisaTvis Ria karis ritualuri dReebi da a.S.

regularulad Catarebuli ritualebi ayalibebs bavSvebsa da ufrosebSi simtkicisa da TviTdarwmunebis grZnobas. aq mniSvnelovania ar gadavaWarboT. skolaSi urTierTobebis ZiriTadi formebi, rasakvirvelia ritualuri ar aris. saxifaToa ritualamde iqnes dayvanili urTierTobis is formebi, romlebic mowodebulia ataron Rirebulebebi, azri, aqvT radenadme aRmzrdelobiTi da gnmavitarebeli mniSvneloba. Rituali ar zrdis, igi xels uwyobs aRzrdasa da ganviTarebas, gvevlineba aRmdelobiTi garemos gammarTvelad.

ritualuri urTierTobebis mecnieruli siaxle da Teoriuli Rirebuleba SemdegSi mdgomareobs:

- ritualebSi, enaSi, gamoyenebiT xelovnebaSi Semonaxuli eTnikuri Taviseburebebi sockulturuli, pedagogiuri, warmoadgens udides wyaros zeimebisa da ritualebisaTvis.

- saritualo qmedebebis gamomxatveloba da mravalferovneba, plastikuri saxeebis simdidre, enis stili imis saSualebebs iZleva, rom gamoixatos ritualebis umniSvnelovanesi organizaciul-pedagogiuri xarisxi: koleqtiuroba, improvizaciuli orientacia da Sinaarsobrivi kompoziciuri komponenti.

- gaxsnilia ritualebis, rogorc eTnokulturuli arqitipebis arsi, struqtura da Taviseburebebi, sockulturuli da socpedagogiuri saqmianobis fenomenebi, risganac xdeba sazogadoebis sulieri konstanturi modelebis formireba.

- mecnierebis mier ritualebi, rogorc qceviTi aqtebi gaanalizebuli iqna or tipad: realur-praqtikuli da idealur-pirobiTi.

zogadad ritualuri urTierTobebi – es garkveuli kategoriis, adamianebis jgufis cxovrebis wesia, romelic Zvelad Caisaxa da agrZelebs arsebobasa da moqmedebas dRevandel dResac.

rodesac vaanalizebT sirTuleebs urTierTobebSi, SeiZleba davaskvnaT, rom sirTuleebis umravlsi nawili (mkvlevarTa ganmartebiT) modis urTierTobebis individualur-fsiqologiur Taviseburebebze, romelic moicavs inteleqtualur, nebiT, egoistur, jgufze damokidebul, sazogadoebriv azzrze damokidebul, aradisciplinirebul, cud TviTkontrolze damokidebul da sxva Semadgenlebs.

yvela es Tviseba xSirad win eRobeba individs maRwios mizans da SesaZlebelia icvlebodes mdgomareobis da sesabamisad. ase magaliTad, adamianis aramolaparakeoba Sesazlebelia xels uSlides mas pirveli kontaqtis damyarebaSi gacnobis dros, magram mogvianebiT, aRiqmebodes, rogorc misi individualobis gamoxatuleba, romelic ar iqneba urTierTgagebis xelisSemSleli.

adamianebis urTierTobaSi SesaZlebelia sirTuleebis warmoSoba. pirovnebisagan urTierTobebis sirTule SeiZleba gamowveul iqnes urTierTobis motivaciidan. Tu adamians aqvs TviTdamkvidrebis moTxovnileba, maSin meore mxarisagan reaqciis ararseboba, romelic am upiratesobas aRiarebs, warmoSobs gaRizianebas da garkveul winaRobas. es damokidebulia rolur mdgomareobazec.

urTierTobebis sirTuleebis garkveul jgufs Seadgens monawileTa mier winaswar gansazRvruli strategiis darRveva. magalitad, kontaqtis moulodneli forma, partnioris mosalodneli qmedebebis ardamTxveva realur qmedebebTan, SesaZlebelia urTierTobebis sruli dabnevis mizezi gaxdes.

arasaTanado orientireba urTierTobebis Sinaarssa da pirobebtan dakavSirebiT iwvevs dabneulobas da SesaZlebelia konfliqtiT damTavrdes.

sirTuleebis amave jgufs ganekuTvneba socialuri percefciis problemebi. aRqmis stereotipi, winaswar negatiuri ganwyoba, partniorebis negatiuri orientirebi erTmaneTis mimarT, sabazo socialur mocemulobebTan dakavSirebiT RirebulebiTi gansxvavebebi, azrobrivi gansxvavebebi da sxvisi dayvana formarul saxesTan ~cudi-kargi~, `sando-arasando~ da a.S. mniSvnelovnad amaxinjebs adamianebis warmodgenas erTmaneTze da iwvevs negatiur reaqcias Sexvedrebisas, saubrebisas, molaparakebebisas, aRZravs undoblobas da amcirebs urTiertobebis mowesrigebis efeqturobas.