saxelmwifo marTva, rogorc mecniereba da xelovneba(SedarebiTi analizi)

oTar qoCoraZeP
saxelmwifo marTva, rogorc mecniereba da xelovneba(SedarebiTi analizi)

oTar qoCoraZeP

saxelmwifo marTva, rogorc mecniereba da xelovneba
(SedarebiTi analizi)

“თითოეული ჩვენგანი უნდა ეცადოს გააკეთოს
მაქსიმუმი იმისა, რისი პასუხისმგებლობაც მას აკისრია.
ესაა მისი მსახურება ქვეყნისადმი”.
სრულიად საქართველოს
კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II

axali msoflio wesrigis Camoyalibebis procesma ganapiroba saerTaSoriso struqturis transformacia da ZalTa msoflio balansis axali gadanawileba, romelic mimdinareobs Zalauflebisa da gavlenis mosapoveblad gaCaRebuli gaafTrebuli brZolis fonze. saqarTvelo aqtiurad eZebs Tavis adgils am axal realobaSi. es ki moiTxovs Tanamedrove globaluri procesebis, movlenebisa da faqtebis mecnierul gaazrebas, analizs da Sefasebas politikuri realizmis principebidan gamomdinare. realoba ki saqarTvelosaTvis metad arasaxarbieloa, vinaidan “saqarTvelo dRes waagavs msuqan dumas, gareSe kaci mietana am dumas da nel-nela aTlis kai-kai naWrebs. ufro mdabiod rom mogaxsenoT, Cveni teritoria sxvis xelSi gadadis da Cven, qarTvelebi, am dumis Tlas an miwa-wylis gadasvlas sxvis xelSi rodi vewinaaRmdegebiT sastikad, rogor ekadreba aseTi saqcieli Cvens keTilSobilebas!~ [1].
Cven ver SevZeliT srulad da Rirseulad Segvefasebina udidesi memkvidreoba, romelic gamoCenilma moazrovneebma, maT Soris qarTvelma, Seqmnes da dagvitoves. es memkvidreoba aris codna. codnis am auracxel saunjes ki gafrTxileba da gonivruli gamoyeneba unda xalxis sakeTildReod.
warsulSi samSoblosaTvis siyvarulis qarTveluri gancda iyo mamulisadmi SemecnebiTi damokidebuleba.
Cven mamapapaT codnam, sibrZnem da gonierebam saSualeba misca: daenaxaT sakuTari Tavi da samyaro iseTi, rogoric sinamdvileSia; daenaxaT risi daTmoba iyo SesaZlebeli da is, rac mtkiced unda daecvaT sisxlis ukanasknel wveTamde, ukanasknel amosunTqvamde da TviT sikvdilis Semdegac gaegrZlebinaT brZola SeubRalavi RirsebiTa da vaJkacuri saxeliT.
Cvenma winaprebma codnis meoxebiT arsebuli viTarebis arsi TavianTi cxovrebis Sinaarsad gadaaqcies. maT gacnobierebuli hqondaT, rom “qveynis politikas _ rogorc misi bunebis namdvil Zalebs _ adamianis, xalxis survili ki ara, am qveynis geografiuli mdebareoba sWeds. politika axal moduri Sliapka ki araa, romlis cvla Cvens qeifze hkidia, iseTvie tradiciuli, ucvleli, mama-papuri ganZia, rogorc ena, erovneba, sarwmunoeba.” [2].
sazogadoeba saxelmwifo marTvis mecnierebas gacilebiT naklebad icnobs, vidre amas moiTxovs cxovrebis jansaRi wesi. Zlierni ama soflisani arasodes ar wyalobdnen da dResac ar wyaloben mecnierebas xelisuflebis Sesaxeb. pasuxi logikur kiTxvaze: ratom xdeba ase? trivialuria: mTavaria, mixvide xelisuflebaSi, gaimyaro pozicia, xolo rac Seexeba marTvas, es rogorc gamogiva, rogorc mogesurveba da rogorc moaxerxeb.
Tanamedroveobis ZiriTad postulats warmoadgens Zalis kategoriiT gansazRvruli interesis cneba.
interesebi aris grZelvadiani standartebi, romelTa mixedviT SegviZlia ganvsajoT da SevafasoT politikuri gadawyvetilebebi da moqmedebebi. Tanamedrove kavSirebi interesebsa da erovnul saxelmwifos Soris aris istoriuli produqti da aqedan gamomdinare SeuZliaT Seicvalon Tavisi konfiguracia.
Eerovnuli interesebi warmoadgens gadawyvetilebaTa sistemas, romelic gamomdinareobs saxelmwifo marTvis politikis analitikuri da RirebulebiTi bazebidan. maTi realuri arseboba dakavSirebuli aris ganxorcielebis procesTan. es ki Tavis mxriv ukavSirdeba nebisa da moRvaweobis saxesxvaobebs, saxelmwifoebrivi miznebis realizaciis xerxebsa da meTodebs. am kuTxiT saxelmwifo marTva SeiZleba ganvixiloT, rogorc erovnuli interesebis realizaciis umniSvnelovanesi saSualeba.
interesebi icvleba istoriuli pirobebidan gamomdinare. interesebi da ara ideebi gansazRvraven socialuri moqmedebis tips. interesis gansxvavebuli saxeobebi, romlebic politikur qmedebebs gansazRvraven, yalibdebian konkretul istoriul periodSi da konkretul politikur da kulturul konteqstSi.
erovnuli interesebi grZel istoriul procesSi TandaTanobiT yalibdeba ekonomikuri, socialuri, erovnul-fsiqologiuri da sxva faqtorebis gaTvaliswinebiT. aseve udidesi mniSvneloba eniWeba istoriul gamocdilebas, ama Tu im eris mier ganvlil gzas. aqedan gamomdinare, erovnuli interesebi sazogadoebriv-istoriul fenomens warmoadgens, romlis arsebobac eris cnobierebisagan damoukideblad warmoudgenelia. erovnul interesebs “უმნიშვნელოვანესად უნდა მიიჩნევდეს როგორც ხელისუფლება, ისე პარტიები, არასამთავრობო ორგანიზაციები და მასმედია. იგივე ითქმის ჩვენს თითოეულ მოქალაქეზეც.
ჩვენ ჩვენი მეობა უნდა დავიცვათ, რათა არ ვიქცეთ სხვათა მიზნების განხორციელებისათვის ბრმა იარაღად. ეს ნებისმიერი სახელმწიფოს არსებობისა და განვითარების გარანტიაა”.[3]
saxelmwifo marTvis Teoriis analizmma dagvanaxva CvenSi gabatonebuli erTi mcdari azris gamoricxvis aucilebloba, kerZod ki politikuri liderebis msoflmxedvelobrivi da ideologiur warmodgenebis gavlena politikaze.
Tanamedrove politikosebi Zalian xSirad, msoflmxedvelobrivi da ideologiuri simpatiebisaTvis, msxverplad swiraven politikur mizanSewonilobas, raTa moipovon xalxis mxardaWera TavianTi qmedebebisaTvis. saxelmwifoSi, sadac, konstituciis Tanaxmad, arsebobs demokratiuli kontroli xelisuflebis qmedebebze, ar SeiZleba politikuri racionaluroba Seewiros mimdinare politikis mxardamWer demonstraciebsa da masobriv emociebs. es ewinaaRmdegeba saxelmwifoebrivi azrovnebis logikas. saxelmwifo marTvis sferos siRrmiseuli Semecneba Tavisufali unda iyos partiuli winaswarSeqmnili azrisagan. raTa nebismierma, romelic flobs aucilebel gamocdilebasa da codnas, ganaxorcielos saxelmwifos marTva politikuri Sexedulebebisa da partiuli kuTvnilebis miuxedavad.
politika unda iyos emociurad neitraluri, obieqturi da racionaluri. es ki moiTxovs mkveTr gamijvnas sasurvelsa da sinamdviles Soris, droisa da adgilis konkretul garemoebaSi dasaSvebis Sefasebas. “kargi saxelmwifo warmoqmnilia ara SemTxveviT, aramed codnisa da swori arCevanis safuZvelze”.[4]
racionaluri arCevanis Teoriis Tanxmad, racionalurad orientirebuli, gaTvlili politika kristalizirdeba politikuri gamocdilebidan da gamoricxavs SeTxveviTi gadaxrebs. racionaluri politika mimarTulia riskis minimumamde Semcirebaze da sargebelis maqsimumamde gazrdaze da igi daqvemdebarebulia politikur warmatebisa da keTilgonierebis wesebze.
Cvns mier wamoyenebuli Teoriuli debulebis sailustraciod moviyvanoT TvalsaCino magaliTi dasavluri civilizaciis istoriidan.

germaniis gaerTianeba
didi germaneli filosofosi georg fridrix hegeli werda: `yovel dros imdenad Taviseburi pirobebi gaaCnia da imdenad individualuri viTareba axasiaTebs, rom masSi gadawyvetilebaTa miReba mxolod misganve amosvliT unda moxdes da SesaZlebelia, rom moxdes. msoflios sxvadasxva viTarebaTa WidilSi Cavardnilebs, verafers gviSvelis raime zogadi principi an msgavs viTarebaTa gaxseneba, radgan uferxorco gaxsenebas araviTari Zala ar Seswevs im sicocxlisa da Tavisuflebis pirispir, rac awmyos aqvs.” [5]
awmyo ki romlis winaSec aRmoCndnen germanelebi venis kongresis Semdeg arc Tu ise saxarbielo iyo. 1815 wlis 8 ivnisis aqtis Sesabamisad Seiqmna germaniis kavSiri (1806 wels daSlili saRvTo romis imperiis nacvlad (ger., Heiliges Römisches Reich) [misi oficialuri saxeli iyo “germaneli eris saRvTo romis imperia” (ger., Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation]. es ar iyo saxelmwifo, es iyo germanul saxelmwifoTa konfederaciuli warmonaqmni, romelic aerTianebda 35 germanul saxelmwifosa da 4 `TavisufalQqalaqs” (mcire saxelmwifoTa mizani iyo germaniaSi status-kvos SenarCuneba). kavSiris yvela wevri sargeblobda (teritoriis moculobis miuxedavad) Tanabari uflebebiT. am kavSiris ZiriTad organos warmoadgenda sakavSiro seimi (sruli SemadgenlobiT 69 xma), romelic ikribeboda frankfurtSi iseTi mniSvnelovani sakiTxebis gasawyvetad, rogorebic iyo: 1. germanuli kavSiris ZiriTadi kanonebi, 2. germanuli kavSiris ZiriTadi institutebis Secvla, 3. samarTlebrivi sakiTxebi, 4. religiuri sakiTxebi. da am sakiTxebis gadasawyvetad saWiro iyo sayovelTao Tanxmoba (ZiriTadad ki qvorumi iyo sul 17 xma), romlis miRwevac, interesTa sxvaobis gamo, faqtiurad SeuZlebeli iyo. aqedan gamomdinare germanuli kavSiri iyo mTeli evropis dacinvis obieqti Tavisi sruli ususurobis gamo.
venis kongreszeve dadginda: 1. germaniis teritoriuli gadanawileba _ varSavis sahercogo gadaeca ruseTs, xolo toruni da poznani prusias; krakovi gaxda “Tavisufali qalaqi”; aRmosavleTGgalicia gadaeca avstrias; 2. saqsoniis samefos 2/5 gadaeca prusias. prusiam miiRo agreTve dancingi da SvedeTis pomerania, vestfalia, reinis marcxena sanapiro; 3. bavaria iRebs teritoriul danamatebs, magram frankfurtis hercogi kargavs Tavis sahercogos da frankfurti xdeba “Tavisufali qalaqi”; 4. napoleonis mier mediatizirebuli Tavadebi rCebian mediatizirebulad, magram maT uxdian kompensacias; 5. niderlandebis samefo ierTebs belgiasa da luqsemburgs (Tumca es ukanaskneli xdeba germanuli kavSiris wevri); 6. lombardia da venecia gadaeca avstrias; 7. Slezvingi da holSteini (dasaxlebuli upiratesad germanelebiT) darCa daniis samefos SemadgenlobaSi; 8. 1819 wlis agvistos karlsbadis TaTbiris Semdeg avstrielebisa da rusebis (meternixis da aleqsandre I) mier germanelebisaTvis Tavs moxveuli drakonuli, reaqciuli kanonebi, romlebic miznad isaxavdnen ar daeSvaT germaniis erovnuli erToba da misi erovnuli ganviTareba (sauniversiteto avtonomiis likvidacia, savaldebulo winaswari cenzura presisaTvis, liberaluri kontituciebis gauqmeba [Tumca meternixma, X. 1819 _ VI. 1820 venis TaTbiris msvlelobaSi, ver miaRwia imas, rom gaeuqmebinaT konstituciebi bavariaSi, badenSi, viurtembergSi, hesen-darmStatSi, nasauSi, braunShvaigSi, saqsonia-veimarSi] da sxva).
problemis dramatizmi mdgomareobda agreTve imaSi, rom germaniis kavSiris Tavmjdomares, avstrias, savsebiT awyobda am kavSiris ususuroba, vinaidan germniis kavSiris ususuroba niSnavda avstriisadmi prusiis daqvemdebarebas. miT umetes imitomac, rom XIX saukuneSi prusia gaxda simbolo germanelebis swrafvisa Tavisuflebisa da erovnuli erTianobisaken. qveynis politikuri-ekonomikuri Tavisufleba da erTiani suverenuli saxelmwifos arseboba ki warmoadgens misi Rirseuli ganviTarebisa da arsebobisaTvis aucilebel obieqtur pirobebs. aqedan gamomdinare, “Tavisufleba da erTianoba” warmoadgenda im or jadosnur sityvas, da ra Tqma unda, aucilebel obieqtur pirobas, romlesac unda ganesazRvra germaniisa da misi mosaxleobis keTildReoba da bedniereba. es ki, Tavis mxriv, gacnobierebuli hqondaT rogorc prusielebs aseve avstrielebsac.
meternixma yvelaferi gaakeTa raTa es ar daeSva, magram man ver SesZlo xeli SeeSala germaniaSi samoqalaqo sazogadoebisa da erovnuli burJuaziuli ekonomikis ganviTarebisaTvis. arCeviTi sakonmdeblo organoebi aRmocendnen hanoverSi, braunSvaigSi, hesenSi, saqsoniaSi. xolo viurtembergSi, hesensa da koburgSi gauqmebuli iyo batonymoba da sabatono begara Seicvala, ufro produqtiuli, daqiravebuli mojamagiris SromiT. swrafi tempebiT viTardeba samrewvelo (gansakuTrebiT prusiaSi, reinis olqSi) da saerTod kapitalisturi warmoeba, yalibdeba saerTogermanuli bazari.
1834 wels Camoyalibda egreT wodebuli “sabaJo kavSiri” (ger., Zollverein), romelic aerTianebda prusias (xelmZRvaneli), bavarias da kidev 16 germanul samTavros (avstria ar iyo am kvSiris wevri). prusia xdeba mTeli CrdiloeT germaniis ekonomikuri birTvi. es aisaxa fuladi mimoqcevis sferozec.
1857 wels, savaWro operaciebis gamartivebis mizniT germaniaSi SemoiRes erTiani, egreT wodebuli “sakavSiro taleri” (Vereinstaler), romelmac gaauqma manamde arsebuli yvela samoneto wesdeba da gaaerTiana CrdiloeT da samxreT germaniis saxelmwifoebis samoneto sistemebi.
1871 wels, germaniis II imperiis gamocxadebis Semdeg, taleri, rogorc ZiriTadi fuladi erTeuli Secvala markam (2 790 marka=1kg. oqros) (3 marka=1 talers), Tumca XX saukunis 30-ian wlebamde germanul 3 markis Rirsebis monetas kvlavac uwodebdnen talers.
im obieqturi da subieqturi faqtorebidan, romlebic amzadebdnen niadags qveynis politikuri erTianobisaTvis, gansakuTrebiT aRsaniSnavia uaRresad niWieri, patiosani, qveynis usazRvrod erTguli, WeSmariti patriotebis didebuli gundis saqmianoba. isini gaxldnen saxelmwifos marTvisa da politikis inovaciuri strateguli dagegmvis didostatebi. maT mier praqtikulad realizebuli meTodebis erToblioba (dRes mas uwodeben stategiuli dagegmvis mecnierebas) SemdgomSi safuZvlad daedo bevri evropuli da araevropuli qveynis saxelmwifoebriv aRmSeneblobas.
am gundidan unda aRiniSnos: Ggerhard iohan david fon Sarnhorsti (ger., Gerhard Johann David von Scharnhorst) (1755-1813) prusieli samxedro moRvawe da reformatori, prusiis generaluri Stabis I meTauri (1807-1810); karl filip gotlib fon klauzevici (ger., Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz) (1780-1831), germaneli samxedro Teoretikosi da mwerali; helmut karlBbernhard fon moltke (ger., Helmuth Karl Bernhard von Moltke) (1800-1891), germaneli saxelmwifo da samxedro moRvawe, generalfeldmarSali, samxedro Teoretikosi, prusiis generaluri Stabis meTauri (1857-1888); albert Teodor emil grafi fon rooni (ger., Albrecht Theodor Emil Graf von Roon)(1803-1879), germaneli samxedro da saxelmwifo moRvawe; oto eduard leopold fon bismarki-Senhauzeni (ger., Otto Eduard Leopold von Bismarck-Schönhausen) (1815-1898), germaneli saxelmwifo moRvawe da diplomati, germaniis II raixis damaarsebeli da misi pirveli raixskancleri (1871-1890).
am germanel patriotTa TanavarskvlavedSi, oto fon bismarki iyo is avtoriteti, romelmac TvisebiTi roli iTamaSa politikur procesebsa da situaciebSi. misi, rogorc lideris Camoyalibebisa da funqcionirebis procesi warmoadgenda obieqtur da universalur movlenas. riT iyo es ganpirobebuli? obieqturi - imitom, rom nebismieri erToblivi moRvaweoba saWiroebs organizacias, dagegmvas, strategiasa da taqtikas, anu miznis misaRwevad yvelaze racionaluri da misaRebi gzebis SemuSavebas. zogadad, am funqcias asrulebs adamiani, visic sjeraT, energiuli da maRali aqtiurobiT gamorCeuli avtoritetuli pirovneba. swored aseTi pirovneba iyo oto fon bismarki. xolo universaluri - ki imitom, rom lideri saWiroa adamianTa erToblivi moRvaweobis nebismier sferoSi.
oto fon bismarki warmoadgenda Tavisi epoqis produqts. am epoqis ganviTarebisa da cvalebadobis kanonebi, Taviseburebani ayalibeben mas, rogorc gansakuTrebuli niSan-Tvisebebis mqone fenomens.
igi ar Semoifargleboda marto zogadi da gansakuTrebuli niSnebiT. mas axasiaTebda agreTve mxolod misTvis damaxasiaTebeli individualuri niSnebi, romlebic mravali sxvadasxvagvari faqtorebiT ganisazRvreboda. misi individualuri Taviseburebebis Camoyalibebaze mniSvnelovan gavlenas axdendnen is urTierTobebi, romlebic misi cxovrebis socialur-politikur sarbielze yalibdebodnen.
oto fon bismarki ar iyo ubralo "obivateli", romelic xelmZRvanelobas uwevda politikur procesebs, an axorcielebda am patriotuli moZraobis marTvis funqciebs. bismarki, upirveles yovlisa, iyo is moRvawe, romelsac Seswevda unari Seecvala politikuri procesebis mimarTuleba da msvleloba.
yovel istoriul epoqaSi politikuri lideris mier warmodgenili programebi gansazRvraven sazogadoebis istoriuli ganviTarebis msvlelobas. sazogadoebriv procesebze misi zegavlena dafuZnebulia garkveuli cvlilebebis ganxorcielebis istoriul aucileblobaze.
oto fon bismarkis, rogorc lideris Tvisebebidan da maxasiaTeblebidan, Cveni azriT, SeiZleba gamoiyos: warmosaxvis Zala, socialur xdomilebaTa winaswar ganWvretisa da gaTvaliswinebis unari, moqniloba, mravalmxrivoba, TavSekavebis unari, gonivruloba, enTuziazmi, gambedaoba, xasiaTis simtkice, Seupovroba, Tavdajerebuloba da swori (adekvaturi) gadawyvetilebis miRebis unari, Zlieri nebisyofa, SedarebiT farTo erudicia, dajerebulobisa da rwmenis katoniseuli Zalmosileba, pasuxismgebloba da valdebuleba.
dabolos, Cveni azriT, oto fon bismarkis, rogorc politikuri lideris upirvelesi da umniSvnelovanesi maxasiaTebeli gaxldaT misi erovnuli xasiaTi. igi iyo amaRlebuli suliskveTebiT gaJRenTili WeSmariti eriskaci, germanuli cxovrebis wesis medroSe da mesveuri, pirveli valdebuli germaneli erisa da misi momavlis winaSe, didi socialuri pasuxismgeblobis mqone mamuliSvili, romelsac gacnobierebuli hqonda WeSmariteba, "rom igi ganuyofeli nawilia mTeli erisa da amitomac, Tavis keTildReobas unda eZebdes marto mTeli eris keTildReobaSi da ara calke". [6]
bismarkma STaunerga germanel ers rwmena da optimizmi, daexmara mas daeZlia arasrulfasovnebis kompleqsi, sazogadoebrivi cxovrebis im eqstremalur pirobebSi, rodesac dakarguli iyo Zveli RirebulebiTi orientirebi. im konkretuli istoriuli periodisaTvis moaxdina fundamenturi erovnuli Rirebulebebis personificireba germaniis istoriasTan, tradiciebTan da zne-CveulebebTan sabaziso aqtualuri interesebis dakavSirebis gziT. man gamoavlina: qcevisa da azrovnebis principulad axali modelis Seqmnis xelovneba, romelic tiraJirebuli da gavrcelebuli iqneba mTel sazogadoebaSi; eqstremalur situaciaSi gadawyvetilebis miRebis procesSi biurokratiuli procedurebis CarCoebidan gamosvlisaTvis mzadyofna.
bismarkis, rogorc erovnuli politikuri lideris funqciebi mraval wilad ganpirobebuli iyo im miznebiT, situaciiTa da garemoTi, romelSic mas uxdeboda moqmedeba. situacia iyo krizisuli, xolo mizani ki - moqmedebis programa da misi cxovrebaSi ganxorcieleba. germaniis krizisidan gamoyvanisaTvis man Seasrula sami ZiriTadi funqcia: 1) analitikuri funqcia, anu arsebuli situaciis warmomSobi mizezebis Rrma da yovelmxrivi analizi, obieqturi da subieqturi faqtorebisa da realobis erTobliobis Seswavla; 2) moqmedebis programis SemuSaveba, romlis SesrulebaSi did rols TamaSobda, misi rogorc lideris iseTi pirovnuli Tvisebebi, rogoricaa: energiuloba, Wkua, intuicia, simamace, Tavis Tavze meti pasuxismgeblobis aRebis unari; 3) miRebuli programis SesrulebisaTvis mTeli germaniis mobilizeba. aq bevri ram damokidebuli iyo mis komunikabelobaze, mis unarze daemyarebina kontaqtebi rac SeiZleba ufro farTo politikur speqtrTan, daerwmunebina da Tavis mxareze gadaebirebina meryevi pirovnebebi.
man Segnebulad Semoitana germaniis politikuri mowyobis konstruqciuli ideebi, risTvisac SemuSava saxelmwifoebrivi ganviTarebis axali politikuri programebi da strategiuli gegmebi; ganaxorciela politikuri struqturis reorganizacia da ganaxleba, strategiuli prioritetebisa da maTi miRwevis taqtikuri saSualebebisa da meTodebis dasabuTeba. aq erT moments unda gaesvas xazi: nebismieri politikuri gadawyvetileba unda yofiliyo Rrmad gaazrebuli da skrupulozurad gaanalizebuli mravalvariantulobis safuZvelze, rameTu politikis sfero warmoadgens risk-faqtoris saxis moRvaweobas da exeba milionobiT adamianis beds. saerTo erovnuli miznebisa da programebis warmoCineba ki moiTxovda socialuri, materialuri, safinanso da politikuri resursebis realizaciis yovelmxriv analizs. winaaRmdeg SemTxvevaSi raime sakiTxSi codnis ukmarisobas SeiZleba gamoewvia gamiznuli sacialuri moqmedebis gauTvaliswinebeli Sedegi da qveyana kvlav aRmoCndeboda umZimesi politikuri da ekonomikuri krizisis pirobebSi.
bismarkma moaxerxa eris moTxovnilebebisa da interesebis mTeli speqtris asaxva ara marto saxelisuflebo manifestebsa da programebSi, aramed maT praqtikul realizaciaSic. igi iyo erovnuli ideebisa da ganwyobis Taviseburi akumulatori, eris sasicocxlo miswrafebebisa da survilebis gamomxatveli. misi, rogorc lideris fenomenis mTavar azrsa da daniSnulebas xom eris samsaxuri warmoadgenda, eris Semadgeneli yvela socialuri jgufis interesebis gamoxatva. swored amitom SeuZlebeli iyo progresuli da awondawonili politikis gatareba eris interesebisa da moTxovnilebebis, samarTlianobis, mSvidobis, usafrTxoebis, keTildReobisa da Tavisuflebisaken misi swrafvis yovelmxrivi gaTvaliswinebis gareSe. igi yuradRebiT akvirdeboda da swavlobda gardaqmnili cxovrebis mudmivad cvalebad sazogadoebriv ganwyobasa da azrs, raTa ar dauSva germaneli eris gaucxoeba qveynis politikuri xelmZRvanelobisagan.
oto fon bismarks upirveles yovlisa gacnobierebuli hqonda Tu visTvis xorcieldeboda es ganaxlebis inicireba da ris fasad. man mSvenivrad icoda _ imisaTvis, rom moaxdinos eris optimizmisa da socialuri energiis generireba, eris warmarTva da organizeba, sakmarisi ar aris marto gankargulebebisa da brZanebebis gacema. saWiroa adeptebis darazmva da organizatoruli niWisa da marTvis unaris mqone, kompetenturi erovnuli kadrebis formireba.
kadrebis sakiTxi ar wydeba martivi meqanikuri gadaadgilebebiT an ubralo kenWisyriT. saxelmwifoebrivi aRmSeneblobisaTvis saWiro erovnuli kadrebi moZiebuli da skrupulozurad iyvnen momzadebuli momavali profesionaluri saqmianobisaTvis Sesabamis saswavlo dawesebulebebSi. aRniSnuli problemis yuradsaRebi analizi mocemuli aqvs ilia WavWavaZes: “1870 wels, rodesac germaniam Tavs-zari dasca minamde TiTqmis uZlevels safrangeTs da saca Sexvda, bre gaadina, sTqves, rom germaniis skolis maswavlebelma sZlia safrangeTsa da daamarcxao. amiT imis Tqma undodaT, rom uxvad mofenilma da kargad mowyobilma skolebma da swavla-ganaTlebam germaniisam misca ers is sulieri da xorcieli Zal-Rone, romelmac Sehmusra safrangeTi. mas aqeT germaniam axla sxva gzaze iCina Tavisi Zlevamosileba da winsvla imave RonisZiebebiT. aqac, rogorc etyoba, mizezi Zlevamosilebisa igive skolis maswavlebelia, igive swavla da ganaTlebaa.”[7]
georg fridrix hegeli werda:“mmarTvelebs, saxelmwifo moRvaweebs, xalxebs, Cveulebriv, istoriis gamocdilebaze miuTiTeben xolme, raTa Wkua misgan aswavlon, magram istoria da misi gamocdileba mxolod imas gvaswavlian, rom arc xalxebs da arc maT mTavrobebs arasodes istoriisagan raime ar uswavliaT da arasodes moqceulan im moZRvrebaTa Sesabamisad, romlebic istoriuli gamocdilebidan unda gamoetanaT daskvnebis saxiT...“[8]
da marTlac, sul male bismarkis briyvma memkvidreebma (II raihis III kaizerma vilhem II, romelsac surda rom `yovel naTlobaze naTlia yofiliyo, yovel qorwilSi _ nefe, yovel dakrZalvaze _ micvalebuli~ da `aTaswlovani” III raihis I fiurerma, adolf hitlerma) or msoflio omSi gaaniaves bismarkis mier gaerTianebuli, monoliTuri germanuli saxelmwifos miwebi.

daskvna
„aras gargebs swavluleba, Tu ara iqm brZenTa
Tqmulsa:
ar ixmareb, ras xelsa xdi saunjesa dafarulsa?“[9]

literatura:
References
1. vaJa-fSavela. Txzulebani, publicistika. Tb., 1986, gv. 707-708.
2. niko nikolaZe. rCeuli qarTuli mwerloba. Tbilisi 1997 w. t., 14 gv. 305.
3. ilia II sruliad saqarTvelos kaTalikos-patriarqi. saaRdgomo epistole. [http://presa.ge/index.php?text=news&i=7244]
4. aristotele. politika, naw. II. Tbilisi, 1996, gv. 88.
5. georg fridrix hegeli. leqciebi istoriis filosofiaze. Tbilisi. 2001, gv. 4.
6. ilia WavWavaZe. Txz.sr.krebuli aT tomad. tomi VIII. Tbilisi, 1982.Ggv. 314.
7. ilia WavWavaZe. rCeuli nawarmoebebi xuT tomad. tomi IV. Tbilisi, 1987.Ggv. 291.
8. georg fridrix hegeli. leqciebi istoriis filosofiaze. Tbilisi.M 2001, gv. 4.
9. SoTa rusTaveli. vefxvistyaosani. Tbilisi. 1986, gv.188.

Otar Kochoradze
Public Administration - Science and Arts
(Comparative Analysis)
Summary

There is no Politics without knowledge. Politics is both science and arts – that gives evidence in authority while dealing with it you should master management art. In order to find it’s own place in the field of modern global geopolitical and economic processes facts and phenomena Georgia should estimate and analyze the new realities. Historical experience and the style of nation’s living are of crucial importance. Hence national interests represent socio-historical phenomena which can’t exist separately from nation’s awareness.

Dynamics of a political reality and creation will of the political figures constantly change everything. In world politics there are numerous successful and unsuccessful attempts proceeding from national interests to change the world.

The success depends on creative management that in its turn unites values of political tactics and scientific methodology.

We consider the method of scientific management means a method of spatial thinking: the systematic analysis of the political, economic, geographical, military factors and projecting potential of state on a global scale.

According to the principles of political realities the influence of political leader’s outlook and ideology is an unacceptable factor. Politics should be emotionally balanced, objective and rational. This requires difference between the desired and the actual estimation of the degree of the acceptability in time and space.

Keywords: Knowledge, politics, Public Administration, political realities, national interests, rational politics, historical experience, nation’s awareness, style of nation’s living.

Reviewer – Professor Shota Dogonadze, Georgian Technical University.

Кочорадзе Отар Георгиевич
Государственное управление как наука и искусство
(сравнительный анализ)
Резюме
Не существует политики без знаний. Политика – это одновременно наука и искусство, которое проявляется во власти, в управлении государством и обществом. И прежде, чем заняться деятельностью такого рода, нужно овладеть искусством управления и иметь соответствующую профессиональную подготовку.
На сегодняшний день на международной арене наблюдается ситуация, сопоставимая с жесточайшей борьбой за приобретение власти и влияния. Для того чтобы Грузия нашла свое место в этой новой реальности, необходимо, исходя из принципов политического реализма, проанализировать и оценить современные глобальные геополитические и геоэкономические процессы и явления.
Основным постулатом политического реализма является понятие национального интереса. Интересы, а не идеи определяют типы социальных действий, которые, в свою очередь, формируются в конкретных исторических условиях, в конкретных политических и культурных контекстах. Большое значение имеет исторический опыт. Национальные интересы, существование которых невозможно представить без национального самосознания, являются общественно-историческим феноменом.
Исходя из принципов политического реализма, недопустимо влияние на политику мировоззренческих и идеологических представлений политических лидеров.
Современные политики, чтобы получить поддержку электората, часто жертвуют политической целесообразностью ради мировоззренческих и идеологических симпатий. Политическая рациональность приносится в жертву эмоциям масс, что противоречит геополитической, высшей форме государственного мышления – логике.
Политика должна быть эмоционально нейтральной, объективной и рациональной, где будут резко размежеваны желаемое и реальность.
Ключевые слова: Знание, политика, государственное управление, политический реализм, национальные интересы, политическая рациональность, государственное мышление, исторический опыт, национальный образ жизни, национальное самосознание.
Рецензент – профессор Догонадзе Шота Акакиевич, Грузинский технический университет.